ข้าวจี่ .. อาหารในตำนานของชาวอีสาน
"เถิงเมื่อเดือนสามได้ จงพากันทำเข้าจี่ ไปถวายสงฆเจ้าเอาแท้หมู่บุญ"
ชาวอีสานมีประเพณี “ทำบุญข้าวจี่” เป็นการทั่วไปมาช้านานและสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ … ชาวบ้านจะเข้าวัดทำบุญ ฟังเทศน์กัน ในวันเพ็ญเดือน 3 อันเป็นวันมาฆบูชา พอรุ่งขึ้นวันแรม 1 ค่ำก็ถวายข้าวจี่ เรียกว่าวันทำบุญเนื่องในวันมาฆบูชานั่นเอง
เดือนนี้ชาวนาส่วนใหญ่ถือกันตั้งแต่โบราณมาว่าเป็น “เดือนสู่ขวัญข้าว” คือมีการถวายข้าวเปลือกพระและนิยมทำบุญบ้าน สวดมนต์เสร็จพิธีสงฆ์ แล้วก็สู่ขวัญข้าวตามธรรมเนียมพราหมณ์ บางบ้านก็ทำเล็กน้อยพอเป็นพิธี คือเอาข้าวไปถวายสงฆ์แล้วทำพิธีตุ้มปากเล้าเล็กน้อยเป็นการบูชาคุณของข้าวในเล้าหรือยุ้ง
“ข้าวจี่” จึงปรากฏเป็นอาหารในตำนานคู่กับชุมชนชาวอีสานมานับแต่โบราณกาล
“ข้าวจี่” .. ในแบบของชาวอีสาน คือ การเอาข้าวเหนียวมาปั้นเป็นก้อนเอาไม้เสียบย่างไฟ เมื่อข้าวสุกเกรียมแล้วก็เอาไข่ซึ่งปรุงและตีไว้แล้วทาเคลือบก้อนข้าวเหนียวย่าง ก่อนจะนำไปย่างซ้ำอีก กลายเป็นไข่เคลือบข้าวเหนียว ทั้งสวย ทั้งหอม กลิ่นโชยไปยั่วน้ำลายคนทั้งบาง
ข้าวจี่ ในแบบโบราณ …
เมื่อย่างข้าวเสร็จแล้ว จะถอดไม้ออกแล้วเอาน้ำอ้อยหรือน้ำตาลที่เป็นก้อนยัดใส่แทนกลายเป็นข้าวเหนียวยัดไส้ แล้วถวายพระเณรฉันตอนเช้า ส่วนมากชาวบ้านจะรีบทำแต่เช้ามืด พอสว่างก็ลงศาลาการเปรียญ (ชาวบ้านเรียกหอแจก) นิมนต์พระเณรเจริญพระพุทธมนต์แล้วฉัน เป็นทั้งงานบุญและงานรื่นเริงประจำแต่ละหมู่บ้าน เพราะได้ทำข้าวจี่ไปถวายพระ และเมื่อหลังจากพระฉันแล้วก็เลี้ยงกันเองสนุกสนาน มีคำพังเพยอีสานว่า
"เดือนสามค้อยเจ้าหัวคอยปั้นเข้าจี่ เข้าจี่บ่ใส่น้ำอ้อยจัวน้อยเช็ดน้ำตา"
“ข้าวจี่” .. ในรูปแบบของชาวบ้านในภาคอีสานในปัจจุบัน ส่วนใหญ่จะทำตามกรรมวิธีข้างต้น แต่ไม่ค่อยเห็นจะเสียบไม้ และไม่มีการยัดไส้ด้วยน้ำอ้อย เราสามารถไปซื้อหามารับประทานเป็นของวาง หรืออาหารเช้าฟินๆได้ตามตลาด และส่วนใหญ่แม่ค้าใจดีจะให้แจ่วรสชาติจัดจ้านแบบอีสาน มาสำหรับจิ้มกับข้าวจี และหมูย่างที่เป็นอาหารคู่กั๊น คู่กัน
บางครั้งเราจะเห็น ข้าวจี่เสียบไม้ย่าง ตามถนนคนเดินอันเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยว … นัยว่า การเสียบไม้ทำให้ข้าวจี่ดูดีขึ้น และง่ายต่อการถือเดินไป กินไป
เวลามีงานแสดงสินค้า ที่มีการออกร้าน เรามักจะเห็น ข้าวจี่ มีขายในร้านที่ขายข้าวสารเหนียวพันธุ์ต่างๆ ถือเป็นการโปรโมทข้าวเหนียวพันธุ์ที่แม่ค้าบอกว่า เป็นพันธ์ที่ได้รับการพัฒนาเป็นพิเศษ นุ่มเหนียว หอมหวาน .. กินแล้ว ผัวรักผัวหลงมากมาย ก็มี
การปิ้งข้าวจี่ด้วยเตาถ่านในสถานที่แสดงสินค้า ก็ดูจะเอิกเกริกเกินไป ระมัดระวังเรื่องความปลอดภัยได้ยาก จึงเห็นแม่ค้าคนสวยจี่ข้าวด้วยเตาไฟฟ้า ที่สะดวกดี และดูสะอาดสะอ้าน คนซื้อสบายใจ
แม่บ้านในเมืองใหญ่ที่หาเตาถ่านมาใช้ได้ยาก ก็อาจจะใช้เตาย่างแบบนี้ … ปรุงรสไข่ให้อร่อยตามจริตความชอบ จะเติมเครื่องปรุงให้ออกรสไหน ก็แล้วแต่ความชอบส่วนตัว
เช้านี้มาทานข้าวจี่ด้วยกันนะคะ
Ref : Wikipedia
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
