28 มี.ค. 2020 เวลา 03:19 • ปรัชญา
ซีรี่ย์ ทางที่พ่อเดิน
ตอน โคก หนอง นา โมเดล
ใครเคยได้ยินมาบ้าง...คำว่า..
โคก หนอง นา โมเดล
ทราบไหมว่าคืออะไร?..
1
cr.unsplash
หากพูดถึงโคก หนอง นา โมเดล คงต้องขอท้าวความกลับไปที่ ต้นทางของโคก หนอง นา โมเดลก่อน
ต้นทางก็คือ...ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาในการใช้ชีวิตแบบพอเพียง มีภูมิคุ้มกัน พึ่งพาตนเอง
โดยมีการนำแนวทางการทำเกษตรทฤษฎีใหม่เป็นรูปแบบที่ให้ผู้ที่เป็นเกษตรกร นำไปประยุกต์ใช้
และสำหรับหนึ่งในรูปแบบการนำแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ไปใช้ ก็คือการทำ โคก หนอง นา โมเดล นั่นเอง
เศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาหลัก
(สำหรับทุกคน)
⬇️
เกษตรทฤษฎีใหม่
(สำหรับเกษตรกร)
⬇️
โคก หนอง นา โมเดล
(ทางเลือกสำหรับเกษตรกร)
เอาล่ะครับ พอจะทราบที่มาของคำว่า โคก หนอง นา โมเดล แล้วนะครับ
คราวนี้มาดูกันว่า โคกหนองนาโมเดล ประกอบด้วยอะไรบ้าง...
โคก หนอง นา โมเดล ประกอบไปด้วย..
🍁โคก
โคก คืออะไร โคกในที่นี้ หมายถึง พื้นที่ 10 % จากแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ที่เราใช้ในการปลูกบ้าน และโรงเรือนเลี้ยงสัตว์ ซึ่งควรเป็นพื้นที่สูงที่สุด เป็นบริเวณที่ได้มาจากการนำดินที่เราขุดหนอง มาถมเพื่อทำเป็นโคก
บริเวณโคก นอกจากใช้ปลูกบ้านเรือนแล้ว ยังเป็นแหล่งที่พาให้น้ำไหลลงไปยัง นา และ หนองอีกด้วย บนโคกควรมีการปลูกต้นไม้ ตามระบบป่า 3 อย่าง
เพื่อยึดหน้าดิน ป้องกันการชะล้างพังทลายของหน้าดิน และทำให้บ้านเราร่มเย็น
🍁หนอง
หนอง คืออะไร หนองก็คือพื้นที่ 30%
ตามแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ที่ควรเป็น สระกักเก็บน้ำที่ใหญ่ที่สุด และมีขนาดความกว้างและลึกให้สามารถเก็บน้ำได้เพียงพอใช้ในพื้นที่ได้ตลอดทั้งปี
2
นอกจากหนองที่ต้องมีสระใหญ่แล้ว ยังควรต้องมี คลองไส้ไก่ หรือคลองน้ำขนาดเล็ก วนอยู่ในพื้นที่อีกด้วย เพื่อเพิ่มพื้นที่กักเก็บน้ำและกระจายความชื้นไปยังต้นไม้ทั่วทั้งบริเวณ เพื่อให้เราไม่ต้องไปดูแลเรื่องการให้น้ำ เมื่อต้นไม้เริ่มมีขนาดใหญ่ขึ้น ตามวิธีการที่พระองค์ทรงสอนไว้ว่า
เราต้องทำ....เพื่อไม่ต้องทำ
1
🍁นา
นา ก็คือ นาข้าว คือพื้นที่ 30 % ที่เราเอาไว้ปลูกข้าวเพื่อให้เพียงพอต่อการบริโภค ในครัวเรือน ในหนึ่งปี
โดยนาข้าว ตามรูปแบบโคก หนอง นา โมเดล จะทำนาตามแบบคนโบราณ...
