30 ก.ย. 2020 เวลา 10:57 • ธุรกิจ
ในยุคที่โครงสร้างทางสังคมมีความซับซ้อน ภาพอนาคตสังคม 5.0 จะทำให้
ภาคธุรกิจ มองเห็นโอกาสทางธุรกิจได้ชัดเจนขึ้น บทความนี้จะเล่าให้ท่านฟังว่า
สังคม 5.0 เป็นอย่างไร และส่งผลต่อภาคธุรกิจอย่างไร…
“สังคม 5.0 :: ความเชื่อมโยงของคน สังคม เทคโนโลยี นโยบาย และธุรกิจ”
ภาพอนาคตเชิงเป้าหมายร่วมกันของประเทศ สามารถสร้างโดยอิงจากจุดเน้นได้หลายรูปแบบ เช่น อิงกับเป้าหมายด้านเทคโนโลยี เป้าหมายด้านเศรษฐกิจและสาขาอุตสาหกรรม และเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อม เป็นต้น ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่สร้างภาพอนาคตเชิงเป้าหมายที่มีจุดเน้นที่มิติทางสังคมหรือคนเป็นศูนย์กลางภายใต้สโลแกน Society 5.0 ภาพดังกล่าวได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาลญี่ปุ่นในปี ค.ศ.2016
แนวคิด Society 5.0 มีฐานคิดโดยเริ่มจากการมองคนและสังคมเป็นศูนย์กลางและเป็นเป้าหมาย ภายใต้ความท้าทายทางสังคมที่มีความซับซ้อนมากขึ้น ทั้งในด้านการให้คุณค่าที่แตกต่างและซับซ้อนมากขึ้นของคนในสังคม และด้านสิ่งแวดล้อม แนวคิดนี้จึงมุ่งเน้นการทำให้ผู้คนในสังคมสามารถใช้ชีวิตได้อย่างสะดวกสบายและยั่งยืนมากขึ้นผ่านการสร้างคุณค่าและบริการใหม่อย่างต่อเนื่อง โดยใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี (เป็น Solutions for Better Human Life)
ภาพที่ 1: Japan’s initiatives – society 5.0 (ที่มา : Fukuyama, 2018)
ผู้คนและสังคมของญี่ปุ่นจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นตามแนวคิดสังคม 5.0 ทั้งในด้านการดูแลสุขภาพและการรับบริการสาธารณสุข ด้านการเดินทาง ด้านการทำงานที่สะดวกมีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากขึ้น ด้านบริการทางการเงินที่สะดวกและปลอดภัยมากขึ้น ด้านสาธารณูปโภคที่มีความพร้อมและตอบสนองความต้องการ และสถานการณ์ได้มากขึ้น ด้านความสัมพันธ์ระหว่างคนในครอบครัวและในสังคมที่กลมกลืนและมีความสุข
เป้าหมายสังคม 5.0 ถูกนำมาถอดเป็นโจทย์สำหรับการพัฒนาเทคโนโลยี นโยบาย และโมเดลธุรกิจ โดยในด้านเทคโนโลยีนั้นรัฐบาลญี่ปุ่นได้ส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์เป้าหมายดังกล่าว ดังภาพที่ 2 ส่วนในด้านนโยบายนั้นรัฐบาลที่ญี่ปุ่นได้ขับเคลื่อนมาตรการหลายประการทั้งในเรื่องการเตรียมการให้ข้อมูลเกิดการเชื่อมโยงและนำไปใช้ข้ามสาขาได้ กลไกการแลกเปลี่ยนหรือซื้อขายข้อมูลที่มีความปลอดภัย แนวปฏิบัติเกี่ยวกับสิทธิการใช้ข้อมูล ปรับปรุงกฎหมายการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรมและกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล กลไกสนับสนุนธุรกิจที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจในภูมิภาค เป็นต้น
ภาพที่ 2: Society 5.0 for SDGs (ที่มา : Fukuyama, 2018)
ในภาคธุรกิจนั้นภาพอนาคตสังคม 5.0 ทำให้ภาคธุรกิจ (ทั้งในญี่ปุ่นและนอกญี่ปุ่น) มองเห็นโอกาสทางธุรกิจได้ชัดเจนเพื่อตอบโจทย์สังคมที่สุดอัจฉริยะ (Super Smart Society) ทั้งในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีต่าง ๆ เช่น AI, Robotics Fin Tech, Medical Tech, Cloud Computing เป็นต้น ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการบริการทางการแพทย์ ธุรกิจทางด้านสาธารณูปโภคและโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับ IoT และ Digital Economy ธุรกิจยานยนต์และการขนส่งอัจฉริยะ และธุรกิจอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
การออกแบบภาพอนาคตเชิงเป้าหมายที่เน้นคนและสังคมเป็นศูนย์กลาง จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่ก่อให้เกิดการมีเป้าหมายการพัฒนาที่เน้นการเกิดผลลัพธ์ในด้านคุณภาพชีวิตของผู้คนและสังคม แล้วนำไปสู่การออกแบบเทคโนโลยีที่ต้องการ นโยบายรัฐที่สนับสนุน และโมเดลธุรกิจที่ช่วยตอบโจทย์ภาพอนาคตดังกล่าวร่วมกัน
บรรณานุกรม
Fukuyama, M. (2018). Society 5.0: Aiming for a new human-centered society. Japan Spotlight, 27, 47-50.
Hitachi. (n.d.). Business opportunities with Society 5.0. Retrieved from hitachi: http://www.hitachi.co.jp/products/social/society5/en/business-opportunities/index.html
Minevich, M. (2019). Japan’s ‘Society 5.0’initiative is a road map for today’s entrepreneurs. TechCrunch. https://techcrunch.com/2019/02/02/japans-society-5-0-initiative-is-a-roadmap-for-todays-entrepreneurs/.
NewsPicks. (n.d.). Realizing Society 5.0. Retrieved from japan.go: https://www.japan.go.jp/abenomics/_userdata/abenomics/pdf/society_5.0.pdf
บทความโดย
รักษ์พงศ์ วงศาโรจน์
Future Intelligence & Strategy Unit (FuturISt)
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
อ่านบทความอื่น ๆ และสนใจปรึกษาข้อมูลแนวคิดการมองอนาคตเพิ่มเติมได้ที่
Facebook Fanpage: FuturISt@NIDA
Tel: 0803487505
โฆษณา