29 มี.ค. 2020 เวลา 08:34 • ประวัติศาสตร์
• ทำไมผู้ชายพม่าต้องโพกผ้าที่หัว ?
การแต่งกายของผู้ชายพม่า มีเอกลักษณ์สำคัญคือ การโพกผ้าที่ศีรษะ
คุณเคยสงสัยหรือไม่ว่า ทำไมผู้ชายชาวพม่าในสมัยก่อนหรือในชุดประจำชาตินั้น จะต้องโพกผ้าที่ศีรษะด้วย บทความนี้จะช่วยไขข้อสงสัยนี้ครับ
ลักษณะการแต่งกายของผู้ชายพม่า
ก่อนอื่นเราจะต้องทำความรู้จักกับชุดประจำชาติของพม่ากันก่อน โดยทั่วไปแล้วทั้งชายและหญิงชาวพม่า จะนุ่งผ้าโสร่งที่เรียกว่า ลองยี (Long yi : လုံချည်)
โดยโสร่งของผู้หญิงจะเรียกว่า ทะบี (Htamein : ထဘီ) ส่วนของผู้ชายจะเรียกว่า ปะโซ่ (Pa so : ပုဆိုး)
การแต่งกายของสตรีและบุรุษชาวพม่า ในสมัยราชวงศ์คองบอง
ส่วนเสื้อด้านบนนั้น ทั้งชายและหญิงจะเรียกรวมๆ กันว่า อีนจี (Eing yi : အင်္ကျ )
สำหรับผู้ชายนั้น จะมีการโพกผ้าที่ศีรษะเรียกว่า เก้าเบ้า (Gaung Baung : ခေါင်းပေါင်း)
ผ้าโพกหัวเก้าเบ้า ในหลายๆ แบบ
สำหรับผ้าโพกหัวเก้าเบ้า จะมีอยู่หลากหลายแบบ โดยเดิมทีการโพกหัวด้วยเก้าเบ้านั้น จะต้องโพกและผูกด้วยตนเอง ก่อนที่ในภายหลัง จะมีการดัดแปลงให้เก้าเบ้ามีลักษณะเป็นหมวก ที่ใช้สวมใส่ศีรษะได้ทันที
ผ้าโพกหัวเก้าเบ้า ในหลายๆ แบบ
เปรียบเทียบระหว่างเก้าเบ้าแบบเก่า (ซ้าย) และเก้าเบ้าแบบหมวก (ขวา)
โดยสาเหตุที่ทำให้ผู้ชายพม่าต้องโพกผ้าที่หัวด้วยนั้น ก็เพราะในสมัยก่อนชายชาวพม่าจะนิยมไว้ผมยาว ดังนั้นจึงต้องมีการโพกผ้าเพื่อเก็บผมให้เรียบร้อยนั้นเอง เชื่อว่าการโพกผ้าของชายชาวพม่า ปรากฏตั้งแต่ในสมัยราชวงศ์พุกาม (Pagan Dynasty : ค.ศ.849-1297)
นอกจากนี้การโพกผ้าที่หัว ยังได้รับการแพร่หลายในหลายๆ ชาติพันธุ์ทั้ง ชาวมอญ, ชาวยะไข่, ชาวไทใหญ่,รวมไปถึงชาวไทยยวน หรือชาวล้านนา เป็นต้น
สมาชิกระดับสูงของรัฐบาลเมียนมาร์ ยังคงสวมใส่ชุดประจำชาติอยู่
แม้ว่าปัจจุบัน ผู้ชายพม่าจะไม่นิยมไว้ผมยาวและโพกผ้าที่หัวอีกแล้ว แต่ผ้าโพกหัวเก้าเบ้าก็ได้กลายเป็นอีกหนึ่งอัตลักษณ์สำคัญของพม่า
การสวมผ้าโพกหัวเก้าเบ้า ยังคงได้รับนิยมในประเพณีสำคัญต่างๆ ในพม่า อาทิ งานแต่งงาน พิธีกรรมสำคัญทางพระพุทธศาสนา นอกจากนี้บุคคลชั้นสูงของพม่า, ทนายความ, ผู้พิพากษา รวมไปถึงนักการทูตของพม่า ก็ยังคงสวมใส่ชุดประจำชาติและผ้าโพกหัวเก้าเบ้าอยู่ จนถึงปัจจุบัน
*** Reference
- คอลัมน์ องค์ความรู้ ภาษา-วัฒนธรรม โดยสำนักงานราชบัณฑิตยสถาน หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับวันอังคารที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2561
#HistofunDeluxe
โฆษณา