27 ธ.ค. 2019 เวลา 23:49 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
3 เหตุผลที่อาหารกระป๋องเก็บได้นานโดยไม่เน่าเสีย.
.....สงสัยไหมว่าทำไมอาหารกระป๋องที่ขายในห้างร้านต่างๆถึงเก็บได้ตั้ง 2-3 ปี ในขณะที่แกงหม้อที่บ้านเราไม่เกิน 2 วัน มันก็เหม็นบูด เป็นฟอง กินไม่ได้แล้ว หากคุณอยากรู้ บทความนี้มีคำตอบ.
.... ผมทำงานในโรงงานผลิตอาหาร ซึ่งเป็นโรงงานผลิตอาหารหลากหลายอย่างทั้งอาหารถุง น้ำผลไม้บรรจุขวด บรรจุกล่อง ขนมในถ้วยพลาสติก และหนึ่งในรายการสินค้าที่โรงงานผลิตก็คืออาหารกระป๋อง.
.....อาหารในภาชนะบรรจุเหล่านี้วางจำหน่ายตามห้างร้านต่างๆมากมายโดยไม่เน่าเสีย หากยังนึกภาพไม่ออก ก็ให้นึกถึงสินค้าบนชั้นหรือตู้แช่ของร้านสะดวกซื้อชื่อดังอย่าง 7-11ที่พวกเราใช้บริการกันบ่อยๆนั่นแหละ
.....เคยมีเพื่อนคนนึงถามผมว่า ทำไมอาหารกระป๋องมันเก็บได้นานจัง มันใส่สารกันบูดหรือเปล่า? ผมได้ตอบคำถามของเพื่อนให้เข้าใจไปแล้ว.
.....วันนี้เลยอยากนำความรู้ด้านวิทยาศาสตร์อาหารมาเขียนเล่าไว้ให้เพื่อนๆได้อ่านเป็นความรู้เพิ่มเติมกัน เผื่อว่าจะมีโอกาสได้ใช้ประโยชน์บ้าง
.....ก่อนอื่นเราต้องทำความเข้าใจกันก่อนนะครับ ว่าการเสื่อมเสียของอาหารนั้นมีสองลักษณะ นั่นก็คือ
# การเน่าเสียจากเชื้อจุลินทรีย์ และ
# การเสื่อมคุณภาพจากปฎิกิริยาในอาหารเอง
1
....ในกระบวนการผลิตอาหารกระป๋อง ได้นำสาเหตุทั้งสองนี้ มาออกแบบขั้นตอนการผลิต เพื่อป้องกันการเสื่อมเสียที่จะเกิดขึ้น รวมถึงออกแบบกระป๋องให้ช่วยป้องกันสาเหตุทั้งสองนี้ให้ได้ ซึ่ง 3 กระบวนการหลักๆที่ทำให้อาหารกระป๋องเก็บได้นานมากๆนั่นก็คือ
1."การลดปฏิกิริยาเสื่อมสภาพ"
.....โดยปกติอากาศหรือออกซิเจน มักเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาต่างๆ ดังนั้นหากไม่มีอากาศหรือออกซิเจนแล้วอาหารก็จะเปลี่ยนแปลงสี หรือกลิ่นรส ช้ามากๆ.
.....ในการผลิตอาหารกระป๋องจึงมีขั้นตอนการกำจัดอากาศออกไปให้เหลือน้อยที่สุด เช่น การให้ความร้อนกระป๋องและปิดฝาทันทีขณะร้อน การเอาก๊าซที่ไม่เร่งปฎิกิริยามาบรรจุลงกระป๋องเพื่อแทนที่ออกซิเจน หรือการปิดฝากระป๋องในอุโมงค์สูญญากาศ เป็นต้น.
2
2."การทำให้อาหารปราศจากเชื้อ"
.....อาหารกระป๋องส่วนใหญ่จะทำการกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ด้วยความร้อน ดังนั้นเมื่อบรรจุอาหารใส่กระป๋องและปิดผนึกอย่างดีแล้วอาหารกระป๋องจะถูกนำไปเข้าตู้(retort)เพื่อฆ่าเชื้อด้วยไอน้ำที่ร้อนมากๆ ซึ่งก็คล้ายๆกับการนึ่งซาลาเปานั่นแหละครับ แต่ที่ต่างก็คือ อาหารกระป๋องเขาจะกำหนดอุณหภูมิและเวลาในการนึ่งไว้เพื่อให้เชื้อจุลินทรีย์ตายหรือเหลือน้อยมากๆจนอาหารไม่เน่าเสีย.
3."อาหารกระป๋องบรรจุในภาชนะปิดสนิท"
....กระป๋องที่ใช้บรรจุอาหารจะทำมาจากโลหะ เช่น เหล็กเคลือบดีบุก หรือแผ่นอลูมิเนียม ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันไม่ให้อากาศและเชื้อจุลินทรีย์กลับเข้าไปในกระป๋องได้อีก.
.....แหม..ก็ถ้ากระป๋องปิดได้ไม่สนิท หลังกำจัดอากาศและเชื้อออกไปหมดแล้ว มันก็กลับเข้าไปได้อีกนะสิ.
4
.....คงพอจะได้คำตอบแล้วนะครับว่าทำไมอาหารกระป๋องจึงเก็บได้นานเป็นปีๆโดยไม่เน่าเสีย.
.....ส่วนข้อสงสัยที่ว่า อาหารกระป๋องใส่วัตถุกันเสียหรือไม่นั้น คำตอบคือ 99%ไม่ได้ใช้นะครับ เพราะอาหารกระป๋องใช้ความร้อนในการกำจัดเชื้อ ไม่ได้ใช้สารเคมีครับ.ส่วนอีก1%นั้นก็เผื่อไว้สำหรับโรงงานผลิตที่ไม่ได้มาตรฐานแล้วกันนะครับ.
1
....แต่ถ้าเป็นกลุ่มน้ำอัดลม หรือเครื่องดื่มบำรุงกำลังอันนี้ก็มีใส่สารกันบูดกันอยู่บ้างเพราะเขาไม่ผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อด้วยความร้อน จะให้ดีผู้บริโภคคงต้องอ่านฉลากควบคู่กันไปด้วย ในการเลือกซื้อมาบริโภคนะครับ
1
haves.co.
....ใครที่ชอบซื้ออาหารกระป๋องหรือน้ำผลไม้กระป๋องมารับประทานบ่อยๆนั้น ในบทความต่อๆไปผมจะมีเทคนิคและวิธีง่ายๆในการเลือกซื้ออาหารกระป๋องให้ได้สินค้าที่ดี และปลอดภัยมาฝากกันนะครับ
1
ขอบคุณครับ.

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา