"แคว้นสักกะ (Sakka/Sakya) แผ่นดินเกิดของพระพุทธเจ้าหายไปตอนไหน ในหน้าประวัติศาสตร์" ... คำถามในใจเมื่อไปถึงเนปาล (Nepal)
เมือง Patan หรือ Lalipur ประเทศเนปาล
หลายปีก่อนผมได้ไปเที่ยวประเทศเนปาล (Nepal) โดยเน้นเที่ยวแบบวัฒนธรรมคือเน้นไปดูบ้านเมืองของประเทศเนปาลครับ
เมืองที่ผมชอบมากเมืองหนึ่งของเนปาลก็คือเมืองปาทาน (Patan) หรืออีกชื่อก็คือ Lalipur ซึ่งเป็นเมืองที่มีจัตุรัสกลางเมืองที่สวยงาม และเก่าแก่มาก
เมืองนี้น่าจะย้อนกลับไปได้ตั้งแต่ 300 ปีก่อนคริสตกาลเลยทีเดียวโดยราชวงศ์กีรติ (Kirati Dynasty) ซึ่งเป็นราชวงศ์ที่สืบเชี้อสายจากคนบนเทือกเขาหิมาลัยที่พูดภาษากลุ่มพม่า-ทิเบตเป็นหลัก
และเมืองนี้พระเจ้าอโศกมหาราชของอาณาจักรเมารยะ (Maurya Empire) ก็เคยได้มาที่เมืองนี้ด้วย..
Patan
ระหว่างที่ผมเรียกเเท็กซี่จากเมืองนี้เพื่อไป Boudhanath ซึ่งเป็นเจดีย์ศาสนาพุทธโบราณตั้งแต่ศตวรรษที่ 6 และมีสถาปัตยกรรมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ โดยเจดีย์นี้ก็ถูกรับรองให้เป็นมรดกโลกด้วยนะครับ
"คุณเป็นชาวพุทธเหรอ" คนขับรถถามผม
"ใช่ครับ...แต่..... " ผมตอบแบบลังเลเพราะโดยปกติผมไม่ใช่คนเข้าวัดเข้าวาสักเท่าไหร่ครับ กลัวเขาถามลึกๆ แล้วปล่อยไก่🤣🤣🤣....
Boudhanath
"รู้มั๊ยพระพุทธเจ้ากับพระอานนท์เคยมาเมืองปาทาน นี้ด้วย" คนขับรถถามต่อ..
"ไม่รู้" ผมตอบแบบมั่นใจ
"อ้าว แล้วรู้มั๊ยว่าพระพุทธเจ้าเป็นคนที่ไหน" คนขับรถถามต่อ
"รู้ซิ...พระพุทธเจ้าเกิดที่ "ลุมพินี (Lumbini)" ของ แคว้น "สักกะ (Sakka)" และมีเมืองหลวงชื่อ "กบิลพัสดุ์ (Kapilvatsu)" " ผมตอบด้วยความภูมิใจ
** แคว้นสักกะ (Sakka) คือการเขียนแบบภาษาบาลี (Pali) ส่วนสันสกฤต (Sanskrit) อาจเขียนว่า ศากยะ (Sakya)***
Patan และ Boudha
แต่นั่นก็ทำให้ผมฉุกคิดในเวลานั้นทันทีว่า "เออ แล้วแคว้นสักกะเนี่ยะมันอยู่ช่วงไหนของหน้าประวัติศาสตร์
และหายไปตอนไหน...ทำไมเราไม่รู้ ทั้งๆที่เราได้ท่องชื่อแคว้นนี้ตั้งแต่เด็กๆ" ความอยากรู้อยากเห็นเกิดขึ้นทันทีครับ..
สุดท้ายก็เลยไปหาอ่านครับ...และได้ความว่า..
เเคว้นสักกะ หรือ ศากยะ น่าจะเกิดในช่วง 1000- 600 ปีก่อนคริสตกาล และเป็นแคว้นเล็กๆที่ปกครองตนเองแต่ระบบการปกครองเป็นแบบระบบคณะบุคคล (Oligarchy)...
โดยคณะบุคคลนั้นก็มาจากกลุ่มวรรณะสูงเท่านั้น นั่นก็คือวรรณะกษัตรย์ (Kshatriyas)
ซึ่งของแคว้นนี้ก็น่าจะอยู่รอยต่อระหว่างประเทศเนปาลและอินเดียในปัจจุบันนั่นเอง
แคว้น Sakka หรือ Shakya ภาพจาก google
พอมาในช่วง 600 ปีก่อนคริสตกาล ดินแดนในชมพูทวีปก็มาถึงจุดเริ่มเปลี่ยนแปลงและผกผันครั้งใหญ่..
เพราะจากเมืองเล็กๆ และกลุ่มชนเผ่าเร่ร่อนต่างๆ ก็ได้เริ่มมีการสร้างเมืองขนาดใหญ่ สร้างกองทัพ และสร้างระบบเศรษฐกิจถาวรขึ้นมา จนกระทั่งกลายเป็นแคว้นและอาณาจักรขนาดใหญ่ขึ้นมา...
