ประวัติศาสตร์รำลึก,
#การถวายดอกกุหลาบสักการะพระพุทธเจ้าหลวง,
#กุหลาบของกษัตริย์,
สวัสดีครับ เพื่อนๆ,
ส่งงานตามสัญญานะครับ :)
วันนี้ เราจะมาตามสืบค้น ที่มาของความเชื่อ ในเครื่องสักการะกุหลาบสีชมพู ที่นิยมถวายพระพุทธเจ้าหลวง ว่ามีที่มาที่ไปอย่างไรกันนะครับ, ค่อยๆเดินตามเข้ามา ติดตามชมกันนะครับ,
โพสต์นี้ จะจัดเต็มยาวสุดๆไปเลยนะครับ :)
1)#กุหลาบสีชมพู,
-เนื่องด้วย ทรงเสด็จพระราชสมภพในวันอังคาร, ความเชื่อนี้..จึงเป็นกุหลาบสีชมพู,
2)#พระตำหนักสวนกุหลาบ
-เป็นพระตำหนักที่ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นนอกของพระบรมมหาราชวัง นั้นเป็นพระตำหนักที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขณะดำรงพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ พระตำหนักนี้สร้างขึ้นในบริเวณสวนกุหลาบซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยโปรดเกล้าฯ ให้ปลูกดอกกุหลาบไว้,
และ ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญ ในระหว่างเปลี่ยนรัชกาล ก่อนเสด็จขึ้นครองราชย์นั้น, ในทางความเชื่อพระตำหนักสวนกุหลาบ นั้นจึงเป็นเหมือนสถานที่กำบัง คุ้มครอง หลบภัย ด้วยพระบารมี ที่มีความผูกพันกับพระองค์ท่าน ดังปรากฏในบันทึกว่า
“.. ในวันพุธ เดือน 11 ขึ้น 14 ค่ำนั้น (ก่อนรัชกาลที่ 4 จะทรงสวรรคต ในวันต่อมาคือ วันพฤหัสขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11), (รัชกาลที่4) จึงมีรับสั่งให้หาพระยาสุรวงศไวยวัฒน์จางวางมหาดเล็ก (ผู้เป็นบุตรชายคนโตของเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์) เข้าไปเฝ้าพร้อมกับพระยาบุรุษฯ (รัชกาลที่4) ดำรัสถามพระยาสุรวงศไวยวัฒน์ว่า พระอาการสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอฯ เดี๋ยวนี้เป็นอย่างไรบ้าง พระยาสุรวงศไวยวัฒน์กราบบังคมทูลว่า พระอาการค่อยคลายขึ้นแล้ว ตรัสถามต่อไปว่า การแผ่นดินเดี๋ยวนี้จัดกันอย่างไร พระยาสุรวงศไวยวัฒน์กราบบังคมทูลว่า เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ผู้บิดาเห็นว่าอาการที่ทรงพระประชวรมาก ได้ปรึกษากับพระราชวงศ์และข้าราชการผู้ใหญ่ เห็นพร้อมกันว่าสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมขุนพินิตประชานาถ เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ ควรจะรับศิริราชสมบัติสืบสนองพระองค์ต่อไป เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์จึงได้สั่งเจ้าพนักงานตั้งกองล้อมวงที่พระตำหนักสวนกุหลาบหลายเวลามาแล้ว.. อย่าให้เกิดเป็นภัยอันตรายแก่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอฯ ซึ่งยังทรงพระเยาว์อยู่ .. พระยาสุรวงศไวยวัฒน์กราบบังคมทูล (รัชกาลที่ 4) ว่า ถ้าไม่ยกสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอฯ (รัชกาลที่ 5 