ชุมชนฮักน้ำจาง เกษตรอินทรีย์ลำปาง กลุ่มนี้มีสมาชิกอยู่ 80 คน สามารถเก็บผักส่งให้ได้ 40 คน ใน40 คน นี้จะส่งผักมารวมกันทุกวันที่ศาลาหน้าโรงเรียน ทำให้กลุ่มมีผักอินทรีย์ส่งไปขายในเมืองทุกวันได้
ชุมชนฮักน้ำจาง อ.แม่ทะ จ.ลำปาง
กลุ่มนี้มีชื่อเสียงด้านการขายผัก อินทรีย์ ให้กับคนลำปางเราจะพบเจอกันได้ในหลายๆจุด เห็นหน้า ธกส. ห้างสรรพสินค้าเสรี ที่โรงพยาบาลศูนย์จังหวัดลำปาง หลายครั้งที่เราได้ยินชื่อเสียงของกลุ่มฮักน้ำจางจาก หน่วยงานราชการกลุ่มฮักน้ำจางก็จะได้ การสนับสนุนจากหน่วยงานรับราชการ เรื่องโน้นเรื่องนี้อยู่บ่อยๆ หรือแม้กระทั่งเป็นกลุ่มที่ลงหนังสือพิมพ์ ออกทีวีอยู่บ่อยครั้ง
วันนี้ผมได้มีโอกาสเข้าไปพบกับกลุ่มนี้ ผมมีข้อสงสัยต่างๆนานาเรื่องเกี่ยวกับการทำมาตราฐานเกษตรอินทรีย์ซึ่งเป็นเรื่องที่เราเคยทำกับกลุ่ม We Market Lampang
พอเริ่มการอบรมแทนที่จะเริ่มเข้าเนื้อหาผมแอบเปิด wiki เรื่องของอำเภอแม่ทะ พบเรื่องที่น่าสนใจหนึ่งเรื่องที่จะเปิดประเด็นทั่วไปเพื่อสร้างความคุ้นเคยกับชาวบ้าน คือเรื่องเล่าต่างๆที่ถูกเล่าผ่านกาลเวลาสืบต่อกันมา....เรื่องมีอยู่ว่า
ในสมัยปู่ย่าตายายมีชาวบ้านดื่มน้ำจากโพรงไม้
ที่นกเก็บเมล็ดพันธ์ต่างๆ มารวมกันไว้ ซึ่งมีน้ำขังอยู่ เกิดการหมักตัวกลายเป็นน้ำเมาเมื่อนำมาดื่มจึงมีอาการเมาเหมือนสุรา
รู้สึกสนุกสนานจึงจับกันโจ้ขึ้น (โจ้เป็นภาษาเหนือหมายถึง โยน จึงเป็นที่มาของชื่อ "น้ำโจ้")
บางท่านก็เล่าว่าน้ำที่ตักมาดื่มมีกลิ่นเหมือนน้ำโจ่เดิมเรียกกันว่าน้ำโจ่ ต่อมาได้เปลี่ยนเป็น "บ้านน้ำโจ้"
(น้ำโจ้เป็นผลผลิตขั้นตอนหนึ่งของการทำสุราพื้นบ้านทางภาคเหนือ)
และโพรงไม้ที่กล่าวถึงคือ ต้นโพธิ์สามต้นที่ยังมีให้เห็นได้ในปัจจุบันอยู่ที่บ้าน น้ำโจ้ หมู่ที่ 5 ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง
และมีแม่น้าโจไหลผ่านเสมอเป็นเหตุเหมาะในการปลูกพืชผัก...ขณะที่เล่าเรื่องนี้ให้ชาวบ้านฟัง บ้างก็บอกไม่เคยได้ยินกระบวนการแลกเปลี่ยนในวงก็้ริ่มขึ้น
คุยกันได้สักพักเนื้อหาที่ต้องการก็เริ่มขึ้น จากคำถามที่แอบท้าทาย...
กลุ่มฮักน้ำจางมีอะไรดีเหรอใครๆก็บอกแบบนี้ ?
-มีความหลากหลาย พืชผักหลายชนิด
-มีความเข้มแข็ง
-มีความยั่งยืน
(อะไรนะที่ทำให้ชาวบ้านคิดแบบนี้ ?)
...ไหนลองเล่าให้ฟังอย่างเป็นรูปธรรม
ชาวบ้านก็เงียบ นิ่งไป....
ถามใหม่ครับ....กลุ่มเราที่ว่าเข้มแข็งและยั่งยืนเรามีวิธีกาาเก็บผักขายอย่างไร
ทุกคนเริ่มช่วยกันตอบ....
