14 ส.ค. 2019 เวลา 08:30 • สุขภาพ
บุหรี่...ของเล่นที่อันตรายที่สุดในโลก!
ในสมัยที่ผมกำลังเรียนหมอนะครับ หมอต้องบอกว่าคำว่า”บุหรี่” เป็นคำที่หมอต้องพบเจอมันบ่อยมากๆ จัดอยู่ในกลุ่มหัวแถวของคำที่หมอพบมากที่สุดเลยก็ว่าได้ ไม่ว่าจะในห้องเรียน หรือในหนังสือก็ตาม เพราะ”บุหรี่”มักจะเข้าไปอยู่ในหมวด”ปัจจัยเสี่ยง”ของโรคต่างๆมากมาย
1
ยิ่งถ้าอ่านเรื่องเกี่ยวกับมะเร็งนะครับ ไม่ว่าจะมะเร็งอะไรก็ตาม อาจได้เจอคำว่าบุหรี่กันในมะเร็งแทบทุกชนิดทุกบทเลยทีเดียว อะไรมันจะตามหลอกหลอนไปในทุกๆที่แบบนี้
โดยทั่วไปสามัญสำนึกของคนเรา สูบบุหรี่ก็น่าจะทำให้เกิดโรคปอดเท่านั้นไม่ใช่หรือ สูดเข้าสูดออกมันก็ผ่านแต่ปอด 2 ข้าง มันจะไปทำให้เกิดโรคต่างๆทั่วทั้งร่างกายได้อย่างไร? คำถามนี้ก็น่าสนใจอยู่ คนทั่วไปมักประเมิณค่าความโหดร้ายของบุหรี่น้อยเกินไป
ก่อนอื่นผมต้องขอเล่าให้ทุกคนเข้าใจพื้นฐานของปอดเราก่อนนะครับ ปอดของเราก็เหมือนกับต้นไม้ ที่แตกกิ่งก้านสาขามากมายนับไม่ถ้วน ยิ่งแตกกิ่ง ขนาดของกิ่งก็จะเล็กลงไปเรื่อยๆจนถึงกิ่งสุดท้าย ต่างกันเพียงที่แขนงสุดท้ายนั้นแทนที่จะเป็นใบไม้ แต่เป็นถุงลมปอดและเส้นเลือดฝอยที่มาเลี้ยงแทน ซึ่งส่วนนี้เองครับ ที่อากาศที่เราหายใจเข้าไป จะแลกเปลี่ยนเอาก๊าซออกซิเจนเข้าสู่เส้นเลือดฝอย และลำเลียงไปทั่วทั้งร่างกาย
ด้วยความที่หลอดลมปอดมีการแตกแขนงมากมายขนาดนี้ ทำให้แขนงปอดมีขนาดเล็กมากๆ และทำให้มีสารเพียงน้อยนิดมากๆที่จะสามารถเข้าไปได้ถึงหลอดลมแขนงสุดท้าย ไม่ว่าจะเชื้อโรคต่างๆ สิ่งแปลกปลอมต่างๆ ก็มักไม่สามารถไปถึงแขนงสุดท้ายของปอดได้ แต่อย่างไรก็ตาม นั่นไม่ใช่อุปสรรคของควันบุหรี่
ด้วยขนาดอนุภาคที่เล็กมากของสารในบุหรี่ อาจมีขนาดเท่ากับ PM2.5 หรือเล็กกว่านั้น ทำให้สารพิษและสารก่อมะเร็งต่างๆในตัวบุหรี่ สามารถเข้าถึงสู่ปลายทางสุดท้ายของถุงลมได้ และสารใดๆที่สามารถเข้าถึงสู่ส่วนนี้ได้เเล้ว ก็มักสามารถแลกเปลี่ยนเข้าไปสู่หลอดเลือดฝอยไปพร้อมๆกับก๊าซออกซิเจนด้วยเช่นกัน ดังนั้นสารต่างๆกว่า 4,000 ชนิดที่อยู่ในบุหรี่ จึงไม่ได้ถูกจำกัดขอบเขตอยู่แต่เพียงปอดอีกต่อไป แต่พร้อมไปสู่ทุกๆส่วนของร่างกายโดยผ่านทางระบบเส้นเลือด บุหรี่ที่คุณสูบแต่ละครั้งนั้น จึงสามารถแบ่งปันกันสูบได้ทั่วทั้งร่างกาย
