14 ก.พ. 2020 เวลา 03:44 • การศึกษา
บทอาขยาน จากกาพย์พระไชยสุริยา
ชั้น ประถมปีที่ 3 เป็นหลักสูตร พ.ศ.2503
ปัจจุบันยกเลิกไปนานแล้ว เปลี่ยนมาใช้มานะมานี ซึ่งก็ยกเลิกไปแล้วเช่นกันค่ะ
(จากสถิติ อายุเฉลี่ยชาวบล็อกราว ๆ 30 กว่า
ไม่น่าจะทันกาพย์นี้)
1
เป้ยหัดคัดลายมือ จึงได้ทราบว่าบทกาพย์ฉบังที่ฝึกคัดนี้ เป็นส่วนหนึ่งของบทสอนมาตราตัวสะกด
เพราะไม่ทันเรียนรุ่นนี้ ไพเราะมากค่ะ ลองอ่านตามช้า ๆ นะคะ 😊❤
๏ เห็นกวางย่างเยื้องชำเลืองเดิน
เหมือนอย่างนางเชิญ
พระแสงสำอางข้างเคียง
 
๏ เขาสูงฝูงหงส์ลงเรียง
เริงร้องซ้องเสียง
สำเนียงน่าฟังวังเวง
 
๏ กลางไพรไก่ขันบรรเลง
ฟังเสียงเพียงเพลง
ซอเจ้งจำเรียงเวียงวัง
 
๏ ยูงทองร้องกระโต้งโห่งดัง
เพียงฆ้องกลองระฆัง
แตรสังข์กังสะดาลขานเสียง
1
ฉันทลักษณ์นี้เรียก กาพย์ฉบัง 16
บทที่เป้ยยกมานี้สอนประสมคำ "แม่กง"
มาจากกาพย์พระไชยสุริยา มีเรื่อยไปแต่แม่ ก กา
ขึ้นบทแรกว่า สาธุสะจะขอไหว้ พระศรีไตรสะระณา
พ่อแม่และครูบา เทวดาในราศี
ตามด้วยแม่ กน กง กก กด กบ กม เกย
คำประพันธ์ทั้งเรื่องเป็นกาพย์ ยานี 11 บ้าง
กาพย์ฉบัง 16 บ้าง สุรางคนางค์ 28 บ้าง
แต่งเป็นนิทานร้อยเรียงกันตลอดเรื่องเพื่อจูงใจผู้เรียน
เมื่อเปลี่ยนบทการสอนขึ้นแม่ตัวสะกดใหม่
จะมีคำแทรกบอกให้รู้ว่าเปลี่ยนบทแล้ว เช่น
"ขึ้นกงจงจำสำคัญ ทั้งกนปนกัน รำพันมิ่งไม้ในดง"
🍁
ส่วน "กาพย์พระไชยสุริยา "เป็นวรรณคดีที่ประพันธ์โดย ท่านสุนทรภู่ เป็นนิทานสำหรับสอนการเขียนอ่านสำหรับเจ้านายที่ยังทรงพระเยาว์
ที่เลือกคัดบทนี้เพราะความบังเอิญเท่านั้น แต่คัดหลายรอบ ชอบตรงที่มีกวาง มียูง หงส์ มีแตรสังข์
ซอเจ้ง ชอบคำว่าเริงร้องซ้องเสียง ชอบเพียงเพลง
สรุปคือเป้ยชอบทั้งหมด มันหวานมากค่ะ
อธิบายคำว่า "ซอเจ้ง" ให้นะคะ
ซอ คือ เครื่องดนตรีชนืดหนึ่ง ใช้สี ที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดี
เจ้ง คือ พิณจีน ปัจจุบันเรียกว่า กู่เจิง ค่ะ
🍁
เป้ยเห็นว่าเป้ยแค่หัดคัดลายมือ จึงไม่ได้นำมาลงในบล็อก แต่เมื่อวานเป้ยลงเฟซ มีคนแชร์พอสมควร
รู้สึกแปลกใจเล็กน้อย คอมเมนต์ก็ออกไปทางคิดถึงสมัยเก่า ใจความประมาณว่า
ตอนเด็กที่ครูให้ท่องอาขยานหน้าชั้นเรียน
มีการออกเสียงเป็นทำนอง มีความสนุกตามประสาเด็กป.3 มีความน่ารัก เช่น ถ้าครูไม่อยู่ก็จะอ่านทำเสียงแข็งบ้าง กระแทกบ้าง หยอกล้อกันเล่นบ้าง
เป้ยว่าน่ารักมากค่ะ
เป้ยอ่านคอมเมนต์แล้วรู้สึกว่าทุกคนอารมณ์ดี
เป้ยเองก็รู้สึกดีตามไปด้วย จึงนำมาฝากในบล็อก
ตัวเป้ยเองได้รับหลายอย่างจากเรื่องเล็ก ๆ นี้
ได้ความรู้คือได้อ่านมาตราตัวสะกดแบบง่าย ๆ
ได้รู้ประวัติวิชาเรียนว่ารุ่นคุณพ่อคุณแม่เราเรียนอะไรได้ความรื่นรมย์จากสำนวนที่ไพเราะ
จึงหวังว่าบทความนี้จะมีประโยชน์และมีคุณค่า
ต่อทุกคนในบล็อกเช่นกันค่ะ 😊
เป้ย 14 Feb 20
โฆษณา