10 ธ.ค. 2019 เวลา 11:00 • การศึกษา
สายัญสวัสดิ์ครับทุกคน
ประโยคการทักทายเป็นสิ่งที่ทุกคนพบเจอและใช้เป็นประจำทุกวัน แต่เราเคยสงสัยไหมครับ ที่มาของคำว่า "สวัสดี" "อรุณสวัสดิ์" "ราตรีสวัสดิ์" หรือ "สายัญสวัสดิ์" ใครเป็นผู้ริเริ่มกัน วันนี้ผมมีคำตอบมาฝาก
ที่มาของคำว่า ราตรีสวัสดิ์ สู่คำว่า สวัสดี
พระยาอุปกิตศิลปสาร (นิ่ม กาญจนาชีวะ) ได้เล่าถึงต้นเหตุเดิมไว้ว่า
เจ้าหน้าที่วิทยุกระจายเสียงท่านหนึ่ง ได้ใช้คำ "ราตรีสวัสดิ์" ลงท้ายคำพูดเมื่อจบการกระจายเสียงตอนกลางคืน โดยอนุโลมตามคำว่า "กู๊ดไนต์" (Goodnight) ของภาษาอังกฤษ
แต่มีผู้ไม่เห็นด้วย ทางสถานีวิทยุกระจายเสียงจึงขอให้กรรมการชำระปทานุกรมของกระทรวงธรรมการในสมัยนั้น ช่วยคิดหาคำให้ ในท้ายที่สุดก็ตกลงได้คำว่า "สวัสดี" ไปใช้ นั่นเอง
ท่านพระยาอุปกิตศิลปสาร
สวัสดี
โดย พ.ศ.๒๔๗๖ ท่านพระยาอุปกิตศิลปสาร ซึ่งในขณะนั้น ท่านเป็นอาจารย์สอนที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้นำไปเผยแพร่ให้นิสิตในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยใช้เป็นคำทักทายเมื่อพบกัน เป็นการทดลองก่อน
คำว่า "สวัสดี" นี้ ท่านพระยาอุปกิตศิลปสาร ได้พิจารณามาจากศัพท์ "โสตถิ" ในภาษาบาลี หรือ "สวัสดิ" (สะ-หวัด-ดิ) ในภาษาสันสกฤต ซึ่งเป็นคำที่ใช้ในวรรณคดีไทย
ในความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒
- สวัสดิ-, สวัสดิ์ ๑, สวัสดี ๑ [สะหวัดดิ-, สะหวัด, สะหวัดดี]
น. ความดี, ความงาม, ความเจริญรุ่งเรือง; ความปลอดภัย เช่น ขอให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ ขอให้มีความสุขสวัสดิ์พิพัฒนมงคล ขอให้มีความสุขสวัสดี ขอให้สวัสดีมีชัย. (ส. สฺสวฺติ; ป.โสตถิ).
- สวัสดิ์ ๒, สวัสดี ๒ [-สะหวัด, สะหวัดดี]
คำทักทายหรือพูดขึ้นเมื่อพบหรือจากกัน เช่น อรุณสวัสดิ์ ราตรีสวัสดิ์ สวัสดีปีใหม่ สวัสดีครับคุณครู.
โสตถิ [โสดถิ] น. ความสวัสดี, ความเจริญรุ่งเรือง เช่น เป็นประโยชน์โสตถิผล. (ป.; ส.สฺวสฺติ).
คำว่า "สวัสดี" จึงหมายถึง ความดี ความงาม ความเจริญรุ่งเรือง และเป็นการอวยชัยให้พร
ราตรีสวัสดิ์ อรุณสวัสดิ์
รวมไปถึง ทิวาสวัสดิ์ และ สายัณห์สวัสดิ์
หลังจากพระยาอุปกิตศิลปสาร (นิ่ม กาญจนาชีวะ) ได้ริเริ่มคำว่า "สวัสดี" เป็นคำทักทายที่ไพเราะและสื่อความหมายดี ๆ ต่อกันของคนไทยแล้ว
จึงเพิ่มเติมคำว่า "ราตรีสวัสดิ์" ซึ่งเป็นคำแปลจากคำว่า "good night" ซึ่งเป็นคำลาในภาษาอังกฤษ โดยริเริ่มในสมัยของจอมพล ป.พิบูลสงคราม เช่นกัน
และกำหนดให้...
คนไทยทักกันตอนเช้าว่า "อรุณสวัสดิ์" มาจากคำว่า "good morning"
ทักกันในตอนบ่ายว่า "ทิวาสวัสดิ์" มาจากคำว่า "good afternoon"
ส่วนตอนเย็นให้ทักกันว่า "สายัณห์สวัสดิ์" มาจากคำว่า "good evening"
แต่เนื่องจากต้องเปลี่ยนไปตามเวลา จึงไม่เป็นที่นิยม คนไทยนิยมใช้คำว่า "สวัสดี" มากกว่า เพราะใช้ได้ตลอดเวลา แต่กระนั้น คนไทยก็ยังคงใช้อยู่บ้างบางคำคือ คำว่า อรุณสวัสดิ์ และราตรีสวัสดิ์
ดังนั้น เมื่อกล่าวคำว่า สวัสดี พร้อมกับการยกมือขึ้นประนม จึงแฝงให้เห็นถึงความมีจิตใจที่งดงามของคนไทย ที่หวังให้ผู้อื่นพบเจอแต่สิ่งที่ดี ซึ่งการกระทำที่งดงามดังกล่าวนี้ ถือเป็นมงคลทั้งต่อตัวผู้พูด และผู้ฟัง เป็นความเจริญทางวัฒนธรรมด้านภาษาและจิตใจอย่างที่สุด
"สวัสดีครับ"
ข้อมูลจาก : https://th.wikipedia.org และ mthai.com
โฆษณา