ทำไมพระพิฆเนศมีหัวเป็นช้าง
ทำไมพระพิฆเนศจึงมีหัวเป็นช้าง
สาเหตุที่พระพิฆเนศ เศียรเป็นช้างนั้น หลายท่าน คงได้ยินตำนานมาแล้ว ไม่มากก็น้อย
เรื่องเล่าทีฮิตที่สุดในซีรีส์ก็คงจะเป็นว่า พระแม่อุมาให้พระพิฆเนศ เฝ้าประตูเอาไว้ไม่ให้ใครเข้ามาตอนกำลังอาบน้ำอยู่ พระศิวะเข้ามาไม่ทราบว่าเป้นลูกของปราวตี ก็ถูกขัดขวาง เมื่อตนเห็นว่าเด็กน้อยคนนี้ไม่รู้กาละเทศะ จึงคิดจะต่อสู้แต่ถูกหวดกลับมา พระศิวะจึงเรียกกองทัพเทวดา รวมถึง พระพรหม พระนารายณ์มาด้วย แต่ไม่มีใครสู้ได้ จนกระทั่งพระศิวะเหลืออด ต้องใช้ตรีศูรจัดการด้วยตนเอง ทำให้พระแม่อุมาโกรธจัด และสี่งเทวีทั้งหลายไปทำลายล้างสรรพสิ่ง รวมถึงจักรวาล หากพระมหาเทพไม่ชุบชีวิตพระคเณศ ส่งผลให้พระมหาเทพให้พระนารายณ์ ไปหาสิ่งมีชีวิตแรกที่พบเจอ และเจอกับช้างที่ตายอยู่แล้ว จึงตัดหัวมาต่อให้กับพระคเณศ จึงฟื้นขึ้นมาได้ นับแต่นั้นมา พระพิฆเนศก็มีเศียรเป็นช้าง และทั้งนี้ยังมีอีกหลายตำนานด้วยกัน แต่ก็พูดไปแล้วในคลิปก่อนๆ จะไม่ขอลงลึกในรายละเอียด เพราะในคลิปนี้นั้น จะเล่าถึง เหตุผลที่แท้จริง ที่ปุราณะ เลือก ช้างมาเป็นเศียรของพระพิฆเนศ
ถ้าหากเราพิจารณาของคำตอบนั้น จะมีคำตอบสองแบบคือ ตอบในเชิงปรัชญา และในเชิงประวัติศาสตร์ รวมถึงการเมือง โดยก่อนอื่น มในเชิงปรัชญานั้น ขอให้มองที่ตัวช้าง ซึ่งเป็นสัตว์ที่ทั้งฉลาด และมีกำลังมหาศาล และเกี่ยวข้องกับการทำให้อุปสรรคในป่าของมันหายไปครับ เมื่อใดก็ตามที่ฝูงช้างผ่าน หรือคำราม เหล่าสัตว์แม้แต่สิงโต ก็ยังหวาดกลัวต่อช้าง
ในทางวิทยาศาสตร์นั้น
สมองของช้างนั้นใหญ่กว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่นๆ
และอยู่ในกะโหลกหลังหน้าผาก
โดยช้างแรกเกิด จะมีสมอง 35% ของมวลช้างที่โตเต็มที่
ช้างเป็นสัตว์ที่ฉลาดมาก
มีขนาดสมองถึง 4.2 กิโลกรัม ถึง 5.4 กิโลกรัมเลยทีเดียวในช้างแอฟิรกัน
และการพัฒนาการทางสมองของช้างก็คล้ายกับมนุษย์
ช้างมักเดินเป็นขโลง และรักลูกของมันมาก บางครั้งช้างนั้นสามารถหลั่งน้ำตาได้อีกด้วย
ช้างมักจะดำเนินอะไรเป็นกลุ่ม และสามารถสำรวจพื้นที่ได้ก่อนที่จะสามารถไทปที่ไหนได้
ในประเทศไทยนั้น มีบ่อยๆที่ออกข่าวว่า ช้างสามารถวาดรูปเลียนแบบมนุษย์ด้วยงวงได้
ด้วยความที่ช้างแสดงถึงพลัง และความฉลาดนี้เอง จึงมีขนเผ่าที่นับถือช้างเป็นเทพเจ้าอยู่แล้วในท้องถิ่นอินเดีย โดยเฉพาะในอินเดียใต้ ซุึ่งพระพิฆเนศที่เก่าแก่ที่สุดในโลกคือ ปิไลยาร์
การที่ช้างมีความหนักแน่น และหากมันเริ่มวิ่งจนป่าแตกแล้วละก็ ก็เปรียบว่า ช้างนั้นสามารถขจัดอุปสรรคที้่มาขวางทางมันได้ จึงได้นำมาโยงกับพระพิฆเนศนั้นเอง
และในเรื่องของเทววิทยาแล้วนั้น บางครั้ง เทพก็ไม่ได้มีเศียรเป้นช้างจริงๆ หากเป็นสมมติของมนุษย์ที่จะวาดแต่งเรื่องขึ้นมาเท่านั้น
แต่ในเชิงความหมายแล้ว ความหมายของการมีเศียรเป้นช้างของพระพิฆเนศมีดังนี้นั้นคือ
