Compensated Dual Resistivity (CDR)
ตอน Phase Shift Resistivity
มีคำถามหลังไมค์มาง่ายๆแบบนี้อ่ะครับ แต่แหม ตอบไปสั้นๆก็คงจะต้องถามกันดิงดองต่ออีกเยอะ
ก็เลยคิดว่า จัดไปให้สักตอนดีกว่า
มาจะกล่าวบทไป เท้าความสั้นๆประวัติเล็กๆว่า ทำไมเราต้องวัดความต้านทานไฟฟ้าจำเพาะ (resistivity) ของชั้นหิน
สมการหาน้ำมันตัวพ่อ Archie’s Law มาทำความรู้จักกันครับ
แต่ดั้งแต่เดิมเราใช้หลักการวัดความต้านทานไฟฟ้าจำเพาะของชั้นหินแบบตรงไปตรงมา คือ ปล่อยกระแสไฟฟ้าเข้าไปในชั้นหิน แล้ววัดความต่างศักดิ์ไฟฟ้าตกคร่อม แล้วจับมาหารกัน (V/I = R)
แล้วมันก็มีปัญหาอีตอนน้ำโคลนในหลุมเป็นชนิดที่ใช้น้ำมัน (Oil Base Mud – OBM) นี่ซิ การวัดตรงไปตรงมาแบบดั้งเดิมก็จะใช้ไม่ได้ เพราะน้ำโคลนแบบนี้ไม่นำไฟฟ้านิ
ก็เลยต้องใช้หลักการแม่เหล็กเหนี่ยวนำ ไปเหนี่ยวนำให้เกิดสนามแม่เหล็กในชั้นหิน แล้ว เหนี่ยวนำให้เกิดกระแสไฟฟ้าไหลในชั้นหิน แล้วเหนี่ยวนำกลับมาที่เคร่องรับสัญญาณอีกที
เรียกว่าวัดค่าการนำไฟฟ้าจำเพาะ (Conductivity – C) ของชั้นหินนั่นแหละ แล้วแปลงกลับมาเป็นความต้านทานจำเพาะอีกที (R = 1/C) ไปอ่านรายละเอียดได้จากตอนเก่าในลิงค์ข้างล่างนี้ได้ครับ
เนื่องจากใช้หลักการเหนี่ยวนำ ตัวถังเครื่องมือ (sonde body) ชนิดนี้จึงจำเป็นต้องไม่นำไฟฟ้า จริงไหมครับ เพราะถ้าตัวถังเครื่องมือนำไฟฟ้าซะแล้ว ก็จะเกิดกระแสเหนี่ยวนำที่ตัวถังเครื่องมือแทน ผมจำได้เลาๆว่า ตัวถังมันทำด้วย อีป๊อกซี่ เรซิน หรืิอ ไฟเบอร์กล๊าส อะไรสักอย่างนี่แหละครับ
ดังนั้น เจ้าเครื่องมือนี่จะบอบบางมาก จะเอาไปห้อย เอาไปพ่วงกับเครื่องมืออื่นก็ต้องเอาไปต่อตูดเครื่องมืออื่นเป็นเครื่องมือสุดท้าย เพราะไม่ต้องรับน้ำหนักใคร จะบิดจะโค้งจะงอก็จำกัด เดี๋ยวหักเป็นสองท่อน
ดูเหมือนจะ Happy ending นิ เพราะเรารับมือได้ทั้งน้ำโคลนธรรมดา และ น้ำโคลนที่เป็นน้ำมัน
แต่เมื่อราวๆปลายๆ 1970s มี LWD (Logging While Drilling) เข้ามา
เวรล่ะซิทีนี้ เพราะ LWD มันเป็นส่วนหนึ่งของ BHA ติดอยู่ปลายก้านเจาะ ซึ่งตัวถัง (collar) ที่หุ่มเครื่องมือมันจำเป็นต้องเป็นโลหะ เพื่อความแข็งแรง สมบุกสมบัน แล้วน้ำโคลนก็เป็นแบบใช้น้ำมัน (OBM) จะทำไงกับชีวิตดี จะเอาหลักการเหนี่ยวนำกระแสให้ไหลในชั้นหินมาใช้ก็ไม่ได้ เพราะกระแสมันก็จะไหลวนในตัวถังโลหะที่หุ้มเครื่องมืออย่างที่กล่าวไปแล้ว
นั่นคือที่มาของเครื่องมือที่กำลังจะกล่าวต่อไปนี่แหละครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
