14 ธ.ค. 2020 เวลา 17:08 • ปรัชญา
ถึงทุนจะจมแต่เราไม่จำเป็นต้องจมไปกับทุน...
สมมติว่าคุณเกิดซื้อตั๋วดูคอนเสิร์ตวงดนตรีโปรดล่วงหน้าไปแล้ว ซึ่งไม่สามารถขอคืนเงินหรือส่งต่อให้กับคนอื่นได้
แต่เผอิญว่าในคืนจัดแสดง ฝนดันตกหนัก อากาศหนาวกว่าปกติ ที่จัดแสดงคอนเสิร์ตก็แสนจะไกลจากบ้าน และวันนั้นคุณดันโดนหัวหน้าซัดมาซะอ่วมจากการทำงาน คุณรู้ตัวชัดว่ากำลังจะป่วยแน่ๆ
คำถามคือ คุณควรจะไปคอนเสิร์ตนั้นไหม ?
แน่นอนว่าคนส่วนใหญ่ย่อมตัดสินใจที่จะไป
เหตุผลหนะหรือ
ก็เพราะว่าเราจ่ายเงินซื้อบัตรนั่นไปแล้วไง
สิ่งนั้นคือ sunk cost fallacy (อคติที่เกิดขึ้นจากทุนจม)
ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกับทุนจม หรือ sunk cost กันก่อนดีกว่า
ทุนจม คือ ต้นทุนที่เสียไปแล้ว ซึ่งเจ้าคำว่า "ต้นทุน" ที่หมายถึงเนี่ย มันกว้างขวางเสียเหลือเกิน ไม่ได้จำกัดเฉพาะเงินเท่านั้นนะครับ แต่เวลา ไอเดีย พลังงาน ความรู้สึก เอาเป็นว่าเกือบทุกอย่างในชีวิตเราล้วนจัดเป็นต้นทุนทั้งนั้น
ส่วนที่ว่าเสียไปแล้ว นั่นคือ เราจ่ายมันไปแล้ว และไม่ว่าในกรณีใดๆก็ตาม เราไม่สามารถที่จะเอามันกลับคืนมาได้
ดังนั้นทุนจมจึงหมายรวมถึงแทบทุกอย่างที่เราสูญเสียไปและไม่สามารถเอากลับคืนมาได้นั่นเอง
หลายท่านอาจเคยเข้าใจผิดว่าทุนจมนั้นเกิดขึ้นเฉพาะกับการทำธุรกิจหรือการลงทุนเท่านั้น
แต่สิ่งต่างๆที่เกิดขึ้นในชีวิตของเรา ทั้งสิ่งที่เราเลือกทำหรือเลือกที่จะไม่ทำ ก็ต่างนับเป็นต้นทุนทั้งสิ้น
เพราะการตัดสินใจในแต่ละครั้งย่อมมีค่าเสียโอกาสเกิดขึ้น และสิ่งเหล่านั้นไม่สามารถที่จะย้อนเวลาไปเอาคืนมาได้
กลับไปที่กรณีสมมติตอนต้นเรื่องที่เราซื้อตั๋วไปแล้ว
และกำลังตัดสินใจว่าจะไปหรือไม่ไปดี
จำไว้นะครับ ไม่ว่าเราจะเลือกทางไหน เราก็เสียเงินไปเรียบร้อยแล้วอยู่ดี
นั่นคือทุนจมที่เกิดขึ้น
คำถามที่ควรพิจารณาจริงๆไม่ใช่ว่าควรจะไปไหม แต่เป็นการตัดสินใจแบบไหนที่จะส่งผลดีต่อเรามากที่สุดต่างหากละครับ
ซึ่งสำหรับกรณีข้างต้น การเลือกที่จะไม่ไปอาจจะดีกว่าก็ได้
มันน่าจะส่งผลดีต่อร่างกายเรา ทั้งเราแทบหมดอารมณ์สนุกจากงานวันนั้น และไม่ว่ายังไงก็ตาม เงินนั่นก็เสียไปแล้ว เราจะสุขภาพไปเสียตามทำไมละครับ?
หลายครั้งที่เรามักจะให้ค่ากับสิ่งที่เสียไปแล้วมากกว่าที่มันเป็นจริงๆ
แต่สิ่งเหล่านั้นคือทุนจมนะครับ
สิ่งที่เราควรจะทำคือการมองไปข้างหน้า
ไม่ใช่มองย้อนกลับไปเสียดาย
ต่อจากนี้ไม่ว่าจะซื้อขายของ หรือตัดสินใจทำอะไรก็ตาม อย่าลืมว่าเราอาจจะกำลังติดกับ "อคติจากทุนจม" อยู่ก็ได้ครับ
โฆษณา