เมื่อสารพิษและสารก่อมะเร็งต่างๆที่อยู่ในบุหรี่ได้ไหลเวียนไปสู่อวัยวะทุกๆส่วนของร่างกาย จึงทำให้สามารถเกิดโรคต่างๆได้มากมายโดยไม่มีขอบเขตอีกต่อไป
[โรคมะเร็ง]
โรคแรกที่จะไม่พูดถึงไม่ได้เลยก็คือ”มะเร็ง” นอกจากมะเร็งปอดแล้วนั้น บุหรี่ยังทำให้เกิด มะเร็งช่องปาก กล่องเสียง หลอดอาหาร ตับ ตับอ่อน ลำไส้ กระเพาะปัสสาวะ ไต เม็ดเลือดขาว เป็นต้น คือต้องบอกว่าจริงๆแล้ว มะเร็งแต่ละชนิดก็จะมีปัจจัยเสี่ยงแตกต่างกันไปครับ แต่บุหรี่คือปัจจัยเสี่ยงร่วม”อันดับ1”ของการเกิดโรคมะเร็งต่างๆทั่วทั้งร่างกาย โดยที่ทิ้งอันดับสองแบบไม่เห็นฝุ่นเลยทีเดียว
ยกตัวอย่างข้อมูลจากประเทศอเมริกานะครับ ถ้ามีประชากรผู้ป่วยโรคมะเร็งต่างๆที่กล่าวไป 1 ล้านคน จะมีผู้ที่สูบบุหรี่อยู่ในนั้นถึง 4 แสนคน หรือ 40% เลยทีเดียว
[โรคปอด]
ส่วนโรคต่อไปที่จะเกิดขึ้นแน่นอนเลยก็คือ”โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง” หรือจะเรียกอีกอย่างก็คือภาวะที่ปอดพังแบบกู่ไม่กลับ รักษาไม่หาย ต้องรักษากันไปเรื่อยๆ โรคในกลุ่มนี้ก็อย่างเช่น โรคปอดอักเสบเรื้อรัง โรคถุงลมโป่งพอง โรคพวกนี้รักษาให้หายยาก เนื่องจากบุหรี่ไปทำให้เกิดความเสียหายแบบถาวรมากมายในโครงสร้างปอด ทำให้อากาศเดินทางเข้าออกจากปอดได้ยากขึ้น ส่วนใหญ่การรักษาจึงเป็นเพียงการบรรเทาอาการ เปลี่ยนจากการสูบบุหรี่ มาเป็นสูบ”ยาพ่น”แทน และผู้ป่วยก็มักจะมีอาการดีขึ้นระดับหนึ่ง เมื่อหยุดสูบบุหรี่ได้เเล้ว
นอกจากนี้บุหรี่ก็ยังทำให้ปอดของคุณอ่อนแอ พร้อมที่จะเป็นโรคปอดจากสาเหตุอื่นๆได้อีกเต็มไปหมด เช่น โรคปอดติดเชื้อ โรคปอดเรื้อรังจากการทำงาน วัณโรค เป็นต้น
[โรคหัวใจและหลอดเลือด]
สารนิโคตินในบุหรี่ เป็นสาเหตุที่ทำให้เส้นเลือดต่างๆทั่วร่างกายตีบแคบลงเร็วขึ้น พอเลือดไหลไปได้น้อยลง ก็จะเป็นสาเหตุทำให้อวัยวะนั้นขาดเลือดและอาจตายได้อย่างถาวรเลยทีเดียว อย่างเช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคสมองขาดเลือด เป็นต้น อย่าคิดว่ามีเพียงไขมันทีทำให้เส้นเลือดอุดตันได้โดยเด็ดขาด เพราะบุหรี่เนี่ย ร้ายกาจพอๆกันเลยล่ะครับ
[อื่นๆ]
