ว่าด้วยเรื่องของ “พระนางกาไว แห่งเมืองเพนียด” ผู้สร้างตำนาน “วัดทองทั่ว” จ.จันทบุรี
เมืองเพนียด ปรากฏในพงศาวดารแต่แรกสร้างกรุงศรีอยุธยา จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์เป็นเมืองที่มีชื่อ ตัวเมืองมีลักษณะเป็นเนินดินรูปสี่เหลียมผืนผ้า กำแพงก่อด้วยศิลาแลงขนาดกว้าง 16 ม. ยาว 26 ม. สูง 3 ม. ภายในเมืองมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ และยังเชื่อว่า สถานที่แห่งนี้แต่เดิมเป็นเมืองคล้องช้างหรือขังช้าง ต่อมาได้ย้ายเมืองมาตั้งถิ่นฐานบริเวณบ้านหัววัง ต.พุงทะลาย เมืองเพนียดจึงถูกปล่อยให้เป็นเมืองร้าง แต่เนื่องจากเมืองพุงทะลายมีทำเลที่ไม่เหมาะมีน้ำท่วมเป็นประจำ จึงมีการย้ายเมืองไปยังบ้านลุ่ม ริมแม่น้ำจันทบุรี ซึ่งเป็นที่ตั้งของตัวเมืองในปัจจุบัน
อาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิด้านประวัติศาสตร์และการท่องเที่ยวของไทย ที่ร่วมทริปเดินทางไปยัง “วัดทองทั่ว” จ.จันทบุรี กับบรรดาผู้เข้าอบรมไกด์ จำนวน 80 คน ท่านให้เกียรติเล่าตำนานวัดทองทั่ว ที่เคยมีการบันทึกลงสมุดข่อยให้ฟังว่า
มีตำนานเล่าสืบต่อกันมาว่า เมืองเพนียดมีพระเจ้าพรหมทัต เป็นกษัตริย์ผู้ปกครองเมือง พระมเหสีคือ พระนางจงพิพัฒน์ มีพระราชโอรสด้วยกัน 2 พระองค์ ต่อมาพระนางจงพิพัฒน์ทรงสิ้นพระชนม์ลง พระนางกาไวจึงได้ทำเสน่ห์ให้พระเจ้าพรหมทัตหลงใหลและอภิเษกกัน
จนพระนางได้ตั้งครรภ์จึงได้อ้อนวอนขอสิ่งที่พระนางปรารถนา พระเจ้าพรหมทัตจึงพลั้งพระโอษฐ์ให้
เมื่อพระนางได้ประสูติพระไวยทัต พระราชโอรส พระนางกาไวก็ได้ทูลขอพระราชสมบัติให้แก่พระไวยทัตตามที่เคยรับปากไว้ จึงทำให้พระราชโอรสทั้งสอง ต้องอพยพไปสร้างเมืองใหม่ทางเหนือของเมืองเพนียดใกล้ชายแดนเขมร เรียกว่า "เมืองสามสิบ"
ต่อมาพระเจ้าพรหมทัตสิ้นพระชนม์ลง พระนางกาไวจึงถือโอกาสสำเร็จราชการแทนพระไวยทัต ผู้ซึ่งยังเยาว์พระชันษา เป็นเหตุให้พระราชโอรสทั้งสอง แห่งเมืองสามสิบ ได้ถือโอกาสนี้ยกทัพไปตีเมืองเพนียด เพื่อชิงเมืองที่ตนน่าจะมีสิทธิ์กลับคืนมา
ด้วยความที่เมืองสามสิบมีกำลังน้อย กอปรกับขาดการเตรียมความพร้อมที่ดี จึงทำให้กองทัพของพระราชโอรสทั้งสองแตกพ่ายระส่ำระสาย จนต้องไปขอกำลังสนับสนุนจากกษัตริย์ขอม แห่งเมืองนครธม โดยมีข้อตกลงว่าหากมีชัยชนะได้เมืองเพนียดกลับคืนมา จะแบ่งดินแดนให้ครอบครอง กษัตริย์ขอมจึงตกลงส่งกำลังมาช่วยรบ
