จริตพุทธ พุทธดัดจริต พุทธพาณิชย์ และปรสิตที่แท้จริง
นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่มีการขัดแย้งกันระหว่างผู้แสดงศิลปะ และฝั่งศาสนา หากยังจำกันได้เมื่อราวๆสิบกว่าปีก่อนก็มีประเด็นเรื่อง “ภิกษุสันดานกา” ของ อนุพงษ์ จันทร (จำแม่นเพราะชอบเรื่องแบบนี้มาแต่ไหนแต่ไร) ครั้งนั้นก็เป็นประเด็นให้สังคมถกเถียงกันเรื่องความเหมาะสมรุนแรงอยู่พอควร อีกไม่กี่ปีต่อมาก็เป็นเรื่องทศกัณฑ์แคะขนมครก ที่มีเสียงต่อต้านมาว่าไม่เหมาะสม และทำให้ศิลปะวัฒนธรรมอันสูงส่ง งดงาม ต้องมลทิน ตกต่ำ แม้เรื่องนี้จะไม่เกี่ยวกับศาสนา แต่ก็เป็นประเด็นในทำนองเดียวกัน
เราถูกครอบด้วยความเป็นไทย ถูกครอบด้วยความเป็นพุทธ เราถูกสอนมาตั้งแต่เด็กๆว่า เป็นคนไทยต้องอย่างนั้น เป็นคนพุทธต้องอย่างนี้ โดยที่เราไม่ได้สงสัยเลยว่าเราเป็นอย่างนั้นจริงๆ หรือจำเป็นต้องเป็นอย่างนั้นจริงๆไหม เราถูกสอนมาให้หวงแหนศิลปวัฒนธรรมของชาติ เทอดทูนศาสนาเป็นที่พึ่งหนึ่งเดียว ต้องเป็นไปตามนั้น และห้ามเปลี่ยนแปลง
วันหนึ่งเมื่อความเชื่อเหล่านั้นถูกสั่นคลอนด้วยใครบางคน เราจึงรู้สึกว่านั่นเป็นเรื่องผิด เราเริ่มรู้สึกไม่ปลอดภัย และต้องปกป้องความเชื่อที่เรายึดมาอย่างนั้น จริงๆก็ไม่ใช่เรื่องผิดนี่ถือเป็นสัญชาตญาณพื้นฐานของเราด้วยซ้ำ แต่โลกที่เปลี่ยนไปการอนุรักษ์ หรือการรักษาสิ่งใดสิ่งหนึ่งอาจไม่ได้หมายถึงการวางมันไว้บนหิ้ง แตะต้องไม่ได้
ทุกวันนี้โลกไปเร็ว ข้อมูลข่าวสารไปเร็ว คนก็ไปเร็วเช่นกัน ดังนั้นอะไรที่ขึ้นหิ้ง เข้าถึงยาก มักจะถูกมองข้าม ละเลยไป อะไรที่คนเราแตะต้องไม่ได้ เข้าถึงไม่ได้ สักวันมันจะสูญไป ศาสนาและวัฒนธรรมก็เช่นกัน
กลับมาที่เรื่องภาพ “พระพุทธรูปอุลตร้า” ส่วนตัวมองว่านี่คือผลิตผลของการศึกษา ของสังคม ของโลกที่มีคุณค่ามาก เราไม่เคยได้อะไรใหม่ ๆ จากการทำอะไรแบบเดิม ๆ ถือเป็นความสร้างสรรค์และความกล้าหาญอย่างมากที่กล้าทลายกรอบขนบทุกอย่าง และแสดงออกมาได้ตรงไปตรงมาและค่อนข้างชัดเจน ตรงประเด็นและรุนแรงพอให้เกิดผลกระทบในวงกว้างได้
การถอดภาพของน้องออกจากงานแสดง การบังคับให้น้องไปกราบขอขมาเจ้าคณะจังหวัด ดูเป็นเรื่องโง่เง่าและไร้เหตุผล และเป็นการสร้างแผลในใจให้น้องอย่างมาก ถ้าตัวเด็กเข้มแข็งก็อาจเก็บเรื่องครั้งนี้ไปเป็นพลังสร้างงานต่อไป แต่ส่วนใหญ่แล้วศิลปินไม่ได้เข้มแข็งแบบนั้น
และเหตุการณ์ครั้งนี้อาจทำให้เราสูญเสียศิลปินที่อาจขึ้นมาอยู่แถวหน้าของประเทศไปอีกหนึ่งคน เพียงเพราะความมืดบอดของคนที่อ้างว่าเป็นพุทธ และมาชี้หน้าว่าเด็กว่าลบหลู่ดูหมิ่นและทำลายศาสนา ทั้งๆที่นี่เป็นการแสดงออกโดยการตีความของตัวศิลปิน ในเมื่อเขาเป็นคนยุคนี้ ยุคสมัยของเขาให้ความสนใจเรื่องแบบนี้ เขาเข้าถึงศาสนาได้ด้วยวิธีการที่ต่างจากคนรุ่นก่อนๆ แล้วเขาผิดอะไร?
