"คนเราจัดการความย้อนแย้งทางความคิดอย่างไร?"
เราสามารถแบ่งเพื่อนมนุษย์ออกได้เป็น 3 จำพวก ตามลักษณะ "การใช้ความคิด" ของเขา
สมมุติว่ามีชุมชนหนึ่ง บูชา "หน้ากากศิลา" มาหลายชั่วอายุคน โดยเชื่อว่ามันจะให้พลังพิเศษเหนือมนุษย์แก่ผู้ที่มีโอกาสสวมใส่ บ้างก็ว่าทำให้คนที่ใส่เป็นอมตะ และทำให้คนที่บูชาสมหวังในสิ่งที่ปรารถนา หน้ากากศิลานี้จึงเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านในชุมชนนี้เคารพบูชามาอย่างช้านาน
ต่อมาในยุคปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ได้ทำการพิสูจน์ทราบว่า วัสดุที่ใช้ทำหน้ากากศิลานั้นมีส่วนประกอบของสารกัมมันตรังสี อาจเป็นอันตรายกับผู้ที่อยู่ใกล้ นักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้จึงพยายามเผยแพร่ข้อมูลที่ตัวเองค้นพบเพื่อให้ชาวบ้านเฝ้าระวัง
การเข้ามาของนักวิทยาศาสตร์นี้ จะทำให้ชาวบ้านแตกออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ
กลุ่มแรกคือ "นักอนุรักษ์" เขาจะไม่สนใจข้อมูลหรือความเชื่อที่แตกต่างจากที่ตัวเองคิดว่าถูกต้อง ไม่แม้แต่จะเอามาคิดพิจารณา เขาจะคิดว่าสิ่งที่แตกต่างจากที่เขาเชื่อนั้นผิดเสมอ (แม้มันจะถูกต้องก็ตาม) และจะพยายามกำจัดข้อมูลหรือความเชื่อที่ขัดแย้งนั้นออกไป เพื่อให้เหลือแต่สิ่งที่ตัวเองคิดว่าถูกอยู่อย่างเดียว
ความคิดลักษณะนี้เป็นค่า Default ของมนุษย์ส่วนใหญ่ และมักจะแปรผันตรงตาม Ego คือยิ่ง Ego จัดมาก ก็มักจะมีความคิดลักษณะนี้มาก
กลุ่มที่ 2 คือ "นักวิเคราะห์" เขาจะพยายามหาข้อมูลหรือเหตุผลต่าง ๆ มาถ่วงน้ำหนักว่า ข้อมูลอันไหนที่ถูก ข้อมูลอันไหนที่ผิด ยิ่งข้อมูลจากภายนอกที่เข้ามาแตกต่างจากความเชื่อที่เขายึดถือมาก ๆ เขาจะใช้เวลาในการพินิจพิเคราะห์มากตามนั้น
กลุ่มนี้มักจะพบในคนที่ "เติบโตทางความคิด" ขึ้นมาระดับหนึ่ง เริ่มรู้จักแยกแยะถูกผิด อย่างไรก็ตาม จำนวนไม่น้อยที่จะพยายามหาเหตุผลเพื่อมาสนับสนุนความเชื่อของตัวเองเสียมากกว่า ยกตัวอย่างเช่น ชาวบ้านกลุ่มหนึ่งเลือกที่จะบูชาหน้ากากศิลานี้ต่อไป โดยให้เหตุผลว่า "ก็เขาบูชากันมาแบบนี้หลายร้อยปีแล้วนี่" เป็นต้น
กลุ่มสุดท้ายคือ "ผู้ปล่อยวาง" เขายินดีที่จะรับฟังข้อมูลหรือความเชื่อที่แตกต่างกับของตัวเอง มาพิจารณาว่าอันไหนที่ดูน่าเชื่อถือมากกว่า โดยที่ไม่ได้สนใจว่าข้อมูลนั้นจะกระทบกระเทือนกับกำแพงความเชื่อของตัวเองหรือไม่ ไม่ยึดติดกับ Ego ของตัวเอง แต่ก็ไม่ใช่คนเขลาที่จะเชื่อสิ่งที่คนอื่นบอกไปทั้งหมด
กลุ่มนี้จะเป็นกลุ่มที่เข้าใจความเป็นไปของโลกได้ง่ายที่สุด มีความยืดหยุ่นทางความคิด และเป็นประเภทที่จะมีสุขภาพจิตที่ดีที่สุดในบรรดากลุ่มทั้ง 3
ซึ่งหลักการแบ่งประเภทการใช้ความคิดนี้ ทางจิตวิทยาเรียกว่า "Cognitive Dissonance" หรือการจัดการความย้อนแย้งทางความคิด ซึ่งประยุกต์มาจากหลักการใช้กลไกป้องกันทางจิต (Defense mechanism) ของ Sigmund Freud ครับ
จากบทความนี้ อาจทำให้เราจัดกลุ่มได้ว่า ตัวเราเป็นคนกลุ่มไหน และถ้าต้องการให้เป็นคนที่มีสุขภาพจิตดี ต้องทำยังไง ได้บ้างนะครับ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
