2.3) วัคซีนที่ทำมาจากบางส่วนของเชื้อโรค (Subunit, Acellular Vaccine) หลักการของวัคซีนชนิดนี้คือสกัดหรือสร้างโปรตีนซึ่งเป็นส่วนสำคัญของเชื้อโรคที่สามารถกระตุ้นร่างกายมนุษย์ให้สร้างภูมิคุ้มกันได้ มีหลากหลายวิธีการที่จะทำให้ได้วัคซีนได้แก่
1) Subunit Vaccine คือวัคซีนที่ประกอบด้วยบางส่วนของตัวเชื้อโรคที่สามารถกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันได้ส่วนใหญ่จะเป็นส่วนผิวของเชื้อโรคซึ่งเป็นโปรตีน เช่น ไวรัสตับอักเสบเราจะใช้ส่วนของผิวเรียกว่า Surface Antigen ไวรัสโควิด19 เราจะใช้ส่วนหนามแหลมที่ยื่นออกมา (Spike) เรียกว่า S-Protein
2) DNA Vaccine คือวัคซีนที่ประกอบด้วยชิ้นส่วนเล็กๆของ DNA ซึ่งมีgeneเป็นองค์ประกอบและสามารถสร้างโปรตีนที่เป็นส่วนหนึ่งของเชื้อโรคได้ แล้วโปรตีนนี้ก็จะไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อไป
3) mRNA Vaccine คือวัคซีนที่ประกอบด้วย messengerRNA ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดระหว่างกลางของ DNAกับโปรตีนหมายความว่าDNAจะสร้างโปรตีนได้ต้องผลิตmRNAออกมาก่อนแล้วmRNAจึงค่อยไปสร้างโปรตีน ซึ่งโปรตีนนั้นมีลักษณะเป็นส่วนหนึ่งของเชื้อโรคจึงทำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาได้
4)Viral or Bacteria Vector Vaccine คือวัคซีนที่ประกอบด้วยบางส่วนของรหัสพันธุกรรม (gene) เมื่อเข้าสู่เซลล์ของมนุษย์โดยผ่านการช่วยเหลือของไวรัสหรือแบคทีเรียที่ไม่ก่อโรคแล้วก็จะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาได้
5) Non-Viral Vector Vaccine คือวัคซีนที่ใช้ Nanoparticle แทนไวรัสในการที่จะพารหัสพันธุกรรมที่จะสร้างโปรตีนเข้าสู่เซลล์ของมนุษย์ แล้วเกิดการสร้างภูมิคุ้มกันในที่สุด
6) VLP Vaccine คือการสร้าง Virus Like Particles มีลักษณะภายนอกทุกอย่างเหมือนตัวไวรัสแต่ข้างในกลวง เอามาหลอกให้ร่างกายมนุษย์สร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา
2.4) วัคซีนที่ทำมาจากพิษของเชื้อโรค (Toxoid Vaccine) ทำมาจากพิษของเชื้อโรค(Toxin) ที่ทำให้หมดอันตราย แต่ยังมีความสามารถกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้ ตัวอย่างของวัคซีนในกลุ่มนี้ได้แก่ วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก วัคซีนป้องกันโรคคอตีบ เป็นต้น