ในเวลาต่อมา) ขึ้นครองราชสมบัติ น่ากลัวจะมีเหตุร้ายไปภายหน้า ด้วยคนทั้งหลายตลอดจนชาวนานาประเทศก็นิยมนับถือสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมขุนพินิตประชานาถว่าเป็นรัชทายาท แม้สมเด็จพระเจ้านโปเลียนที่ 3 เอมปเรอฝรั่งเศสก็ได้มีพระราชสาส์นทรงยินดีประทานพระแสงมีจารึกยกย่องพระเกียรติยศเป็นรัชทายาทมาเป็นสำคัญ... (รัชกาลที่4)มีพระราชดำรัสว่า เมื่อเห็นพร้อมกันเช่นนั้นก็ตามใจ... ครั้งนี้พระองค์ทรงประพฤติตามแบบอย่างพระบาทสมเด็จฯ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงมิได้มีรับสั่งให้หาเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์เข้ามาสั่งเสีย (แต่)ให้พระยาสุรวงศไวยวัฒน์เป็นผู้รับสั่ง เมื่อจะขัดขวางอย่างใดก็จงปรึกษากับเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ผู้เป็นบิดาเถิด ..ไหนๆ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอฯ ก็ได้เป็นเขย* การที่ได้ปรึกษาเห็นพร้อมกันว่าจะให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอฯ ครองราชสมบัติต่อไปนั้น ขอทรงฝากฝังให้ช่วยกันทำนุบำรุงให้ดีอย่าให้มีเหตุการณ์เกิดขึ้นได้ การเปลี่ยนแปลงแผ่นดินใหม่ ถ้าไม่ระวังให้ดีอาจจะเกิดรบพุ่งฆ่าฟันกัน ต้องระวังอย่าให้มีเหตุเช่นพระเสน่หามนตรี ถ้าเกิดเหตุขึ้นเช่นนั้นจะอายเขา พระยาสุรวงศวัยวัฒน์กราบบังคมทูลฯ รับว่าจะไปคิดอ่านกับเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ผู้บิดา สนองพระเดชพระคุณมิให้เกิดเหตุการณ์ขึ้นได้..”
3)#กุหลาบของกษัตริย์,
-อันสืบเนื่องมาจากในสมัยอยุธยา, สมัยพระนเรศวรมหาราชเมื่อครั้งประกาศอิสรภาพจากพม่าได้ส่งกองทัพไปตีมอญ ทวายและตะนาวศรี ได้กวาดต้อนชาวมอญ ทรัพย์สมบัติพร้อมทั้งกุหลาบไม้ดอกที่เป็นที่นิยมของมอญเข้ามาปลูกในกรุงศรีอยุธยา ราวปี พ.ศ.2112-2133 นับแต่นั้นมากุหลาบก็ได้ชื่อว่า “กุหลาบมอญ”
-และสมัยสมเด็จพระนารายณ์ กุหลาบก็เป็นไม้ที่พระนารายณ์ทรงโปรด ลาลูแบร์บันทึกว่า มีการปลูกในพระราชอุทยานนารายณ์ราชนิเวศน์ลพบุรี,
จึงไม่น่าแปลกใจ ที่เรียกได้ว่า ดอกกุหลาบนั้น จะเป็น “กุหลาบของกษัตริย์”นับตั้งแต่สมัยอยุธยาเป็นต้นมา,
3.2)#ความคล้ายคลึงหลายประการ,
-ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว,
พระองค์ทรงโปรดกุหลาบมากๆ เช่นกัน นับตั้งแต่ทรงพำนักที่พระตำหนักสวนกุหลาบและ ทรงคุ้นเคยกับความงดงามของสวนกุหลาบในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้าฯ, ดังนั้นในการเสด็จประพาสยุโรป 2 ครั้ง ที่สวนในวิลล่า โนเบล เมืองซันเรโมพระองค์เสด็จทอดพระเนตรทุกแห่งที่มีกุหลาบ,รัชกาลที่5 จึงนำพันธุ์เข้ามา พร้อมทั้งทรงเขียนอธิบายเรื่องดิน วิธีผสม วิธีขยายพันธุ์ ด้วย,