ผักจะถูกเริ่มเก็บตั้งแต่ตี4-5 ทะยอยเอามาส่งที่กลุ่ม ก่อน 8.00 น.ในวัน จ-ศ ส่วน ส-ท ต้องมาส่งเช้ากว่าเดิม 6-7 โมงเช้า พอมาถึงผักจะถูกมัดไว้หลักเลย ราคา 10 บาท ต้นหอมผักชี 5 บาท ถ้ามีอย่างอื่นที่แพงกว่านั้นต้องติดราคามาเองเช่นกล้วยหวีละ 20 บาท ฟักทอง 25 บาทเป็นต้น
แต่ละคนจะต้องซื่อสัจ เอาผักใส่ตระกร้าที่เตรียมไว้ให้เอง แยกตามประเภทผักต่างๆและลงบัญชีที่เขียนขึ้นมาง่ายๆบนสมุดประจำตัวว่าเอาผักอะไรมาส่งบ้าง ผักทุกมัดจะมีสัญลักษณ์พิเศษเป็นของตนเองเพื่อให้รู้ว่าถ้าเหลือกลับมาเป็นของใคร ผักบางมัดห่อด้วยใบตอง บางมัดห่อด้วยใบไม้ บางมัดใช้ตอกมัด
จากนั้นจะมีสมาชิกกลุ่มนำไปขายจุดต่างๆในเมือง
วันจันทร วันศุกร์ ขายที่ศาลากลางจังหวัด ยอดขายประมาณ 5000 บาทต่อวัน
ที่ Big-C ขายทุกวัน 1000-2000 บาท ต่อวัน
วันอังคารกับวันพุธ ขายที่หน้าห้างสรรพสินค้าเสรี ยอดขายประมาณ 5000 บาท ต่อวัน
วันจันทร์ วันศุกร์ ขายที่ธนาคารเพื่อกาาเกษตร ประมาณ 5000 บาท ต่อวัน
ที่อื่นๆอีกไม่ประจำเช่น โรงพยาบาลแม่ทะ 1500-2000 บาท ต่อวัน อีกที่หนึ่งสั่งประจำคือ Top superMarket ยอดขายหลักหมื่นและจะมีวิํธีจัดการอีกแบบ เสียดายคนที่เล่าเรื่องนี้ได้ไม่ได้มาในวันนี้...ถ้าการไปขายแล้วขายไม่หมดทำอย่างไร ? ผมเริ่มถามต่อ ผักทุกอย่างที่เหลือจะถูกย้ายไปที่จุดขายของ ที่ Big-C เพราะที่นี่จะต้องอยู่ถึงห้างปิด การย้ายมาที่นี่ อาจจะทำให้ขายหมดโดยไม่ต้องขนกลับเลยและเป็นจุดสุดท้ายที่รถรับส่งจะมารับ ที่มีระยะทางจากชุมชนฮักน้ำจาง 25-30 กิโลเมตร
เงินที่ได้จากการขาย 100% จะถูกหักออกเป็น20% ส่วนนี้จะถูกแบ่งเข้ากลุ่ม 5% หักค่ารถ 200 บาท ที่เหลือเป็นค่าแรงให้กับคนขาย
..ตอนนี้กลุ่มมีเงินกองกลางกว่า 1 แสนบาท ก็สามารถนำไปพัฒนากลุ่มหรือนำไปใช้พัฒนาชุมชนต่อได้เช่น สร้างบันไดวัด สนับสนุนโรงเรียน
เรามาลองดู ตัวเลขคร่าวๆนี่เป็นตัวเลขที่ก่อให้เกิด รายได้ของแต่ละครัวเรือนอย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 500 บาทต่อ 1 ครอบครัวต่อ 1 วัน ชุมชนนี้ดำเนินกิจกรรมแบบนี้มากกว่า 12 ปี มูลค่าที่เกิดจากทรัพยากร ทางการเกษตร ช่วยหล่อเลี้ยงชุมชนได้ไม่น้อยเลยทีเดียว
เราได้เห็นพัฒนาการของการบริหารจัดการร่วมกันในชุมชนอย่างค่อยเป็นค่อยไป
กว่าจะมาถึงวันนี้อุปสรรคก็มีมากมาย กว่าจะจัดระบบให้เข้าที่เข้าทาง กลุ่มได้ผ่านการเรียนรู้และปรับเปลี่ยนวิธีการต่างๆให้เข้ากับสถานการณ์กฏระเบียบที่เกิดขึ้น ถูกตั้งขึ้น และ ยกเลิกไปพร้อมๆกันเพื่อให้เกิดความสะดวกง่ายในการบริหารจัดการและเหมาะกับชุมชน วันนี้ ยังคงมีปัญหาตามมาอีกมากมายไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขาดน้ำในการทำการเกษตร เรื่องการบริหารจัดการพื้นที่ แม้กระทั่งวันนี้ผมเองในฐานะของวิทยากรก็เห็นว่าชุมชนสามารถเพิ่มศักยภาพได้มากกว่านี้ ถ้า มีความรู้ในการปลูกพืชผักอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการอาจจะสามารถเพิ่มกำลังผลิตโดยใช้พื้นที่เท่าเดิมได้มากถึง 2-3 เท่าตัว
ชุมชนฮักน้ำจางเป็นตัวอย่างหนึ่ง ที่เห็น พัฒนาการ ในการ ออกแบบการอยู่ร่วมกัน โดยอาศัยทรัพยากรของในชุมชนที่มี ก่อให้เกิดประโยชน์มากที่สุด
อีกสิ่งหนึ่ง ที่ผมรู้สึก ในวันนี้ คือ "ความภูมิใจ" ของกลุ่ม ที่ถูกถ่ายทอดจากการเล่าความเป็นมา เป็นไป การเติบโตของกลุ่ม ไม่ได้ผ่านการเล่าแค่ปากผู้นำ อีกหลายคน ที่นั่งอยู่ตรงหน้าผมนี้ ก็สามารถเล่าได้อย่างออกรสเช่นกัน
>>มือใหม่หัดเขียนติชมได้เต็มที่เลยครับ
เล่าจากประสบกาณ์ล้วนๆ อยากให้ชุมชนเติบโตอย่างเข้มแข็ง
ใครอ่านแล้วอยากไปเที่ยวชุมชนนี้..ป่ะ
เราไปด้วยกัน แล้วจะพาไป ^___^
#เสน่ห์ลำปาง
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
