6 ต.ค. 2020 เวลา 14:10 • การเมือง
อาร์เมเนีย-อาเซอร์ไบจาน (3)
โดย
นิติภูมิธณัฐ
มิ่งรุจิราลัย
หลายท่านคิดว่าในยุคที่เป็นคอมมิวนิสต์ รัฐสภาโซเวียตแห่งสหภาพโซเวียตมีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาด สามารถสั่งรัฐสภาโซเวียตแห่งสาธารณรัฐต่างๆ อีก 15 สาธารณรัฐให้ซ้ายหันขวาหันได้
แต่ในความเป็นจริงไม่ใช่ครับ ดูตัวอย่างรัฐสภาโซเวียตแห่งอาร์เมเนียก็ได้ ทั้งที่เป็นสาธารณรัฐเล็ก แต่ก็สามารถยับยั้งกฎหมายทุกฉบับที่ออกมาจากรัฐบาลกลางได้
ยุคก่อนกอร์บาชอฟ เมื่อใดก็ตามที่เกิดการกระด้างกระเดื่อง สหภาพโซเวียตก็มักจะส่งกองกำลังไปจัดการ และมีการกวาดล้างพวกหัวก้าวหน้าตายครั้งละเป็นพันเป็นหมื่นคน
การที่ 15 สาธารณรัฐมารวมกันอยู่เป็นสหภาพโซเวียต ใช้รัฐธรรมนูญเดียวกัน ภาษาเดียวกัน มีความเชื่อในอุดมการณ์คอมมิวนิสต์เหมือนกัน ไม่ได้ช่วยให้ความขัดแย้งดั้งเดิมในอดีตหายไป
เพียงแต่สมัยก่อนสหภาพโซเวียตเป็นประเทศปิด ที่เราเรียกว่า หลังม่านเหล็ก จึงไม่ค่อยมีข่าวคราวรั่วออกมาให้โลกภายนอกได้รู้สักเท่าใด
เมื่อวาน ผมรับใช้ถึงเดือนมีนาคม 1991 อาร์เมเนีย จอร์เจีย มอลเดเวีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย และเอสโตเนีย ประกาศแยกตัวออกจากสหภาพโซเวียต พอถึงเดือนสิงหาคม 1991 ก็เกิดเหตุการณ์ปฏิวัติรัฐประหารล้มอำนาจประธานาธิบดีกอร์บาชอฟในสหภาพโซเวียต
อาร์เมเนียเห็นเป็นจังหวะเหมาะก็ประกาศเอกราชปลายเดือนนี้ และจัดให้มีการลงประชามติ คนอาร์เมเนียมากกว่าร้อยละ 99.3 สนับสนุนการแยกตัวเป็นเอกราช หลังจากนั้นก็มีการเลือกตั้งทั่วไป
ถ้าเป็นเมื่อตอนที่สหภาพโซเวียตยังแข็งแรง อาร์เมเนียโดนโซเวียตบุกแน่นอน  แต่อาร์เมเนียฉวยโอกาสประกาศเอกราชตอนที่สหภาพโซเวียตอ่อนแอ เมื่อถีบตัวพ้นจากสหภาพโซเวียตได้แล้ว ก็รีบหาองค์กรที่มั่นคงเพื่อที่จะเป็นสมาชิกเช่น เป็นสมาชิกองค์การนาโตเพื่อสันติภาพและเป็นสมาชิกองค์การระหว่างประเทศอื่นของยุโรป
ผมเคยพาลูกชายคนโตไปพักในบ้านตามชนบทของจอร์เจียที่ประชิดตรงบริเวณพรมแดนอาร์เมเนีย แต่เราข้ามพรมแดนเข้าไปในอาร์เมเนียไม่ได้ เพราะอาร์เมเนียไม่ถูกกับจอร์เจีย จอร์เจียช่วยอาเซอร์ไบจานปิดกั้นทางเศรษฐกิจกับอาร์เมเนีย ผู้คนแถวนี้ทะเลาะกันบ่อย เดี๋ยวต่อต้านรัฐบาล เดี๋ยวทะเลาะกันเอง
https://www.thedefensepost.com/2020/07/13/fighting-azerbaijan-armenia-border/
ปลายเดือนที่แล้ว อาเซอร์ไบจานกับอาร์เมเนียก็รบกันอีกแล้ว มีทหารตาย แม้แต่นายพลระดับสูงของอาเซอร์ไบจานก็ตายด้วย  ตุรกีซึ่งเป็นต้นเรื่องความขัดแย้งแรกเริ่มประกาศแล้วว่าจะหนุนกองทัพอาเซอร์ไบจานรบกับอาร์เมเนีย ประธานาธิบดีมาครงของฝรั่งเศสต้องออกมาเตือนตุรกีว่าอย่าพูดอย่างนี้ และผมมีความเข้าใจว่า ฝรั่งเศสมีแนวโน้มจะช่วยอาร์เมเนีย รัสเซียเองก็มีแนวโน้มจะช่วยอาร์เมเนียเช่นเดียวกัน
1
https://www.ilprimatonazionale.it/esteri/nagorno-karabakh-una-replica-alla-nostra-inchiesta-33248/
อย่างที่ผมเรียนไปเมื่อวันก่อน ว่าการรับรองของสหประชาชาติไม่เป็นไปตามหลักพลเมืองจำนวนมากของแผ่นดินนั้นๆ ดินแดนนากอร์โน-คาราบาฮ์ 4,400 ตารางกิโลเมตรมีคนร้อยละ 76 เป็นชาวอาร์เมเนีย แต่สหประชาชาติดันไปรับรองให้แผ่นดินตรงนี้เป็นของอาเซอร์ไบจาน อย่างนี้ก็ไม่จบดอกครับ คนทางแถบนี้เป็นพวกเจ้าคิดเจ้าแค้น ยึดประวัติศาสตร์ชาติเป็นสรณะ และไม่มีใครยอมใคร ทะเลาะกันมาตั้งแต่รุ่นพ่อของพ่อของพ่อจนถึงปัจจุบัน
ผมเคยไปตรงพรมแดนของประเทศต่างๆ ในภูมิภาคคอเคซัสหลายแห่ง แม้แต่พรมแดนตุรกี-จอร์เจียก็ไป
มหาอำนาจหลายประเทศจำเป็นต้องสนใจความขัดแย้งกรณีนากอร์โน-คาราบาฮ์เพราะตรงนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ ทั้งเรื่องก๊าซธรรมชาติและน้ำมัน ถ้ามีสงครามขยายบานปลาย หลายประเทศเสียลผประโยชน์แน่นอน
คนที่วิ่งขาขวิดเพื่อให้เหตุการณ์ปะทะนี้สงบคือ ประธานาธิบดีปูตินของรัสเซีย ปูตินสั่งให้รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซียโทรศัพท์ไปหารัฐมนตรีต่างประเทศของอาร์เมเนียและอาเซอร์ไบจาน โดยบอกว่ารัสเซียอยากจะไกล่เกลี่ยให้สถานการณ์สงบ
อาร์เมเนียอาจจะขอความช่วยเหลือทางทหารจากรัสเซีย ถ้ารัสเซียส่งทหารเข้าไป ตุรกีก็จะต้องส่งทหารเข้าไปช่วยอาเซอร์ไบจาน ถึงตอนนั้น สงครามอาจจะขยายวงกว้างขึ้น
โอย ทั้งสงครามการค้า สงครามในภูมิภาคคอเคซัส สงครามโควิด-19
เศรษฐกิจโลกจะลงเหวกว่านี้แน่.
โฆษณา