และในช่วงนี้ก็เกิดแว่นแคว้นหรือราชอาณาจักรที่มีอำนาจขึ้นทั้งหมด 16 แคว้น และในยุคนี้ก็ถูกเรียกว่ายุค "มหาชนบท (Mahajanapadas)"
ภาพจาก Wikipedia
ภาพจาก Google
ทั้ง 16 แคว้นได้เริ่มเติบโตและเริ่มมีการแย่งชิงดินแดน แย่งอำนาจกัน และรบพุ่งกัน โดยยุคนี้ก็เป็นยุคที่มีประวัติศาสตร์ที่น่าติดตามมากของอินเดีย...
ดินแดนทั้ง 16 แคว้นก็มีดังนี้...
จาก กูเกิล
1. แคว้นกัมโพชะ (Kamboja) มีเมืองหลวงชื่อ ทวารกะ
2. แคว้นกาสี (Kasi) มีเมืองหลวงชื่อ พาราณสี
3. แคว้นกุรุ (Kuru) มีเมืองหลวงชื่อ อินทปัถะ
4. แคว้นโกศล (Kosala) มีเมืองหลวงชื่อ สาวัตถี
5. แคว้นคันธาระ (Gandhara) มีเมืองหลวงชื่อ ตักศิลา
6. แคว้นเจตี (Cedi) มีเมืองหลวงชื่อ โสตถิวดี
7. แคว้นปัญจาละ (Panjala) มีเมืองหลวงชื่อ กัมปิลละ
8. แคว้นมคธ (Maghadha)มีเมืองหลวงชื่อ ราชคฤห์
9. แคว้นมัจฉะ (Matsya)มีเมืองหลวงชื่อ วิราฎ
10.แคว้นมัลละ (Malla) มีเมืองหลวงชื่อ กุสาวดี (แต่ภายหลังแยกเป็นกุสินาราและปาวา)
11.แคว้นวังสะ (Vatsa) มีเมืองหลวงชื่อ โกสัมพี
12.แคว้นวัชชี (Vrji)มีเมืองหลวงชื่อ เวสาลี (ไพศาลี)
13.แคว้นสุระเสนะ (Surasena) มีเมืองหลวงชื่อมถุรา
14.แคว้นอวันตี (Avanti)มีเมืองหลวงชื่อ อุชเชนี
15.แคว้นอังคะ (Anga) มีเมืองหลวงชื่อ จัมปา
16.แคว้นอัสสกะ (Asmaka) มีเมืองหลวงชื่อโปตละ
เจ้าชายสิทธัตถะ (พระพุทธเจ้า) ตอนเกิดและตอนแต่งงาน ภาพจาก Google
โดยในช่วงที่เจ้าชายสิทธัตถะ (พระพุทธเจ้า) เกิดนั้นก็คือช่วง "มหาชนบท" นี้นี่เอง และตอนที่พระพุทธเจ้าเกิดแคว้นสักกะก็ยังปกครองตนเองอยู่ แต่เป็นแคว้นประเทศราชของแคว้นใหญ่อย่างแคว้นโกศล (Kosala) แล้ว
นักประวัติศาสตร์คาดว่าพระเจ้าสุทโธทนะ (Suddhodhana) บิดาของพระพุทธเจ้าน่าจะเป็นหัวหน้าคณะปกครอง (Chief of Oligarchy) ของแคว้นสักกะ และก็มาจากวรรณะกษัตริย์นั่นเอง
แต่พระเจ้าสุทโธทนะไม่ได้เป็นกษัตริย์แบบเบ็ดเสร็จ (Absolute Monarchy) ที่ปกครองแคว้นสักกะนะครับ
อย่างไรก็ตามนั่นก็ทำให้พระพุทธเจ้าเกิดในวรรณะสูงของอินเดียในสมัยนั้น
ครั้นเมื่อสมัยพระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้แล้ว และได้ใช้เวลาแสดงธรรมส่วนใหญ่ในดินแดนแคว้นโกศล และแคว้นมคธ กษัตริย์ Virudhaka แห่งแคว้นโกศล (Kosala) ก็ได้ผนึกแคว้นสักกะเข้าเป็นส่วนหนึ่งของแคว้นโกศล..ซึ่งพระพุทธเจ้ายังมีชีวิตอยู่..
