21 พ.ย. 2019 เวลา 04:44
มนุษย์ทำงานเพื่ออะไร
วันนี้ผมนั่งทำงานเพลินๆ มีความคิดจรเข้ามาในสมอง มันสงสัยขึ้นมาว่าคนเราทำงานเพื่ออะไรกัน
เพื่อการมีรายได้เพียงพอสำหรับตัวเอง สำหรับครอบครัว สำหรับใครที่ตัวเองต้องรับผิดชอบ สำหรับคนที่มีคำตอบแนวนี้ก็แปลว่ารายได้หรือรางวัลที่เป็นปัจจัยในการเลี้ยงชีพเป็นแรงจูงใจให้คนเหล่านี้ทำงาน
หลักที่ใช้จูงใจให้คนกลุ่มนี้เพิ่มปริมาณและประสิทธิภาพในการทำงานจึงมีสองประการ หนึ่งคือจำนวนรางวัล(เงินเดือน เงินรางวัลพิเศษแล้วแต่จะเรียก)ที่จะได้เมื่อทำงานได้ตามเป้าหมาย และอีกด้านหนึ่งก็เป็นบทลงโทษในกรณีที่ทำงานผิดพลาด ไม่เป็นไปตามเป้าหมาย เรื่องเหล่านี้ ทราบกันดีเพราะในองค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนก็ใช้หลักนี้ในการควบคุมประสิทธิภาพการทำงานของคนในองค์กร
ในอีกมุมหนึ่งผมมองเห็นคนบางกลุ่มที่ตั้งใจทำงาน โดยอาศัยแรงขับเคลื่อนที่ไม่ใช่เพื่อรางวัล เพื่อรายได้ และก็เป็นคนกลุ่มใหญ่ที่รวมตัวกันด้วยความรู้สึกบางอย่างที่เหมือนกัน เรียกว่าเป็นคนคอเดียวกัน ผมกำลังพูดถึงกลุ่มคนที่ร่วมมือกันพัฒนาซอฟท์แวร์ในกลุ่มโอเพ่นซอร์สซึ่งเป็นซอฟท์แวร์ให้ใช้ฟรีที่ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อรายได้ที่เป็นผลกำไร แสดงว่าการทำงานของคนยังมีแรงขับบางอย่างเกิดจากภายใน โดยไม่จำเป็นต้องมีรางวัล หรือผลตอบแทนที่เป็นตัวเงิน
นั่นเป็นเพียงตัวอย่างหนึ่ง และแรงขับภายในที่ว่านั้นซึ่งดูเหมือนเป็นแรงขับที่ยากจะเข้าใจ ที่เป็นเช่นนี้เพราะคนมีชีวิตจิตใจ มีความรู้สึกนึกคิด การใช้หลักการให้รางวัลและการลงโทษเป็นเครื่องมือสำหรับขับเคลื่อนพฤติกรรมของคนดูเหมือนจะเป็นแนวทางที่ไม่ให้คุณค่าศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ และเครื่องมือดังกล่าวจะใช้ได้ดีในสภาวะหนึ่งเท่านั้น เมื่อเขามีปัจจัยพื้นฐานที่เขาต้องการเพียงพอแล้ว ความรู้สึกว่ารายได้คือสิ่งสำคัญจะลดลง และกลับมีความต้องการด้านคุณค่าของชีวิตเพิ่มขึ้น ความต้องการที่จะทำอะไรบางอย่างไม่ใช่เพื่อตัวเองอีกต่อไป แต่จะเป็นการทำเพื่อคนอื่น เพื่อสังคม เพื่อเติมเต็มความปรารถนาในใจของตน
นี่เป็นแรงจูงใจที่เกิดขึ้นจากภายในตนเอง เป็นแรงปรารถนาที่เขาค้นพบด้วยตนเอง และเป็นแรงขับที่ไม่วูบวาบ เป็นๆ หายๆ ไม่มีวันมอดดับจนกว่าเขาจะบรรลุความฝันในใจนั้น
และเป็นแรงปรารถนาที่ใช้สำหรับการทำงานในระดับสร้างสรรค์ ไม่ใช่ทำงานโดยใช้แรงในงานที่มีขั้นตอนซ้ำๆ ที่ใครๆ ก็ทำได้ งานประเภทที่ต้องแก้ปัญหาอย่างมีจุดมุ่งหมายเพื่อตอบสนองความปรารถนาในใจ ผลที่ได้รับจะเป็นความภาคภูมิใจ ความอิ่มเอมใจแทนที่จะเป็นรางวัลที่เป็นตัวเงิน และผมมองเห็นสิ่งที่ว่านี้กำลังเติบโตขึ้น กำลังส่งผลต่อการขับเคลื่อนไปสู่การเปลี่ยนโลกในอนาคต
มีสารานุกรมคุณภาพเกิดขึ้นแทนสารานุกรมที่ผลิตขึ้นมาเพื่อทำกำไร เป็นสารานุกรมที่เกิดจากความต้องการแบ่งปันของผู้เขียนแต่ละคนที่อยู่กระจัดกระจายอยู่ทั่วทุกมุมโลก ช่วยกันเขียน ช่วยกันเติมเต็มกลายเป็นสารานุกรมที่มีชีวิตเพราะมีการปรับให้ทันสมัยตลอดเวลา นั่นคือ wikipedia
มีธุรกิจที่ไม่ได้มุ่งเน้นผลกำไรเป็นหลัก แต่เน้นการแบ่งปันและผู้คนที่เข้ามาร่วมในระบบมีหลากหลาย ไม่จำกัดความรู้ ไม่จำกัดอายุ ไม่สนใจเงินทุน แต่ทุกคนที่เข้ามาร่วมได้รับการตอบสนองในสิ่งที่ตัวเองต้องการแบบ win-win ผมคงไม่ต้องยกตัวอย่างแต่ผมมั่นใจว่าท่านเอ่ยชื่อธุรกิจเหล่านี้ได้ถูกต้องและมองเห็นอยู่ทั่วไปในปัจจุบัน และนี่เป็นข้อสนับสนุนที่ว่า
คนไม่ได้ทำงานเพื่อรางวัลที่เป็นรายได้อย่างเดียวอีกต่อไป หากแต่เพื่อสิ่งที่ซ่อนเร้นอยู่ในซอกลึกของจิตใจของเขา ซึ่งถ้าใครรู้จักวิธีที่จะค้นหามันให้เจอ และนำมันมาใช้ในการขับเคลื่อนตนเอง ขับเคลื่อนผู้คน ก็จะได้ประโยชน์จากการทำงานที่ไม่รู้จักเหน็ดจักเหนื่อย ไม่ต้องมีใครมาคอยกระตุ้นเตือน สามารถหลบหลีกจากสิ่งที่เป็นปัญหาได้เอง คิดบวกได้เอง มันอยู่เบื้องหลังของความสำเร็จ มันมีอยู่คู่กับสิ่งมหัศจรรย์ของโลกที่เรียกว่า "มนุษย์" ผมขอให้คุณเจอมันครับ
โฆษณา