Blockdit Logo (Mobile)
Ben Benidja
•
16 พ.ค. 2020 เวลา 01:19 • การศึกษา
โมเลกุลของชีวิต(ต่อ)
 
ลิพิด(lipids)อีกหนึ่งชีวโมกุลของสิ่งมีชีวิตที่มีคุณสมบัติเด่นคือกลัวน้ำ(Hydrophobic molecule) หรือไม่รวมตัวกับน้ำ ในบทความนี้ จะพูดถึง ลิพิด 3 ชนิด ที่มีความสำคัญหลักๆ คือ ไขมัน(Fats) ฟอสโฟลิพิด(Phospholipids) และ สเตียรอยด์(Steroids)
Cr.Pixabay
ไขมัน ประกอบด้วยโมเลกุลย่อย 2 ตัว คือ กรดไขมัน(Fatty acids) 3 โมเลกุล ต่อกับ กลีเซอรอล(Glycerol) จึงสามารถเรียกชื่อของไขมันได้อีกชื่อหนึ่งคือ ไตรเอซิลกลีเซอไรด์ หรือไตรกลีเซอไรด์ นั่นเอง ซึ่งไขมันจะมีคุณสมบัติไม่
รวมตัวกับน้ำดังที่เห็น น้ำมันพืชที่ใช้ในการประกอบอาหารจะแยกชั้นกับน้ำ อย่างชัดเจน
ไขมัน(Fat)
เมื่อพูดถึงไขมัน หลายคนคงเคยได้ยิน คำว่า ไขมันอิ่มตัว กับ ไขมันไม่อิ่มตัว และรูปแบบของความแตกต่างของชนิดไขมันทั้งสองนี้ คือ การมีพันธะคู่เกิด ขึ้นตั้งแต่หนึ่งพันธะในสายของกรดไขมันที่ต่ออยู่กับกลีเซอรอล จึงเรียกว่า ไขมันไม่อิ่มตัว ซึ่งจะไม่เกิดกับไขมันอิ่มตัว นั่นเอง ปัจจุบัน น้ำมันทีใช้ในการประกอบอาหาร ล้วนมีแต่มีไขมันทั้งสองชนิด ต่างกันแค่สัดส่วนมากน้อยของ แต่ละชนิด ซึ่งการได้รับ และสะสมในร่างกายมากเกินไปจะส่งผลเสียทั้งสิ้น เช่น ไขมันอิ่มตัวที่สะสมในเส้นเลือดมากไป ทำให้เกิดโรคทางระบบไหล เวียนเลือดได้ ขณะที่ไขมันไม่อิ่มตัว จะแบ่งได้อีก 2 ชนิด คือ แบบ ซิส(cis) และ ทรานส์(trans) พบว่าไขมันไม่อิ่มตัวแบบทรานส์ในผลิตภัณฑ์อาหาร หลายชนิด เป็นสาเหตุให้เกิดโรคหัวใจได้ หลายประเทศจึงมีการระงับสินค้าที่มีไข มันประเภทนี้อยู่
ไขมันไม่อิ่มตัว(unsaturated fat)
ในส่วนของหน้าที่ของไขมันคือ สะสมพลังงาน โดยเฉพาะในสัตว์ใช้ในการสะสมพลังงานไว้ใช้ในระยะยาว เพื่อสามารถดึงออกมาใช้ในเวลาจำเป็น เมื่อขาดการได้รับพลังงานหลักจากคาร์โบไฮเดรต ซึ่งไขมันจะพบตามอวัยวะต่าง ๆ ทั่วร่างกาย และยังช่วยป้องกันการสูญเสียความร้อนได้อีกด้วย ซึ่งจะพบสะสมอยู่ในชั้นใต้ผิวหนังของสัตว์ที่ทั่วไป และพบมากในสัตว์ที่อาศัยอยู่ในที่หนาวจัด
หมีขััวโลก Cr.Pixabay
ฟอสโฟลิพิด เป็นส่วนประกอบหลักของเยื่อหุ้มเซลล์ของสิ่งมีชีวิต มีองค์ประกอบ คล้ายกับไขมันต่างกันแค่ ในไขมันกลีเซอรอลจะจับกับกรดไขมันสามโมเลกุล ขณะที่ฟอสโฟลิพิด จะมีกลุ่มฟอสเฟตมาต่อแทนกรดไขมันตัวที่สาม โดยตัวฟอสเฟตนี้ทำให้ฟอสโฟลิพิดมีทั้งส่วนที่กลัวน้ำและชอบน้ำ จะเกิดการรวมตัวกันเป็นสองชั้นเรียกว่า ฟอสโฟลิพิดไบเลเยอร์(phospholipid bilayers) ชึ่งช่วยในการแยกเซลล์แต่เซลล์ออกจากกันทำให้เซลล์เกิดการทำงานแยกกันและประสานกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Phospholipid bilayer Cr.Pixabay
โมเลกุลลิพิดที่สำคัญอีกชนิดหนึ่ง คือ สเตียรอยด์ มีโครงสร้างหลัก เป็นวงแหวนคาร์บอนสี่วง สเตียรอยด์แต่ละชนิด จะมีความแต่ต่างที่กลุ่มโมเลกุลที่จะมาต่อกับ วงแหวนนี้ ตัวอย่างเช่น คอเลสเตอรอล เป็นอีกหนึ่งส่วนประกอบ ของเยื่อหุ้มเซลล์ และเป็นสารเริ่มต้นในการสังเคราะห์สเตียรอยด์ตัวอื่น ๆ ด้วย เช่น ฮอร์โมนเพศ เป็นต้น คอเลสเตอรอลสามารถผลิตขึ้นที่ตับและได้รับจาก อาหาร
คอเลสเตอรอล(Cholesterol) Cr. Wikimedia commons
โฆษณา