แคว้นมคธ ครั้นเมื่อเริ่มยึดแคว้นอื่นๆ จาก กูเกิล
"ในที่สุดแคว้นสักกะก็หายไปในช่วงศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาล โดยกลายเป็นเขตหนึ่งในแคว้นโกศล"...... ตั้งแต่สมัยพุทธกาล
แม้ว่าแคว้นสักกะจะหายไปแต่พระพุทธเจ้า..นักปราชญ์ที่ยิ่งใหญ่แห่งแคว้นสักกะก็ทำให้คนส่วนใหญ่ในแคว้นโกศล และแคว้นมคธ หันมานับถือพุทธจำนวนมากและก็กระจายทั่วทุกแคว้นในเวลาต่อมา
"อนิจจัง และอนัตตา" ที่พระพุทธเจ้ากล่าวไว้ก็เป็นความจริงเพราะสุดท้ายแคว้นโกศลก็ถูกแคว้นมคธยึดสำเร็จ นอกจากนี้แคว้นมคธก็ได้ยึดแว่นแคว้นเกือบทั้งหมดในยุค "มหาชนบท" ได้ในที่สุด
ยกเว้นเเคว้นกัมโพชะ (Kamboja) และแคว้นคันธาระ (Gandhara) ซึ่งตกไปเป็นของเปอร์เซียในสมัย พระเจ้าดาริอุสที่ 1 (Darius I) และคาดว่าตอนที่เปอร์เซียยึดสองแคว้นนี้พระพุทธเจ้าน่าจะยังมีชีวิตอยู่ด้วยครับ
ภาพจาก Wikipedia
จริงๆ แล้วในสมัยพระเจ้าพิมพิสาร (Bimbisara) กษัตริย์แห่งแคว้นมคธผู้ที่เลื่อมใสในพุทธศาสนา ก็ได้ขยายดินแดนของแคว้นมคธไปได้กว้างขวางแล้ว แต่ก็มาป็นแคว้นที่ยิ่งใหญ่ขึ้นอีกโดยยึดแคว้นเกือบหมดได้ดังที่กล่าวมาแล้ว ในสมัยพระเจ้าอชาตศัตรู (Ajatrashatru)..
พระเจ้าอชาตศัตรู (Ajatrashatru) เป็นลูกของพระเจ้าพิมพิสาร แต่ได้ยึดอำนาจพ่อและได้ขึ้นเป็นกษัตริย์เสียเอง...
และในยุคพระเจ้าอชาตศัตรูนี้เองแคว้นมคธได้มีดินแดนครอบคลุมอินเดียตะวันออก เนปาล และบังคลาเทศ ในปัจจุบันเลย
Himalaya and Kathmandu
สุดท้ายแคว้นมคธก็เปลี่ยนผู้ปกครองซึ่งนำโดยพระเจ้าจันทรคุปต (Chandragupta) แห่งราชวงศ์เมารยะ (Maurya) ได้เข้าครอบครองแคว้นมคธเเทนและได้ตั้งอาณาจักรเมารยะ (Maurya Empire) ขึ้นมา..
และอาณาจักรเมารยะนี่เองก็ยิ่งใหญ่มากในสมัยพระเจ้าอโศก (Ashoka) ผู้เป็นหลานของพระเจ้าจันทรคุปต เพราะพระเจ้าอโศกสามารถขยายอาณาจักรเพิ่มจนเกือบทั่วชมพูทวีปเลย...
ในตอนนั้นเองอาณาจักรเมารยะก็ได้เป็นอาณาจักรที่ทรงพลังอันดับต้นๆของโลกในยุคนั้นด้วยเลยทีเดียว
นอกจากนี้ในยุคพระเจ้าอโศกก็เป็นยุคที่พุทธศาสนาได้เผยเเพร่ไปทั่ว รวมถึงเผยเเพร่ออกนอกดินแดนชมพูทวีปอีกด้วย..
พระเจ้าจันทรคุปต์ เมารยะ และ Maurya Empire จาก Google
การเผยเเพร่พุทธศาสนา จาก google
สุดท้ายอาณาจักรเมารยะก็ได้เสื่อมลงหลังสมัยพระเจ้าอโศก และจนกระทั่งต้นศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาลอาณาจักรเมารยะก็ล่มสลาย
อาณาจักรศุงคะ (Shunga Empire) ได้เข้ามามีอำนาจเเทนและนำศาสนาฮินดูกลับมา ซึ่งก็เป็นจุดเริ่มต้นให้ศาสนาพุทธได้หายไปจากอินเดียในที่สุด
Baktapur
การมาเนปาลก็ทำให้ผมเข้าใจประวัติศาสตร์แผ่นดินเกิดของพระพุทธเจ้าได้มากขึ้นจากคำถามของคนขับเเท็กซี่ครับ เลยอยากเเชร์ครับ....
เนปาลเองก็สวยงามนะครับทั้งสาปัตยกรรม และทิวทัศน์ที่งดงาม และเป็นสถานที่เกิดของศาสดาคนสำคัญของโลกอย่าง "พระพุทธเจ้า" ด้วยครับ....
Budhanath
#wornstory
อริยสัจ 4 = ทำให้พ้นทุกข์
พรหมวิหาร 4 = ทำให้ปกครองคนได้ดี
อิทธิบาท 4 = ทำให้รุ่งเรือง
สังคหวัตถุ 4 = ทำให้คนรัก
- 45
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
