Blockdit Logo (Mobile)
มะไฟ
•
8 มิ.ย. 2019 เวลา 01:48 • การศึกษา
ตอนที่ 59 ลักษณะเด่นของงูพิษร้ายแรงแต่ละชนิด
ตอนนี้เข้าสู่หน้าฝนกันแล้ว ดังนั้นเราอาจจะมีโอกาสพบงูพิษได้มากขึ้นโดยเฉพาะถ้างูหนีน้ำท่วมแล้วเลื้อยมาเข้าบ้านเรา ถ้าไม่โดนกัดก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าโดนกัดขึ้นมา เราจะรู้ได้ยังไงว่างูที่กัดเป็นงูชนิดไหนและจะบอกหมอได้ยังไง มาดูกันฮะ
เราอาจจะแบ่งประเภทของงูพิษออกตามการออกฤทธิ์ของพิษงูได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่ งูพิษต่อระบบประสาท งูพิษต่อระบบเลือด และงูพิษต่อกล้ามเนื้อฮะ เรามาไล่ดูทีละกลุ่มกันเลย
1. งูพิษต่อระบบประสาท พิษของงูชนิดนี้จะขัดขวางการส่งกระแสประสาท ทำให้กล้ามเนื้อเป็นอัมพาต ซึ่งที่สำคัญมากคือกล้ามเนื้อกระบังลมที่ใช้ในการหายใจก็จะทำงานไม่ได้ด้วย ดังนั้นผู้ป่วยจะเสียชีวิตจากการขาดอากาศหายใจ งูในกลุ่มนี้ได้แก่ งูเห่า งูจงอาง งูสามเหลี่ยม และงูทับสมิงคลา พิษของงูบางชนิดในกลุ่มนี้เช่น งูเห่า งูจงอาง ยังทำให้เกิดการตาย บวมเน่าของเนื้อเยื่อบริเวณที่โดนกัด ในขณะที่งูสามเหลี่ยมและงูทับสมิงคลาไม่มีฤทธิ์เฉพาะที่เช่นนี้
ลักษณะเด่นของงูชนิดต่างๆ ในกลุ่มนี้ก็สามารถดูได้จากแผนภาพ ในกรณีที่ไม่พบเห็นตัวงูแต่สังเกตอาการพบว่าผู้ป่วยมีหนังตาตก พูดไม่ชัด อ่อนแรง เริ่มหายใจลำบาก (แปลว่าต้องเป็นชนิดใดชนิดหนึ่งในกลุ่มพิษต่อระบบประสาท) เราก็อาจจะอาศัยประวัติมาช่วยจำแนกเพิ่มเติม เช่น งูเห่า จะพบตามทุ่งนาหรือชอบเลื้อยเข้าบ้าน ในขณะที่งูจงอางมักพบแต่ในป่า ในกรณีที่แผลไม่มีการบวมก็ต้องนึกถึงงูสามเหลี่ยมกับงูทับสมิงคลา ถ้าประวัติผู้ป่วยโดนกัดในเวลากลางคืนภายในบ้านจะทำให้นึกถึงงูทับสมิงคลามากกว่า เพราะอาหารของงูทับสมิงคลาคือหนูนั่นเองฮะ
2. งูพิษต่อระบบเลือด พิษของงูจะทำให้เลือดไม่แข็งตัว อาจจะเกิดเลือดออกภายในอวัยวะสำคัญและเสียชีวิต งูในกลุ่มนี้ได้แก่งูกะปะ งูแมวเซา และงูเขียวหางไหม้ โดยส่วนใหญ่แผลจะมีการบวมร่วมด้วย ในกรณีที่เห็นตัวงูก็สามารถแยกประเภทได้ตามแผนภาพ แต่ถ้าไม่เห็นก็อาจจะใช้ประวัติเข้าช่วย ได้แก่ กรณีชาวสวนยางภาคใต้ถูกงูกัดตอนเช้ามืดน่าจะเป็นงูกะปะ ถ้าปัสสาวะผิดปกติมีตะกอนจากการตรวจทางห้องปฏิบัติการร่วมกับมีไตเสื่อมก็น่าจะเป็นงูแมวเซา กรณีโดนงูกัดที่ส่วนบนของร่างกายขณะทำสวนตัดแต่งต้นไม้ก็น่าจะเป็นงูเขียวหางไหม้ เป็นต้น
3. งูพิษต่อกล้ามเนื้อ ในกลุ่มนี้มีชนิดเดียวคือ งูทะเล จะทำให้เกิดการสลายตัวของกล้ามเนื้อ อาจมีไตวายร่วมด้วยได้ถ้ากล้ามเนื้อสลายตัวรุนแรงจนไปส่งผลต่อการทำงานของท่อไต
จริงๆ ยังมีงูพิษอีกกลุ่ม คืองูพิษเขี้ยวหลัง ได้แก่ งูลายสาบคอแดง ซึ่งส่วนใหญ่มักไม่ค่อยพบว่ามีคนได้รับพิษจากงูชนิดนี้เนื่องจากเขี้ยวพิษอยู่ด้านในสุดทำให้กัดคนลำบาก แต่บางครั้งก็อาจมีรายงานโดนกัดในนักเลี้ยงงูเป็นต้น พิษของงูชนิดนี้จะทำให้เลือดออกฮะ
ในตอนหน้าเราจะมาพูดกันต่อเรื่องวิธีปฐมพยาบาลในกรณีโดนงูพิษกัดฮะ แต่ก่อนจะจบตอนนี้ขอย้ำว่า งูหลายชนิดอาจจะดูหน้าตาคล้ายๆ กันได้ ในกรณีที่โดนงูกัดและไม่แน่ใจให้ถือว่าเป็นงูพิษไว้ก่อน ในกรณีที่งูหนีไปไม่ต้องพยายามตามจับนะฮะ ให้รีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลก่อน เนื่องจากแพทย์จะสามารถคาดเดาชนิดของงูได้ตามวิธีข้างต้นที่ยกตัวอย่างไป หรือสามารถให้เซรุ่มชนิดรวมกับผู้ป่วย นอกจากนี้ในกรณีที่ไม่มีเซรุ่มจริงๆ การรักษาประคับประคองที่เหมาะสมก็ยังอาจจะช่วยป้องกันการเสียชีวิตได้ฮะ
"เรื่องหมอง้ายง่ายกับมะไฟ" ตีพิมพ์เป็นคอลัมน์ประจำในหนังสือพิมพ์มติชนสุดสัปดาห์ทุกวันศุกร์ สามารถติดตามได้ทั้งในหนังสือ และทาง Facebook & Blockdit “มะไฟ” ฮะ!
(สามารถโหลด app ได้ทั้ง iOS และ Android จากนั้น search หาชื่อ “มะไฟ” ได้เลยฮะ แล้วก็อย่าลืมกด follow เป็นอันเสร็จ!)
โฆษณา