สมองอันใหญ่ของช้าง แสดงถึงความคิดที่ใหญ่ มองการไกล
หูอันใหญ่ แปลว่าฟังมากกว่าพูด และนอบน้อม ไม่พูดมาก
ช้างมีตาอันเล็ก แสดงให้เห็นว่า มีสมาธิ ไม่สอดส่ายไปไกล
ปากเล็ก คือ พูดน้อย
งาข้างเดียว หมายถึง การรับสิ่งดีๆ และ เอาสิ่งไม่ดีออกไป
หรืออีกนัยยะหนึ่งคือ การตัดความอหังการณ์ออกไป หรือ การอ่อนน้อม
เพราะงาของพระพิฆเนศหักลงเนื่องจากให้เกียรติขวานของพระศิวะที่มอบให้แก่ฤาษีปรศุราม จึงเป็นสัญลักษณ์ของความนอบน้อม
พระคเณศ ประทานมุทราแบมือขึ้น หมายถึงการให้พร และ ปกป้องอันราย
งวงที่งองุ้ม หมายถึง การรู้จักประพฤติตัวดีๆ
ท้องอันใหญ่ คือ ความสมบูรณ์ ซึ่งเทพที่มีรูปร่างอวบอ้วน มักจะพบอยู่แล้วในเทวรูปของชาติต่างๆ เช่น จีน หรือแม้แต่ วีนัสในยุคแรก ก็เป็นสาวอ้วน โดยเฉพาะในอินเดียนั้น หากใครให้เมียผอม แปลว่าเลี้ยงไม่ดี ดังนั้น เราจึงมักพบดาราอินเดีย ในหนังยุคแรกพุงปลิ้น โชว์สะดือ และเต้นๆๆไม่หยุดนั่นเอง
ประสาท หรือขนมหวาน หมายถึง ความสมบูรณืในโลก จะหอมหวานเหมือนขนมหวาน
ขนมโมทะกะ บนมือพระคเณศคือรางวัลแห่งการบูชา
หนูที่อยู่ใกล้พระพิฆเนศ หนูนั้น มักนำมาแทนด้วยราคะ เพราะมันนั้นชอบคุ้ยเขี่ยหาอาการ และหลงติดในการกิน ดังนั้น ทำให้เกิดความวุ่นวาย การที่หนู ยอมอยู่กับพระคเณศ หมายถึง การควบคุมตัวเองต่อกิเลสที่มี เพื่อให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างไม่มีอุปสรรค
ทั้งนี้ทั้งนั้น มันก็ขึ้นอยู่กับความตีความ เพราะอย่างที่บอกว่า ประติมาณวิทยานั้นเราสามารถตีความได้ หนึ่งอย่าง สามารถมองได้หลายมุมมองเช่นกันครับ
โดยสรุป สิ่งที่เกี่ยวกับช้างนั้น จึงเกี่ยวกับ การขจัดอุปสรรค ในความหนักแน่น และการวิ่งป่าราบ จนสิ่งมีชีวิตอื่นต้องหวาดหวั่น จากการคำรามของมันนั่นเอง
และสาเหตุที่พระพิฆเนศได้รับการบูชาเป็นคนแรก มีตำนานมารองรับหลายอย่าง เช่น พระพิฆเนศ ชนะการประลองกับขันธกุมาร และ คณะเทวดา พระอินทร์ พระวรุณ และพระยม โดยการวิ่งรอบโลก โดยพระคเณศ วิ่งรอบพระอุมา และ พระศิวะ และบอกว่า พ่อแม่ก็เหมือนโลกของลูก ด้วยสติปัญญา ทำให้ชนะพระขันธกุมาร และได้ตำแหน่งการบูชาเป็นคนแรกมา
แต่แท้จริงแล้ว เหตุผลที่แท้จริง อาจารย์ไมเคิล ไรท์ ได้ระบุในหนังสือเรื่องพระพิฆเนศว่า พระพิฆเนศนั้น ได้รับการบูชาโดยคนท้องถิ่นมากที่สุดมาก่อน รองจากการบูชาพระแม่ โดยเฉพาะผู้บูชาช้าง ดังนั้น การให้ คนท้องถิ่นบูชาเทพของเขาก่อน ก็เป็นกุศโลบาย ที่ศาสนาฮินดู ที่นับถือ พระศิวะ พระอุมา จะเข้าไปรวมความเชื่อท้องถิ่นมาอยู่ในฮินดูได้
