****บันทึกว่าด้วยเรื่องของการขุดแย้*****EP1
สมัยเป็นเด็กผมเคยไปก่น(ขุด)แย้ อุปกรณ์ในการก่นแย้ของผมคือเสียม และหมา เสียมจะใช้สำหรับขุดรูแย้ ส่วนประโยชน์ของหมา คือเอาไว้ไล่ล่าและเฝ้าระวังอยู่ใกล้ๆเพื่อคอยเป็นกำลังเสริมหากแย้มีการวิ่งหลบหนีสวนออกมา หรือบางทีก็หลบหนีออกไปทางแปว ซึ่งหมามันจะสามารถวิ่งไล่ล่าแย้ได้คล่องตัวกว่าคนวิ่งเพราะบางที ก็มีตอปอ และพุ่มหนามเล็บแมวตามป่าละเมาะ แย้เป็นสัตว์เลื้อยคลานพื้นบ้านอีสานที่สามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายเมนู และผมกล้าการันตีว่าแย้มีรสชาติอร่อยที่สุด ในบรรดาสัตว์สัตว์เลื้อยคลานที่ผมเคยรับประทานมา
#เนื่องจากสมัยก่อนแถวบ้านผมเขานิยมปลูกปอ เป็นพืชไร่ โดยจะตัดต้นปอออกไปขายจนเกลี้ยงในช่วงหลังฤดูทำนา ทำให้ไร่ปอโล่ง เหลือแต่ตอปอ เหมาะสำหรับการขุดรูอยู่อาศัยของแย้ ในช่วงหน้าแล้งถึงช่วงต้นฤดูฝน
รู รูแย้จะไม่ลักษณะเฉพาะแตกต่างจากรูแมงมุม รูงู และรูหนู ลักษณะของรูแย้ ปากรูจะเป็นรูปวงรี ปากรูสะอาด เกลี้ยง บางทีรู้แย้ตัวใหญ่ๆก็อาจจะขวยดินเป็นทาง และมีรอยหางแย้เข้าออก โดยแย้มักจะขุดรูลึกดิ่งลงไปในพื้นดินเป็นมุมประมาณ 45 องศา กับพื้นโลก
รูแย้มีสองประเภท คือ คือ
1.รูจริง คือรู้ที่แย้ใช้สำหรับพักอาศัย(มีลักษณะตามที่กล่าวไปข้างต้น)
2.รูหากิน มักจะเป็นรูขนาดใหญ่ มีขวยดินกระจายอยู่บริเวณปากรู มักจะขุดอยู่ตามพุ่มไม้เตี้ยๆเฉียงลงไปในพื้นดินประมาณ 15-30 องศา ไม่เกินนี้ ไม่ลึกและรูหากินแย้จะไม่ค่อยอยู่ขุดไปก็เหนื่อยเปล่า
3.รูหลบฝน เป็นรูเฉพาะกิจพิเศษซึ่งสามารถสังเกตได้เวลาที่ฝนหยุดตกใหม่ๆแย้มันจะขุดดินเอามาอุดปากรูเอาไว้ รูประเภทนี้สามารถการันตีได้ว่าเราจะไม่เสียเวลาขุดให้เหนื่อยฟรีแน่ๆมีแย้อยู่ในรูแน่นอน
#ยุทธวิธีในการขุดแย้ จะต้องนั่งคุกเข่าให้ท่อนขาของเราสามารถแนบลงกับพื้นดินได้ง่ายๆเพื่อป้องกันแย้วิ่งสวนออกมาแล้ว ลอดขาของเราหนีไป ในขณะขุดต้องหมั่นสังเกตลักษณะและทิศทางของรูให้ดี เพราะแย้ทุกรู จะมีแปว(ทางออกฉุกเฉินหรือช่องทางลับสำหรับหลบหนีที่อำพรางสายตาเอาไว้)เสมอ หลายครั้งที่แย้วิ่งออกแปว ทำให้เราพลาดไล่จับมันไว้ไม่ทัน และนี่คืออีกหนึ่งเหตุผลสำคัญที่เราจำเป็นต้องมีหมา ไว้คอยเป็นกำลังเสริม และน่าจะเป็นที่มาของคำพูดอินเดี้ยมอีสานที่ว่า”ออกแปว”หมายถึงออกทางช่องทางลับที่เตรียมเอาไว้แล้วล่วงหน้า”ฉะนั้นแล้วเพื่อป้องกันความผิดพลาด เมื่อขุดๆไปเราสังเกตุเห็นว่ารูแย้มีรูแยกวกขึ้นมาบนพื้นดิน เราจะต้องเอาดินที่ขุดออกมากลบรูด้านหน้าที่เราขุดเอาไว้ก่อน จากนั้นค่อยมาคำนวณตามทฤษฎีของปีทากอรัส เพื่อหาพิกัดของแปวแย้ และใส้เสียมถากหน้าดินในบริเวณที่เราคำนวณได้ จนกว่าจะเห็นรูแปว ที่มันซ่อนอำพรางไว้ แล้วใช้ดินอุดเอาไว้ให้แน่หนา แล้วกลับมาขุดด้านหน้าที่ถมเอาไว้อย่างระมัดระวัง ระวังแย้จะวิ่งสวนออกมา ระวังเสียมจะสับโดนหน้าแย้ ทำให้แย้ตายไม่สวยงาม และสุดท้ายถ้าไม่พลาด เราก็จะได้แย้เหมือนในภาพ โดยแย้ตัวผู้จะสังเกตเห็นมีสีเข้ม มีแถบสีส้มแดงอยู่ข้างลำตัว และมีขนาดใหญ่ ส่วนแย้ตัวเมีย จะตัวเล็ก สีเหลืองอ่อน ๆแย้ทุกตัวที่ได้มาจะต้องถูกหักกระดูกขาหลังท่อนบนทั้งสองข้าง เพื่อป้องกันแย้วิ่งหลบหนี และบางทีบางตัวก็จะต้องหักฟัน เพื่อป้องกันแย้กัด
อุปสรรคและปัญหา ที่พบบ่อย
1.แย้ไม่อยู่รู
2.แย้หนีออกแปว
3.แย้กัดนิ้วมือ
4.วิ่งไล่แย้จนเหยียบตอปอ และเกิบหลุด
5.เจ้าของนาแพงแย้
6.แย่ยู้...555
ปล.ข้อดีของแย้อีกอย่างนึงคือโคนหางด้านหลังของแย้มีกลิ่นหอมเย้ายวนใจดีมาก ไม่เชื่อลองดมดูได้
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