-ท้ายที่สุด รัชกาลที่ 5 ยังทรงให้ดอกกุหลาบอยู่ในพระราชลัญจกรประจำพระองค์ โดยจะสังเกตอยู่บริเวณด้านข้างพานรองพระเกี้ยว จึงเป็นที่ประจักษ์ว่า รัชกาลที่ 5 นั้นทรงมีความชื่นชอบในดอกกุหลาบอย่างยิ่ง,
#เกร็ดเพิ่มเติม#1,
-กุหลาบจุฬาลงกรณ์ คือ ดอกกุหลาบพันธุ์หนึ่ง ไม่มีหนามที่ลำต้น มีขนาดดอกที่ใหญ่มาก สีชมพู และมีกลิ่นหอมจัด เกิดการการเพาะพันธุ์ของชาวยุโรปผู้หนึ่ง และชาวยุโรปผู้นั้นได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต
ตั้งชื่อกุหลาบงามพันธุ์ที่เขาผสมขึ้นใหม่ว่า “King of Siam” ซึ่งเป็นดอกกุหลาบที่โปรดของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี และทรงถวายนามกุหลาบนั้นว่า "กุหลาบจุฬาลงกรณ์" ,
-เจ้าดารารัศมี พระราชชายา ทรงริเริ่มและสนับสนุนการปลูกกุหลาบทั่วนครเชียงใหม่ และหัวเมืองใกล้เคียง ภายหลังทรงพบกุหลาบขนาดใหญ่พันธุ์หนึ่ง ซึ่งมีสีชมพูระเรื่อ ส่งกลิ่นหอมตลอดเวลา ทำให้ทรงหวนระลึกถึงพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่เสด็จสวรรคตไปแล้ว จึงได้ประทานนามกุหลาบพันธ์นั้นตามพระนามในพระบรมราชสวามีว่า "จุฬาลงกรณ์" เมื่อเสด็จมาประทับ ณ พระตำหนักดาราภิรมย์ ในช่วงปลายพระชนม์ชีพ ก็โปรดให้ปลูกกุหลาบจุฬาลงกรณ์โดยรอบพระตำหนัก และทรงตัดดอกถวายสักการะพระบรมราชสวามี,
-#เกร็ดเพิ่มเติม#2 ภายหลังสมเด็จพระราชินีได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นำกุหลาบจุฬาลงกรณ์มาเพาะพันธุ์และโปรดให้ปลูกประดับโดยรอบพระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์
-ประเพณีขอพระราชทานชื่อพันธุ์กุหลาบยังมีมาถึงปัจจุบัน บริษัท R.Kordes ของเยอรมนีได้ขอพระราชทานชื่อกุหลาบพันธุ์ผสม (เดิมใช้ชื่อ Peer Gynt) เมื่อครั้งพระบาทสเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถเสด็จประพาสเดนมาร์ก จึงพระราชทานนาม “ควีนสิริกิติ์” เป็นชื่อกุหลาบพันธุ์ดังกล่าวซึ่งมีกลีบดอกสีเหลืองขอบแดงเรื่อซ้อนกันหลายชั้น,
สวัสดี และขอจบเพียงเท่านี้
ขอบคุณครับ,
ร้อยเรียงข้อมูล (T.Mon)
11/4/2020
ภาพและข้อมูลสนับสนุนส่วนหนึ่ง: วิจิตรวาทการ, น.พ.วิบูล พระปิยมหาราช รัฐกิจและชีวิตส่วนพระองค์ , "ประวัติของท่านเจ้าพระยาสุรวงษ์ไวยวัฒน์ (สมุหพระกลาโหม)" ราชกิจจานุเบกษา. 5 (33): 288. 23 ธันวาคม 2431, พระราชหัตถเลขาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งทรงมีถึงสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดล ขณะเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 2 พ.ศ. 2450, แน่งน้อย ศักดิ์ศรี, หม่อมราชวงศ์, พระอภิเนาว์นิเวศน์ พระราชนิเวศน์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, สำนักพิมพ์มติชน, 2549, คณะอักษรศาสตร์.จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. กุหลาบจุฬาลงกรณ์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
