ประคบร้อน ประคบเย็น...แบบไหนดี?
การประคบร้อนหรือประคบเย็น เป็นการบรรเทาอาการเจ็บปวดแบบหนึ่งที่ถูกดี หาง่าย ใช้ไม่ยาก และก็ต้องบอกว่ามันได้ผลดีพอสมควรเลยล่ะ แต่บางครั้งก็อาจมีสับสนกันบ้างว่าจะประคบแบบไหนดี ดังนั้นมาดูหลักการของพวกมันกันบ้างดีกว่า...
การประคบเย็น
หลักการของความเย็นนั้นก็คือ การช่วยให้เส้นเลือดบริเวณนั้น”หดตัว” เหมือนเวลาที่เราเอามือจุ่มถังน้ำแข็งแล้วมือซีดนั่นล่ะครับ เพราะเส้นเลือดหดตัวทำให้เลือดไหลมาได้น้อยลง สีมือจึงซีดลงนั่นเอง
หลักการนี้ช่วยเรื่อง”การอักเสบเฉียบพลัน”ได้ดี การอักเสบนั้นก็คือการระดมเม็ดเลือดขาวและสารต่างๆมาในบริเวณที่มีสิ่งแปลกปลอมหรือการบาดเจ็บ โดยพวกมันไหลมาทางเส้นเลือด เพื่อต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอมเหล่านั้น แต่ในหลายๆครั้งนั้นพวกมันก็ระดมพลกันมามากเกินไป ทำให้มีผลข้างเคียงเกิดขึ้น นั่นก็คืออาการ ”ปวด บวม แดง ร้อน” นั่นเอง
ดังนั้นถ้าเส้นเลือดหดตัวลง ก็จะทำให้เม็ดเลือดขาวและสารต่างๆเหล่านี้ไหลมาได้น้อยลง จึงสามารถช่วยลดอาการปวดได้ และก็ยังช่วยลดอาการบวมได้อีกด้วย
นอกจากนี้ความเย็นยังทำให้เกิดอาการชา ก็เป็นการช่วยลดอาการปวดได้อีกทางหนึ่ง
โดยการประคบเย็นจะได้ผลดีที่สุดก็ต่อเมื่อใช้ทันทีเมื่อมีอาการปวดเฉียบหลันจากการบาดเจ็บ หรืออย่างน้อยก็ควรใช้ภายใน 48 ชั่วโมงแรก แต่ก็สามารถใช้ภายหลังจากนี้ได้เช่นกัน
ต่อไป การประคบร้อน
หลักการของการประคบร้อนก็คือการ”ขยายตัว”ของเส้นเลือด ซึ่งจะตรงกันข้ามกับความเย็นเลย เวลาที่มี”การอักเสบเรื้อรัง”ไม่ว่าจะที่ใดก็ตาม บริเวณนั้นๆก็จะมีสารตกค้างจากปฏิกิริยาการอักเสบคั่งค้างอยู่เป็นปริมาณมาก สารเหล่านี้สามารถทำให้มีอาการปวดเมื่อยล้ากล้ามเนื้อได้มากขึ้น ดังนั้นการขยายตัวของเส้นเลือดนั้น จะช่วยให้มีเลือดไหลเวียนมามากขึ้น เพื่อช่วยชำระล้างสารต่างๆที่คั่งค้างนี้ออกไป และนอกจากนี้ความร้อนก็ยังช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัวได้อีกด้วย
การประคบร้อนนั้นจะดูได้ผลดีกว่าในอาการปวดหรือเมื่อยล้าที่เป็น”เรื้อรัง” แต่จะใช้ไม่ดีในการปวดอักเสบเฉียบพลัน เพราะเลือดที่มาเพิ่มขึ้นนั้นอาจทำให้มีการอักเสบมากขึ้นได้
ดังนั้นการประคบเย็นจะช่วยลดการอักเสบเป็นหลัก ในขณะที่การประคบร้อนจะช่วยบรรเทาอาการเมื่อยล้ากล้ามเนื้อเป็นหลัก แต่โดยส่วนใหญ่ก็สามารถใช้แทนกันได้ ซึ่งผมขอเเบ่งอาการปวดอักเสบเป็น 2 สถานการณ์หลักๆนะครับ
สถานการณ์แรก เป็นอาการปวดเฉียบพลัน เช่น ได้รับอุบัติเหตุฟกช้ำมา ช่วงแรกๆนี้จะเป็นช่วงที่มีการอักเสบมาก ดังนั้นควรใช้การประคบเย็นก่อนในช่วง 48 ชั่วโมงแรก หลังจากนั้นจึงเปลี่ยนมาใช้การประคบร้อน หรืออาจใช้การประคบเย็นต่อไปก็ได้ ขึ้นอยู่กับความชอบส่วนตัว
สถานการณ์ที่ 2 เป็นอาการปวดเรื้อรัง เช่น ปวดเมื่อยตามตัวเป็นๆหายๆ ปวดเข่า เป็นต้น กรณีนี้โดยส่วนใหญ่การประคบร้อนจะได้ผลดีกว่า แต่ก็อาจใช้การประคบเย็นได้เช่นกัน โดยเฉพาะถ้ามีอาการปวดบวมกำเริบมากๆ
ดังนั้นการประคบจริงๆแล้วก็ไม่ได้มีกฏเกณฑ์อะไรมากนัก แต่อย่างไรก็ตามการประคบทั้ง 2 แบบนี้ ไม่ควรใช้ในคนที่มีอาการชาปลายมือปลายเท้าอยู่แล้ว เช่น เบาหวาน เพราะถ้ามีความร้อนหรือเย็นมากไป ผู้ป่วยก็อาจไม่รู้สึกจนทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ นอกจากนี้ก็ไม่ควรใช้ในบริเวณที่มีบาดแผลเปิดอยู่
สุดท้ายนี้ก็ต้องระลึกไว้เสมอ ว่าการประคบนั้นเป็นการบรรเทาอาการปวดเท่านั้น ไม่ได้เป็นการรักษาตัวโรคแต่อย่างใด ใครประคบแล้วประคบเล่าแต่ก็ยังไม่หายปวดเสียที ก็ไปตรวจร่างกายสักหน่อยดีกว่าครับ
#Healthstory
อย่าลืมกดLike&Shareด้วยนะครับ^^
ติดตามเรื่องราวสุขภาพดีๆจากปากหมออีกได้ที่
Blockdit : www.blockdit.com/healthstory
Facebook : www.facebook.com/HealthstoryThailand
- 15
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