นอกจากนี้มันก็จังมีโรคอื่นๆอีกมากมายเลยล่ะครับ ที่พร้อมจะเกิดขึ้นเมื่อสูบบุหรี่ ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคกระดูกพรุน โรคกระเพาะอักเสบ โรคเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ เป็นต้น
จากโรคต่างๆที่หมอบอกไปเนี่ย สุดท้ายก็จะกลายเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของผู้สูบบุหรี่ โดยตามข้อมูลของประเทศอเมริกา เขาพบว่า 50% หรือครึ่งหนึ่งของผู้สูบบุหรี่ทั้งหมด จะเสียชีวิตจากโรคที่กล่าวไปข้างต้นนี้ ไม่ว่าจะเป็นโรคอะไรก็ตาม
เล่าไปน่ากลัวๆแบบนี้ แต่คนสูบมันก็ยังมีมากมายอยู่ดี หลายคนตอนสูบบอก”ไม่กลัวตาย”นะครับ แต่พอมาเป็นโรคแล้วก็เพิ่งนึกได้ว่ามันไม่ได้แค่ตาย แต่มัน”ทรมาน”ด้วยนี่สิ คนส่วนใหญ่ก็เลยมาเลิกได้ตอนที่เป็นโรคแล้ว แต่ก็ต้องบอกว่าไม่มีคำว่า”สายเกินไป”สำหรับการเลิกสูบบุหรี่
“การเลิกบุหรี่ ไม่เคยเป็นเรื่องที่ง่าย” นี่คือสิ่งที่ทุกคนต้องระลึกไว้เสมอ มันเป็นเรื่องที่ยากและลำบากมากๆ เพราะสิ่งที่ผู้ป่วยต้องต่อสู้ ก็คือ”อาการขาดนิโคติน” ซึ่งจะมีอาการซึมเศร้า หดหู่ นอนไม่หลับ หงุดหงิด ขี้กังวล กระสับกระส่าย บางคนมีอาการเล็กน้อย บางคนก็จะมีอาการรุนแรง ดังนั้นความตั้งใจเพียงน้อยนิดจึงไม่สามารถทำให้บรรลุเป้าหมายได้อย่างแน่นอน แม้เลิกสูบได้แล้ว ก็มีโอกาสสูงที่จะกลับมาสูบมันอีก
สำหรับความเห็นของหมอ หมอสามารถพูดได้ว่าในบรรดาพฤติกรรมเสี่ยงมากมายนับไม่ถ้วนที่มนุษย์คิดค้นขึ้นมาทำร้ายร่างกายของตนเอง ”การสูบบุหรี่”ถือได้ว่าเป็นพฤติกรรมเสี่ยงอันดับ1
คนเราสามารถพลาดพรั้งไปสูบบุหรี่ได้ แต่เราก็เลือกได้ว่าจะสูบมันต่อไป หรือจะหยุดอยู่ที่ตรงนี้ หมอขอย้ำอีกครั้งว่าไม่มีคำว่า”สายเกินไป”สำหรับการเลิกสูบบุหรี่ ต่อให้คุณสูบมันมาหลายสิบปีแล้ว ถ้าคุณหยุดสูบวันนี้ ร่างกายของคุณก็จะแข็งแรงมากขึ้นอย่างแน่นอนครับ
สำหรับตอนต่อไป มาดูกันดีกว่า ว่ามีตัวช่วยอะไรไหม ที่จะช่วยให้เลิกสูบบุหรี่ได้ อย่าลืมติดตามกันนะครับ
#Healthstory
อย่าลืมกดLike&Shareด้วยนะครับ^^
ติดตามเรื่องราวสุขภาพดีๆจากปากหมออีกได้ที่
[R]
UpToDate(แหล่งรวมข้อมูลทางการแพทย์โดยเน้นหลักฐานที่ทันสมัย)
- Cancer prevention
- Benefits and risks of smoking cessation
โฆษณา