26 ก.พ. 2020 เวลา 23:30 • ปรัชญา
รับประทาน
โยคัง (Yokan) ขนมวุ้นถั่วแดงกวน
ญี่ปุ่นในสมัยนั้นมีภิกษุรูปหนึ่งเป็นผู้แกล้วกล้าชำนาญในวัชรเฉทิกปรัชญาปารามิตาสูตร (พระสูตรตัดเพชร) และเนื่องด้วยสูตรนี้เป็นที่นิยมอย่างยิ่งในยุคนั้น ท่านจึงพกคัมภีร์พระสูตรติดตัวไว้ในย่ามของท่านอยู่เสมอโดยเปรียบเสมือนเป็นโลกทั้งใบที่พกพาอยู่ในย่ามของตน ท่านเป็นผู้มั่นใจในการแสดงพระสูตรบทนี้ต่อผู้อื่นเป็นอย่างมาก ไม่เฉพาะแต่กับภิกษุด้วยกัน แต่ยังรวมไปถึงฆราวาสด้วย ดังนั้นประชาชนไม่น้อยก็มีความรอบรู้ดีในพระสูตรนี้
วันหนึ่งภิกษุรูปนี้เดินทางในระหว่างเขาลูกหนึ่งพบคุณยายท่านหนึ่งตั้งแผงขายน้ำชาขนมโยคัง (วุ้นถั่วแดงกวน) ในจุดพักเท้า ภิกษุท่านเห็นแล้วอยากจะหยุดแวะพักและรับประทานของว่างสักหน่อยแต่ท่านไม่มีเงินติดตัว ดังนั้นท่านจึงเอ่ยขึ้นกับคุณยายว่า
“อาตมามีสมบัติอยู่ในย่ามเป็นยอดแห่งความรู้ทั้งหลาย หากโยมสามารถเอื้อเฟื้อน้ำชาขนมโยคัง อาตมาจะเล่าเนื้อความในพระสูตรตัดเพชรให้แก่โยม”
คุณยายเองนั้นรู้พระสูตรนี้อยู่ก่อนแล้ว ดังนั้นจึงต่อรองกับภิกษุรูปนี้ว่า
“หากพระคุณเจ้าท่านสามารถตอบคำถามนี้ได้ โยมจะถวายน้ำชาขนมโยคังแก่พระคุณเจ้าเองเจ้าค่ะ” คุณยายพูด
ภิกษุรูปนี้ตกลงตามนั้น คุณยายจึงถามว่า
“เมื่อพระคุณเจ้าฉันขนมเหล่านี้ พระคุณเจ้าฉันด้วยจิตในอดีต จิตในปัจจุบัน หรือจิตในอนาคต เจ้าคะ?” คุณยายถาม
หาได้มีคำตอบจากพระคุณเจ้าไม่ หลังจากครู่หนึ่ง ท่านปลดย่ามและนำคัมภีร์ออกมาเพื่อค้นดูว่ามีความข้อใดในพระสูตรที่จะตอบคำถามนี้ได้หรือไม่ แต่ขณะที่ท่านกำลังค้นหาคำตอบอยู่ เวลาก็ได้ล่วงเลยไปจนถึงเย็น คุณยายได้เวลากลับบ้านก็เริ่มเก็บข้าวของเพื่อเตรียมตัวกลับ
“พระคุณเจ้าจะป่วยการหาไปไย” คุณยายเอ่ยขึ้นต่อภิกษุผู้ยังไม่แน่ใจในการหาคำตอบ
“พระคุณเจ้าฉันน้ำชาและขนมด้วยปากเท่านั้นเจ้าค่ะ”
#
หมายเหตุ Ordinarility
ปรัชญาปารมิตาสูตรกล่าวถึงความมีอยู่และไม่มีอยู่ ขณะพระพุทธเจ้ายกอุปมาก็ดูเหมือนจะมีอยู่ แต่เมื่อสุภูติตอบก็ดูเหมือนจะไม่มีอยู่ สิ่งนี้เป็นเรื่องเดียวกับความคิด ดูเหมือนมี แต่จริงๆแล้วไม่มี ดูเหมือนไม่มี แต่จริงๆแล้วมี รับรองก็ไม่ได้ ปฏิเสธก็ไม่ได้ (เหมือนเนวสัญญานาสัญญา) เป็นสูตรที่มีความละเอียดและเมื่อมองเห็นตามได้แล้วก็สามารถตัดภพตัดชาติแห่งการเวียนว่ายตายเกิดที่แข็งเปรียบเสมือนเพชรให้ขาดได้ (จึงเรียกว่าพระสูตรตัดเพชร)
คุณยายคงเป็นผู้มีดวงตาเห็นธรรมแล้วจึงสามารถแยกออกได้ว่า ความคิดกับความจริงมันคนละเรื่องกัน และให้คำตอบในเชิงปรมัตถุ์ที่ทำให้ผู้ทราบคำเฉลยเกิดความสงสัยได้
ในจีน มีเรื่องเล่าเซนคล้ายๆ คำเฉลยนี้คือเรื่องรับประทานข้าวไม่รับประทานข้าว
#

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา