20 พ.ค. 2020 เวลา 15:42 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
สารพิษในซีรี่ยส์ชื่อดัง Breaking Bad คืออะไร?
มาทำความรู้จะกับไรซิน(Ricin)
(Walter White with a vial of ricin in the hit TV show Breaking Bad. Screengrab from YouTube)
หากท่านได้ดูซีรี่ย์ชื่อดังอย่าง “Breaking Bad” ก็คงอดสงสัยไม่ได้กับฉากที่พระเอกของเราสกัดสารพิษที่มีชื่อว่า “ไรซิน” ที่สามารถใช้ปลิดชีพศัตรูได้อย่างแนบเนียน ผมเชื่อว่าทุกคนคงสงสัยว่า สารพิษนี้มีจริงรึเปล่า? มันทำมาจากอะไร? แล้วในชีวิตจริงสามารถสกัดเองได้ไหม? มาทำความรู้จักกับมันกันเถอะครับ
ไรซินคืออะไร?
ไรซิน (Ricin) เป็นสารพิษประเภทโปรตีนที่สกัดจาก “เมล็ดละหุ่ง” (Ricinus communis) ใช่แล้วครับเมล็ดละหุ่งแบบเดียวกับที่ใช้ทำน้ำมันละหุ่งในบ้านเรานี่แหละครับ โดยปริมาณสารพิษที่อันตรายสำหรับมนุษย์ ใช้เพียงแค่ 0.2 มิลลิกรัมเท่านั้น และพิษของมันรุนแรงขนาดไหนน่ะหรอ? มันรุนแรงกว่าพิษจากงูเห่าถึง 2 เท่า!! อ่านไม่ผิดครับ 2 เท่าจริงๆ ด้วยเหตุนี้ Guinness World Records จึงได้จัดอันดับให้ไรซินเป็นสารพิษจากพืชที่มีความรุนแรงมากที่สุดในโลก ในปี 2007 อีกทั้งยังไม่มียาถอนพิษสำหรับไรซิน ทำได้แค่รักษาตามอาการ
กลไกลการออกฤทธิ์
ไรซินจะเป็นพิษต่อร่างกายถ้าถูกสูดดม ฉีดเข้าเส้นเลือด หรือรับประทานเข้าไป ไรซินออกฤทธิ์ด้วยการเข้าไปยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีนในเซลล์ (Protein biosynthesis) และเมื่อไม่มีกระบวนการนี้เซลล์ก็จะตาย และจะเสียชีวิตในท้ายที่สุด โดยอาการก็จะขึ้นอยู่กับว่าคุณได้รับไรซินมาจากทางไหน แต่ท้ายสุดแล้วการเสียชีวิตจากไรซินจะใช้เวลาประมาณ 36-72 ชั่วโมง แต่หากอยู่รอดถึง 5 วัน พิษของไรซินก็อาจจะไม่ปรากฏถึงชีวิต
ไรซินมาจากไหน? ทำเองได้รึเปล่า?
อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่าไรซินนั้นสกัดมาจากเมล็ดละหุ่ง โดยไรซินเป็นส่วนประกอบที่เหลือจากขั้นตอนการผลิตน้ำมันละหุ่งแต่ขั้นตอนการที่จะผลิตไรซินบริสุทธิ์นั้นคือการแยกสารประกอบโปรตีน (protein extraction) ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ซับซ้อน และที่สำคัญคือมันอันตรายมากถึงมากที่สุด ถ้าไม่มีประสบการณ์ทางด้านเคมี ไม่ได้มีห้องแล็บแบบพิเศษแล้วฝืนทำเองที่บ้าน คุณก็เซ็นใบมรณะภาพรอไว้ได้เลยครับ เพราะยังไงคนที่ตายคือคนที่สกัดเองนี่แหละครับ เพราะฉนั้นไม่แนะนำให้ทำไรซินเองที่บ้าน นอกจากนี้ตามกฏหมายของสหรัฐอเมริกา (USA) ผู้ที่ผลิตหรือมีสารไรซินไว้ในครอบครองมีโทษจำคุก 30 ปี เพราะฉนั้นอย่าเสี่ยงทำเลยนะครับ
สุดท้ายนี้สิ่งที่มาจากไหนภาพยนต์หรือซีรี่ยส์ก็เป็นความจริงนั่นแหละครับว่ามันสกัดได้แต่ก็มาพร้อมกับอันตรายทั้งต่อตนเองและคนรอบข้าง ในปี 2008 ชายคนนึงพยายามสกัดไรซินเองในบ้านที่ลาสเวกัส แต่ระหว่างขั้นตอนการทำเขาก็เกือบตาย และพอโดนจับได้เขาก็โดนปรับเป็นเงิน 7500 เหรียญสหรัฐและถูกส่งเข้าคุก เพราะฉนั้นอย่าพยายามทำตามเลยครับ เสี่ยงเปล่าๆดูไว้พอเป็นความรู้ก็พอนะครับผม ขอบคุณครับ
ข้อมูลจาก:Wikipedia, CDC, Department of Health
ภาพจาก:Pixabay
โฆษณา