โดยสถานะของพระพิฆเนศนั้น เป็นบุตรของพระแม่อุมาหรือปราวตี ก็เพราะว่า ลัทธิการบูชาพระแม่มีมาก่อนและมีเยอะกว่า ความเป็นลูก ก็เหมือนเป็นการด้อยอารยันนั่นเอง รวมถึงการที่ถูกพระศิวะตัดเศียรนั้น ก็เป็นการแสดงความเหนือกว่า ของพระศิวะต่อองค์พระคเณศด้วยเช่นกัน และการตัดเศียรเก่า เป็นการตัดความอหังการของคเณศที่เคยตีพ่อ และคณะเทวดา และนำหัวช้างมาใส่ เพื่อเป็นการผูกเรื่องว่า แท้จริง พระคเณศเศียรเป็นช้างด้วยเหตุนี้เอง ทำให้ตำนานการตัดเศียรของพระพิฆเนศนั้น มีนัยยะซ่อนเร้น ถึงการที่ ฮินดูพยายามเอา เทพของคนท้องถิ่น มารวมเข้ากับฮินดูได้อย่างแนบเนียน
และอีกหลักฐานที่บ่งบอกว่า ชาวพื้นเมืองนั้นบูชาช้างเป้นจำนวนมาก ก็คือ ช้างเอราวัณ หรือ ไอราวัต พาหนะของพระอินทร์ที่เรารู้จักกันนั่นละครับ การที่ พระอินทร์ ทรงช้างเอราวัณเป็นพาหนะ เท่ากับเป็นการแสดงความเหนือกว่า ของชาวอารยัน ที่ชนะชาวพื้นเมืองที่นับถือช้าง นั่นคือ นัยยะสำคัญของการเลือกช้างเป้นพาหนะของพระอนทร์นั่นเองครับ
และแรกสุดนั้น พระพิฆเนศเป็นคล้ายๆกับผีป่า หรือพวกอสูร ยักษ์อีกด้วย และการมาของพระพิฆเนศ ในฐานะเทพของศาสนาฮินดูกระแสหลัก ก็มีมาไม่นานนี้เอง ซึ่งเมื่อเกิดการรอมชอมกับคนพื้นเมือง ดังนั้น พระพิฆเนศ จึงเริ่มได้รับการบูชาเป็นองค์แรก และ เนื่องจากว่า การจะบูชาเทพใดก็แล้วแต่ มีการระบุว่า ต้องบูชาพระพิฆเนศก่อน มิฉะนั้นการทำอะไรจะไม่สำเร็จถือว่าเป็นโมฆะ เรียกว่าเป้นเทพที่ the must ดังนั้น ก็กลายเป้นว่าพระพิฆเนศนั้นมีแทบตจะทุกบ้านของชาวฮินดูเลยก็ว่าได้ ดังนั้นพระพิฆเนศจึงมีคนนับถือมากทีี่สุดในอินเดีย แม้แต่ลูกเล็กๆก็ยังรู้จัก และมีตุ๊กตาออกวางขายให้กับเด็ก และเป็นระดับฮีโร่ของชาวอินเดียในปัจจุบันเลยทีเดียว
แม้ว่าจะมีเรื่องราวการตัดเศียรของพระพิฆเนศ แต่ก็มีนิกายที่นับถือ พระคเณศเป็นใหญ่เช่นกัน โดยบอกว่า แท้จริงแล้ว พระคเณศเป็นปรมาตมัน แต่ลงมาเกิดกับพระอุมา เพียงแค่แสดงลีลาที่เป็นไปในโลกมนุษย์เท่านั้น และยังถึงกับบอกว่า พระศิวะนั้นต้องบุชาพระคเณศก่อน จึงจะยิง ศรปศุปัต เพื่อทำลาย เมือง ตรีปุระ ของอสูรทั้งสาม ที่ลอยอยู่ในทั้งสามโลกได้ ก็เพื่อเป็นการข่มทางนิกายของพระพิฆเนศเป็นใหญ่ ต่อองค์ศิวะนั้นเอง หากใครไม่ทราบตำนานแล้ว คงงแน่นอนว่า พ่อไหว้ลูกไปทำไม แต่แน่นอนครับ ฮินดูเขาก็บอกว่า ที่จริงแล้ว เป็นลีลาของเทพเจ้า ต่างหาก เพราะแท้จริงเทพทุกองค์ เสมอกันโดยปรมาตมัน ส่วนที่ไหว้กัน เป็นการแสดงลีลาพูดง่ายๆ เล่นละครให้มนุษย์โลกดู ตามจริตของคนที่ต้องการหลุดพ้น แต่จริตต่างกัน จึงอาจจะเข้าทางเทพต่างกัน และบรรลุโมกษะเหมือนกัน เพื่อลดปัญหาการข่มกันทางสายญาณ แบบที่เมืองไทยเราเป็นนั่นละครับ
เอาละครับ ไม่ว่าจะเหตุผลใดก็แล้วแต่ ในพระพิฆเนศนั้น ก็เป้นเทพที่คนนับถือมากที่สุดในอินเดียไปแล้ว เนื่องจากเข้าถึงง่าย และ เชื่อว่าใจดี และโด่งดังไปทั่วโลกรองจากพระกฤษณะ เลยทีเดียวละครับ
สำหรับเรื่องของ เศียรช้างก็มีเพียงเท่านี้ ฝากกดไลค์ แชร์ ซับเพื่อเป็นกำลังใจด้วยนะครับ สวัสดีครับ
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