คือ จะมีการยกหัวคันนาให้ สูงและใหญ่ ความสูงประมาณ 1 เมตร กว้าง
ไม่ต่ำกว่า 2 เมตร
ประโยชน์จากการทำหัวคันนาให้สูงและใหญ่ก็คือ ในฤดูฝน หากน้ำมาก
หัวคันนาที่สูงก็ช่วยป้องกันน้ำท่วมต้นข้าวเราได้ ส่วนในฤดูแล้ง คันนาที่สูงก็ช่วยเก็บน้ำไว้ในนาให้เพียงพอกับการทำนาในฤดูแล้ง โดยไม่ต้องพึ่งพา
ระบบชลประทานจากภายนอก
หัวคันนาที่กว้างใหญ่ ยังใช้ประโยชน์ในการปลูกพืชล้มลุก พืชผัก ไม้ดอกไล่แมลงศัตรูพืชของข้าว ผลผลิตเอาไว้กิน ไว้ขายได้อีกต่างหาก
นี่คือรูปแบบอย่างคร่าวๆ ของ
โคก หนอง นา โมเดล
ขอบคุณภาพจากnectec.or.th
ในรายละเอียดการออกแบบพื้นที่ให้เป็นโคก หนอง นา โมเดล ยังมีสิ่งที่ต้องคำนึงถึงก่อนจะออกแบบเรียกว่า...
"ภูมิสังคม"
ภูมิสังคม คือ ภูมิประเทศรวมกับสังคมสิ่งแวดล้อม ที่เราต้องคำนึงถึงก่อนที่จะลงมือออกแบบ...โคก หนอง นา
ส่วนประกอบของภูมิสังคมมีดังนี้...
🌾คน คนก็คือตัวเรา ครอบครัวและคนในพื้นที่ ว่าเรามีพื้นที่อยู่ตรงไหนติดกับใคร ชุมชนนั้นเป็นอย่างไรบ้าง
🌾ดิน ดินก็คือ สภาพดิน เหมาะสมต่อการปลูกพืชอะไร กักเก็บน้ำดีพอรึเปล่า ตรงส่วนไหนของพื้นที่เป็นหิน เป็นดินอะไร เหมาะสมกับการทำเป็นโคก เป็นหนอง หรือเป็นนาข้าว
🌾น้ำ น้ำก็คือเราต้องดูว่าน้ำนอกพื้นที่
ไหลมาจากทางไหน หากเราจะกักเก็บไว้ควรวางตำแหน่ง หนอง และนา รวมทั้งคลองไส้ไก่ อย่างไร อีกทั้งน้ำฝนด้วย เราต้องทราบว่าพื้นที่ของเรามีฝนตกปริมาณเท่าไหร่ ถึงจะทราบขนาดของ หนองที่จะขุดได้ถูกต้อง
🌾ลม ลมก็คือทิศทางลม ฤดูฝนลมมาจากทางไหน ฤดูหนาวลมมาจากทางไหน ควรตั้งตำแหน่งอาคารบ้านเรือนไว้ตรงไหน จะได้กำหนดตำแหน่งของโคก ของนา ของหนอง ได้ถูกต้อง
รวมทั้งการออกแบบทิศทางของตัวบ้านเรือนของเราอีกด้วย
🌾ไฟ ไฟในที่นี้ก็คือ พลังงานจากแสงอาทิตย์ที่ต้องคำนึงถึง เพื่อให้เหมาะสมกับการเลือกพืชที่จะมาปลูก พืชไหนต้องการแสงมาก แสงน้อย การจัดวางตำแหน่งของนา ของบ้าน ได้ถูกต้องตามทิศทางการรับแสง
ขอบคุณภาพจากรายการสามอาชีพเพื่อมนุษยชาติ
หลักใหญ่ใจความจริงๆ แนวพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่๙ พระองค์ท่านทรงต้องการให้ เรามีการกักเก็บน้ำเพื่อให้เพียงพอกับการพึ่งพาตนเอง ของเกษตรกร เป็นสำคัญ
เพราะหากเรายังใช้การบริหารจัดการแบบเดิม และงบประมาณเท่าเดิม ที่เป็นอยู่ หากประเทศเราจะมีระบบชลประทานเพียงพอใช้ทั้งประเทศนั้นเราจะต้องใช้เวลาอีก....เพียงแค่
1,000 ปี เท่านั้นเอง
ผมอยากให้ลองศึกษา ตามแนวทางที่พ่อหลวงทรงทำใว้ให้นะครับ...สำหรับเกษตรกร และผู้ที่สนใจทำการเกษตร
สิ่งที่พ่อสอนไว้ ไม่มีอะไรไม่มีคุณค่า
เชื่อผมเถอะ🙏
ขอบคุณข้อมูลจาก..
ขอบคุณ ดร.วิวัฒน์ ศัลยกำธร
น้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ
ในหลวงรัชกาลที่๙
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
ติดตามซีรี่ย์ ทางที่พ่อเดิน ที่

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา