"ทิพย์จักร"ราชวงศ์สุดท้าย แห่งล้านนาสยาม
ล้านนาแห่งสยาม
หลายท่านอาจสงสัยว่า ล้านนาเคยเป็นประเทศที่กำเนิดมาก่อนสยามหลายร้อยปี ส่วนสยามก็เป็นประเทศที่กลายมาเป็นประเทศราชอาณาจักรไทย แล้วทำไมถึงต้องเรียกล้านนาแห่งสยาม คำถามนี้หลายท่านอาจยังไม่รู้ว่า สยามกับล้านนา มีความเกี่ยวพันกันมาอย่างยาวนาน ทั้งด้านพันธมิตรในยามสงคราม ทั้งด้านสงครามที่แก่งแย่งชิงความเป็นใหญ่ และด้านสายเลือดของเชื้อพระวงศ์แม้กระทั่งพระมหากษัตริย์บางพระองค์ก็เป็นเลือดผสม
แล้วผมจะเขียนบทความ "กษัตริย์เลือดผสมแห่งอยุธยา"ให้ศึกษาต่อไปนะครับ
อนุสาวรีย์พระเจ้ากาวิละ จ.เชียงใหม่
การที่ล้านนาได้รับเอกราชจากการเป็นเมืองขึ้นของพม่ามาอย่างยาวนานในอดีต เนื่องจากพระเจ้ากาวิละได้ขอความช่วยเหลือจากพระเจ้าตากสินมหาราช เจ้ากรุงธนบุรี ทรงสู้รบขับไล่พม่าออกจากหัวเมืองล้านนาจนหมดสิ้น กระทั่งมาถึงยุครัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงโปรดเกล้าให้พระเจ้ากาวิละขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์ราชวงศ์ทิพย์ครองเมืองเชียงใหม่ ภายใต้หัวเมืองเหนือของสยาม ตั้งแต่นั้นมาเชียงใหม่จึงเป็นหัวเมืองสำคัญของสยามเป็นต้นมา
เรามาท้าวความถึงเรื่องราวก่อนที่ราชวงศ์ทิพย์จักรจะครองเมืองเชียงใหม่ซักนิดนะครับ
เจ้ากาวิละ ในสมัยนั้นเป็นเจ้าผู้ครองนครลำปาง ได้ร่วมกับพระอนุชาทั้ง 6 พระองค์ และ "พระยาจ่าบ้าน" เจ้านครเชียงใหม่ กอบกู้ล้านนาภายใต้การสนับสนุนจากทัพหลวงของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ในปี พ.ศ. 2317 ซึ่งในครั้งนั้นได้โปรดฯ ให้ "เจ้าพระยาจักรี"และ "เจ้าพระยาสุรสีห์" ยกกองทัพไปช่วยปราบพม่า เมื่อยึดนครเชียงใหม่ได้สำเร็จ จึงโปรดฯ ให้พระยาจ่าบ้านเป็นพระยาวิเชียรปราการครองนครเชียงใหม่ แต่เชียงใหม่ในขณะนั้นบ้านเมืองย่อยยับจากสงครามยากที่จะบูรณะเหมือนเดิมอีกทั้งพม่าหลังจากแพ้สงครามก็แวะเวียนมาโจมตีเชียงใหม่อีกหลายครั่งหลายคราเชียงใหม่จึงถูกปล่อยให้เป็นเมืองร้างมาอีกหลายปี
อาจจะงงว่าพระยาจ่าบ้านในตอนนั้นเป็นเจ้านครเชียงใหม่อยู่แล้วแต่ทำไมต้องกู้เมืองเชียงใหม่ ก็เพราะว่าในขณะนั้นพม่าได้ส่งให้ข้าหลวงและเชื้อพระวงศ์ชาวพม่ามาประจำเมืองเชียงใหม่อยู่มาแต่ก่อนหน้านั้นแล้วครับ
ครั้นล่วงเลยถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
จึงโปรดฯให้ พระยากาวิละขึ้นครองนครเชียงใหม่ (ซึ่งขณะนั้นได้กลายเป็นเมืองร้าง เนื่องจากพม่าได้เข้ามารุกรานจนพระยาจ่าบ้านต้องพาประชาชนอพยพหนี)
โปรดฯ ให้พระยาคำโสม พระอนุชาพระองค์ที่ 2 ขึ้นครองนครลำปาง และ โปรดฯ ให้ เจ้าคำฝั้น พระอนุชาพระองค์ที่ ๓ ขึ้นครองนครลำพูน
ตลอดต้นรัชสมัยที่ครองนคร เจ้ากาวิละได้ร่วมกับพระอนุชาทั้ง 6 พระองค์ กระทำการสงครามเพื่อขยายดินแดนบริเวณหัวเมืองเหนือของสยามได้กวาดต้อนผู้คนและทรัพย์สินจากหัวเมืองต่าง ๆ เพื่อนำกลับมาสร้างบ้านแปงเมือง รวมทั้งได้ทรงรื้อฟื้นโบราณราชประเพณีทุกอย่างให้กลับมายิ่งใหญ่เหมือนสมัยราชวงศ์มังรายครองอาณาจักรล้านนา ด้วยพระปรีชาสามารถและความจงรักภักดีต่อพระบรมราชจักรีวงศ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จึงโปรดฯ เฉลิมพระอิสริยยศพระยากาวิละขึ้นเป็นพระบรมราชาธิบดี พระเจ้านครเชียงใหม่ เป็นใหญ่ในล้านนา 57 หัวเมือง
อาณาเขตที่พระเจ้ากาวิละทรงขยายดินแดนให้กับสยาม ในแผ่นดินสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ดินแดนที่ตีมาได้กว้างขวางไปถึงเขตสิบสองปันนา รวมถึงดินแดนทางทิศตะวันออกของพม่า และทิศเหนือของประเทศลาว ก่อนดินแดนเหล่านี้จะเสียให้กับชาติตะวันตกในยุคล่าอาณานิคมในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่5แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
พระเจ้ากาวิละสวรรคตในปีพ.ศ.2356และราชวงศ์ทิพย์จักรก็สืบราชสมบัติจนถึงปี พ.ศ.2482 สิ้นสุดรัชสมัยเจ้าแก้วนวรัฐ ประเทศไทยจึงเปลี่ยนระบบการปกครองจากเมืองเชียงใหม่ที่เคยเป็นมณฑลมาเปลี่ยนเป็นจังหวัด จึงทำให้การสืบราชสมบัติระบบกษัตริย์ของเจ้าเมืองสิ้นสุดลง
ทำให้เจ้าแก้วนวรัฐเป็นกษัตริย์พระองค์สุดท้ายของล้านนาตามระบบการปกครองหัวเมืองของประเทศไทยเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
เชียงใหม่ในยุคราชวงศ์ "ทิพย์จักร"หรือ"เจ้าเจ็ดตน"
รายพระนามเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่
ราชวงศ์ทิพย์จักร(2325 - 2482/157ปี)
มีกษัตริย์ครองนคร 9รัชกาล
จากรูปภาพเรียงรัชกาลที่1-9 นับจากแถวบนซ้ายไปขวา
1 พระเจ้ากาวิละ 2325 - 2356 (31 ปี)
2 พระยาธรรมลังกา 2356 - 2365 (11 ปี)
3 พระยาคำฟั่น 2366 - 2368 (2 ปี)
4 พระยาพุทธวงศ์ 2369 - 2389 (20 ปี)
5 พระเจ้ามโหตรประเทศ 2390 - 2397 (7 ปี)
6 พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงษ์ 2399 - 2413 (14 ปี)
7 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ 2416 - 2439 (23 ปี)
8 เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ 2444 - 2452 (8 ปี)
9 เจ้าแก้วนวรัฐ 2454 - 2482 (28 ปี)
โปรดติดตามต่อไปนะครับ
#พระเจ้าเสือ กษัตริย์เลือดผสมแห่งบ้านพลูหลวง
#มหาสงคราม ล้านนาVSอยุธยา กษัตริย์แห่งสามโลก
#พันธมิตรพ่อขุน กำเนิดตำนานสามกษัตริย์
#........ฯลฯ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