เราเป็นพุทธกันจริง ๆ ใช่ไหม คำถามที่ไทยพุทธทุกคนควรถามตัวเอง ถ้าใช่ ทำไมเราไหว้ขอพรรูปปั้น สิ่งสมมติ เทพเจ้า ทำไมเรากราบไหว้ร่างทรง ทำไมเราศรัทธาเครื่องรางของขลัง ทำไมเราวิ่งไล่สะสมบุญทั้งๆที่หัวใจของพุทธศาสนาคือการละวาง บางคนรู้จักเกจิวัดนั้นวัดนี้ตั้งตัวเป็นเซียนพระ แต่หลายคนกลับไม่รู้ด้วยซ้ำว่าแก่นที่แท้ของพุทธศาสนาคืออะไร
พุทธศาสนิกชนไม่น้อยที่ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าบทบาลีที่สวดๆกันอยู่หมายความว่าอย่างไรบ้าง เมื่อเป็นอย่างนี้แล้วเรากล้าออกตัวว่าเป็นพุทธศษสนิกชนได้อย่างไร เพราะเรากราบไหว้พระเท่านั้นเองหรือ หากเช่นนั้นเราก็เป็นเพียงผู้ที่ “ดัด” จริตให้เป็นพุทธ เราไม่ได้มีจริตของพุทธะอยู่เลยแม้แต่น้อย
หรือถ้าทุกคนเป็นพุทธอย่างแท้จริง สิ่งที่สืบทอดกันมานั้นถูกต้อง ทำไมต้องมาหวั่นไหวเพียงเพราะภาพวาดที่เอาเศียรพระพุทธรูปไปต่อกับซูเปอร์ฮีโร่ล่ะ ในเมื่อพระพุทธศาสนาผ่านร้อนผ่านหนาวมาตั้งสองพันกว่าปี คงไม่สิ้นสุดลงง่ายๆเพียงรูปวาดของเด็กผู้หญิงที่เพิ่งจะเกิดมาได้ไม่เกินสองทศวรรษหรอก หากศาสนาที่ศาสนิกชนเทิดทูนจะอ่อนแอได้ขนาดนั้น คงไม่อยู่มาถึงทุกวันนี้แน่
แต่เรื่องที่น่าแปลกใจคือทำไมเราไม่สะทกสะเทือนกับการนำศาสนามาเป็นเครื่องหาเงิน วัดบางวัดยิ่งใหญ่โอ่โถงราวกับคฤหาสน์ นักบวชกลายเป็นอาชีพที่หลายคนใช้หาเงินปรนเปรอกิเลสด้วยซ้ำไป พระดีที่ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบตามกรอบขนบแทบจะไม่เหลือให้กราบไหว้ หรือแม้แต่มีการปลุกเสกวัตถุมงคล แสดงปาฏิหาริย์กันในรั้วขันธสีมาเรากลับกราบไหว้ได้สนิทใจ ทั้งๆที่นั่นคือข้อห้ามของพระพุทธองค์ แล้วแบบนี้ใครกันแน่ที่กำลังทำให้พุทธศาสนาเสื่อมลง ใครกันแน่ที่กำลังเกาะกินความดี ความงามของศาสนา ศิลปิน หรือพุทธศาสนิกชน ?
ถามว่าภาพวาดของน้องเป็นภาพที่สมบูรณ์แบบไหม ในฐานะที่อยู่ในวงการศิลปะมาพอสมควร เป็นผู้นำชมหอศิลป์ กทม. และผ่านการประกวดศิลปินเยาวชนระดับประเทศมาหลายครั้ง พอจะบอกได้ว่าในแง่ของศิลปะน้องยังต้องพัฒนาฝีมืออีกมาก ทั้งเรื่องของลายระเอียด และความแยบคายของการแสดงออกมาในงานศิลปะ และนี่คือสิ่งที่ครูควรทำคือชี้แนะน้องในทางศิลปะ
ส่วนเรื่องความคิดน้องศิลปินไปไกลกว่าผู้ใหญ่หลายคนในประเทศนี้แล้ว ในแง่ของสังคมน้องได้สร้างแรงกระเพื่อมมหาศาล เราได้เห็นความแตกต่างกันชัดเจนของวัฒนธรรมต่างยุคสมัย การศึกษาที่ไม่เคยพัฒนาไปไหนไกล สุดท้ายเราก็ถูกดึงกลับมาให้อยู่ในกรอบที่ครอบเราไว้ตั้งแต่เกิด
ได้แต่หวังว่าน้องศิลปินจะยังคงสร้างสรรค์งานที่ส่งแรงไหวสังคมต่อไป เพราะเราเชื่อเสมอว่า ศิลปะ และวรรณกรรมคือเครื่องมือบันทึกสังคมและขับเคลื่อนสังคมได้ดีไม่แพ้เทคโนโลยีเลย
สู้เค้านะเจ้าเด็ก Gen Alpha 😊
- 11
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
