10 ขั้นตอนการพัฒนาตนเอง อย่างเห็นผลได้จริง
ภาพนี้จะสื่อว่า ถึงสภาพแวดล้อมจะแย่ขนาดไหน เราก็มีสิทธิพัฒนาให้แข็งแกร่งขึ้นได้ ภาพจาก Pixabay
วันนี้ผู้เขียนมีขั้นตอนการพัฒนาตนเองง่าย ๆ นำมาฝากทุกท่านและ มนุษย์เราสามารถพัฒนาตัวเองได้ทุกคน ไม่มีใครที่เกิดมาแล้วสมบูรณ์แบบที่สุด และสามารถพัฒนาได้ทุกเวลา พัฒนาได้ทั้งร่างกาย และจิตใจ หรืออยากที่พัฒนาตนให้ดียิ่งขึ้น แต่นี่คือโอกาสที่ดีที่เราจะมาพัฒนาตนเอง
ขั้นตอนที่ 1 สำรวจและการทำความรู้จักตนเอง
การวิเคราะห์มี 2 อย่าง คืออย่างแรก วิเคราะห์ โดยตนเอง เช่น คุณลองส่องกระจกดูสิว่า อ้วนขึ้นไหมหรืออ้วนมากไปหรือป่าว หรือ ระหว่างการกักตัวอยู่บ้านเรามีนิสัยอะไรที่แย่ลงไหมหรือรูปร่างที่เปลี่ยนไปหรือป่าว
อย่างที่สอง คือ วิเคราะห์ โดยผู้อื่น เช่น ถูกทักว่าอ้วนขึ้นไหมหรือทำไมร่างกายดูแย่ลง
ขั้นตอนที่ 2 เลือกลักษณะที่ต้องการพัฒนา
พฤติกรรม ไม่พึงประสงค์ หรือ ยังทำน้อยอยู่ ตัวอย่างเช่น “การตื่นสาย” เราตื่นสายเพราะอะไร เพราะ นอนดึก เล่นเกมดึกเกินไป หรือ อ่านหนังสือเยอะเกินไป เลือกว่าจะเปลี่ยนหรือพัฒนาในเรื่องใด
ขั้นตอนที่ 3 เลือกพฤติกรรมเป้าหมายมา 1 ลักษณะ
เลือกที่พัฒนาได้ 1 อย่าง เช่น เลือกพัฒนาการ ตื่นเช้ามากขึ้น ไม่อยากตื่นสาย เพื่อได้มีเวลาเตรียมตัว หรือ ใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างไม่อ่อนเพลีย เลือกที่พัฒนาได้ 1 อย่าง
ขั้นตอนที่ 4 การระบุพฤติกรรมเป้าหมายให้ชัดเจน
ใช้วิธีตามหลัก SMART คือ S = เฉพาะเจาะจง เราต้องการอะไรจากการพัฒนาการตื่นสาย เช่น การนอนไม่ดึก เพื่อไม่ให้ตื่นสาย M = สามารถวัดได้ เช่น เราจะนอนกี่ชั่วโมงต่อวัน A = เป็นการกระทำ พฤติกรรมที่ทำนั้นๆในแต่ละวัน R = เป็นไปได้จริง สามารถทำได้ T = มีกรอบเวลาที่ชัดเจน เช่น เราจะทำให้ได้ภายใน 3 เดือน แล้วลองประเมินตนเองดูว่าเป็นอย่างไร พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไหม
ตัวอย่าง คนไม่ชอบทานผัก S > ฉันจะต้องรับทานผักให้มากขึ้น M > ภายใน 1 เดือน กับความเปลี่ยนแปลง A > รับประทานผักเสริมกับอาหารปกติ 3 มื้อต่อวัน R > ฉันสามารถรับประทานได้ต่อวัน T > กรอบเวลา 3 เดือน
ขั้นตอนที่ 5 การเก็บข้อมูลก่อนจะพัฒนาตนเอง
คุณจะทำแบบบันทึกตัวเลขใน 1 สัปดาห์และเฉลี่ยเป็นต่อวัน หรือการบันทึกประจำวันรูปแบบ Diary วันนี้เราทำอะไรไปบ้าง
ตัวอย่างการบันทึกประจำวันในรูปแบบ Diary "ฉันไม่ชอบรับประทานผัก"
เขี่ยผักไว้ข้างจาน
เลี่ยงการรับประทานผักทุกชนิดทุกมื้ออาหาร
ขั้นตอนที่ 6 การวิเคราะห์ตนเองก่อนการพัฒนา
อาทิเช่น สิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นพฤติกรรม ผลอะไรที่เกิดขึ้นหลังทำพฤติกรรม แล้วทำให้ทำอีก ความคิด อารมณ์ ความรู้สึกอะไรถึงทำพฤติกรรมนั้น ความถี่ หรือ ปริมาณ ความเข้มของพฤติกรรมนั้น ๆ
ตัวอย่างหนึ่ง "ฉันไม่ชอบรับประทานผัก" สิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นพฤติกรรม คือ คนในครอบครัวก็ไม่ชอบรับประทานผักเหมือนกัน
ตัวอย่างสอง "การตื่นสาย" สิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นพฤติกรรม คือ นอนดึก เล่นเกมส์ และอื่นๆ
ขั้นตอนที่ 7 การวางแผนดำเนินการ กำหนดเป้าหมายเป็นระยะๆ เช่น ระยะต้น ระยะกลาง ระยะปลาย กำหนดเทคนิคและวิธีการเปลี่ยนแปลงตนเอง เช่น เราจะไม่นอนดึก เพื่อไม่ตื่นสาย การกำหนดรางวัลส่งเสริมกำลังใจให้ตนเอง เช่น การให้รางวัลตนเองเมื่อทำระยะแรกสำเร็จ
ขั้นตอนที่ 8 การลงมือปฏิบัติตามแผนและบันทึกผล การบันทึกผลโดยใช้วิธี เดียวกับขั้นตอนที่ 5 เก็บรวบรวมข้อมูล แต่เปลี่ยนเป็นการปฏิบัติแทน
ขั้นตอนที่ 9 การประเมินประสิทธิภาพการพัฒนาตน
นำผลที่บันทึกได้เมื่อปฏิบัติจริง มาเปรียบเทียบแผนที่วางไว้ ประเมินว่าสามารถทำได้ตามแผนหรือไม่ ถ้าไปตามแผนหรือทำได้ ก็ไปต่อขั้นตอนที่ 10 ถ้าไม่เป็นไปตามแผน ปรับแผนและเริ่มต้นใหม่
ขั้นตอนที่ 10 ยุติโครงการพัฒนาตนเอง
เป้าหมายหลังยุติโครงการ 2 ประเภท ดังนี้ รักษาพฤติกรรมใหม่ให้คงอยู่ต่อไป และ ถ่ายโยงพฤติกรรมนี้ไปสู่สภาพการณ์ใหม่ได้ ในช่วงระยะต้นของการยุติโครงการ อาจมีรางวัลให้ตัวเองเมื่อรักษาพฤติกรรมนั้นได้ แล้วค่อยๆลดลงในเวลาต่อมา
วิธีการป้องกันการกลับสู่สภาพเดิม
1. หลีกเลี่ยงสภาพการณ์ที่จะกระตุ้นให้กลับมาทำพฤติกรรมเดิม
2. เตรียมตัวให้มีทักษะการจัดการกับสภาพการณ์นั้นถ้าจำเป็นต้องเจอ
3. การป้องกันทุกๆความผิดพลาดที่จะเกิดขึ้น ถ้าผิดพลาดครั้งที่ 1 อย่าท้อแท้หรือปล่อยตามเลย กลับมาเริ่มต้นใหม่ วางแผนใหม่เมื่อเกิดข้อผิดพลาด
10 ขั้นตอนสามารถปรับพฤติกรรมได้ทุกพฤติกรรม แม้กระนั้นคุณควร มีวินัยในการปฏิบัติ เพื่อให้การพัฒนานั้นประสบความสำเร็จ
- 6
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