ฝ่ายทางในเมืองเพนียดออกต่อสู้ เห็นเหลือกำลังเพราะฝ่ายข้าศึกโจมตีเข้าเมืองได้แล้ว พระนางกาไวจึงให้ขนพระราชทรัพย์ ขึ้นหลังช้างที่เพนียด เปิดประตูเมืองจะหนี ครั้นจวนตัว จะหนีไม่ทันจริงๆ จึงเอาเครื่องทองออกหว่านไปทั่ว เพื่อล่อข้าศึกให้พะวงเก็บของมีค่าเหล่านั้น ตนจะได้ลงเรือหนีไปอย่างสะดวก ซึ่งสถานที่ที่พระนางกาไวหว่านทองไว้เรียกว่า "ทองทั่ว" ซึ่งก็คือ วัดทองทั่ว ในปัจจุบัน
"วัดทองทั่ว" ต.คลองนารายณ์ อ.เมือง จ.จันทบุรี เป็นวัดเก่าแก่ที่มีความเจริญรุ่งเรื่องมาช้านานพร้อมกับตำนาน และโบราณสถานโบราณวัตถุที่มีอายุกว่าพันปี ตามประวัติบอกไว้ว่าวัดแห่งนี้มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา เดิมชื่อ “วัดเพนียด”
บริเวณใกล้วัดยังมีหลักฐานกำแพงเมืองปรากฏอยู่ อาทิ ใบเสมาคู่บริเวณพระอุโบสถเก่า ภายในวัดยังมีพระพุทธรูปหล่อทองสัมฤทธิ์องค์หนึ่งเป็นพระพุทธรูปสมัยอยุธยาตอนปลาย ประดิษฐานอยู่ภายในพระอุโบสถ ชาวบ้านต่างเรียกว่า "หลวงพ่อทอง" เป็นพระพุทธรูปที่มีอายุเก่าแก่คู่มากับพระอุโบสถ
เมื่อพ.ศ.2471 ได้มีการบูรณะพระอุโบสถพร้อมพระประธาน ซึ่งพระประธานได้เอียงทรุดไปด้านหนึ่ง จึงได้เกณฑ์ชาวบ้านมาช่วยกันดีดแล้วค้ำยันองค์พระให้ตั้งตรง แต่ส่วนฐานพระประธานกลับหลุดกะเทาะ ตรงปูนปั้นด้านหน้าฐานพระที่เรียกว่า “ผ้าทิพย์” ก็ได้พบโกศงาช้างกลึงสวยงาม ภายในโกศมีกระดูก 2 ชิ้น มีผ้าดิ้นลายทองยกรูปดอกไม้พื้นสีออกม่วงห่อไว้ และได้พบแผ่นทองคำรูปใบโพธิ์จารึกเป็นตัวหนังสือไว้ว่า “พระอัฐิ พระเจ้าตาก” พระยาจันทบุรีเป็นผู้นำมาไว้
ในสมัยกรุงศรีอยุธยาหลังเสียกรุงครั้งที่สอง สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้มารวบรวมกำลังไพร่พลเพื่อกู้อิสรภาพที่เมืองจันทบุรี เมื่อทรงกู้อิสรภาพได้สำเร็จ คงจะมีความผูกพันกับวัดทองทั่ว จึงพระราชทานวิสุงคามสีมาแก่วัดทองทั่ว และอาจจะสถาปนาวัดทองทั่วขึ้นเป็นพระอารามหลวง เพราะวัดทองทั่วมีใบสีมารอบพระอุโบสถหลังเก่าของวัดทั้ง 8 ทิศเป็นใบสีมาคู่ ซึ่งมีแต่พระอารามหลวงเท่านั้นจึงจะตั้งใบสีมาคู่ได้
และหลักฐานอีกชิ้นที่ได้ระบุความเป็นมาของวัดทองทั่ว คือเอกสารที่เก็บไว้ในหอจดหมายเหตุแห่งชาติเป็นเอกสารในรัชกาลที่ 5 ศ.12/25 รายงานถึงมณฑลจันทบุรี ร.ศ. 118 (พ.ศ. 2443) โดยพระสุคุณคณาภรณ์ (ม.ร.ว.ชื่น นพวงศ์)
เส้นทางไปวัดทองทั่ว วัดตั้งอยู่ริมถนนสุขุมวิท เส้นจันทบุรี-ขลุง ห่างจากตัวเมือง ราว 4 กิโลเมตร
เครดิตภาพ : คลังภาพมัคคุเทศก์รุ่นที่8 ม.นเรศวร
- 13
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
