เรียบร้อยโรงเรียนจีน ทำไมต้องเป็น "โรงเรียนจีน"?
สำนวนเรียบร้อยโรงจีน เป็นคำที่สื่อถึงว่า ทำเสร็จเรียบร้อย เสร็จสิ้นไปแล้ว เรียบร้อยราบคาบแน่นอน เช่น เขาทำงานเร็วมากป่านนี้คงเรียบร้อยโรงเรียนจีนไปแล้ว หรือเขารวยมากป่านนี้คงจีบผู้หญิงไปอย่างเรียบร้อยโรงจีนแล้ว
พูดง่ายๆ คือ เวลาที่ใครทำอะไรสำเร็จเรามักจะใช้สำนวนว่า เรียบร้อยเรียนจีนมาต่อท้ายประโยค เพื่อสื่อถึงว่าไม่มีอะไรต้องคารังคาซังอีกต่อไป
แต่ประเด็นที่น่าสนใจคือ ทำไมต้องเป็นโรงเรียนจีนด้วย? แล้วโรงเรียนจีนที่ว่านี้มาจากไหนกัน?
เรื่องนี้ต้องย้อนกลับไปในสมัยรัฐบาลจอมพลป.พิบูลสงคราม ในยุคนั้นจอมพลป. มีนโยบายต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ที่มาจากจีน และกลัวว่าลูกหลานไทยจะถูกล้างสมองจากลัทธินี้ ทางการจึงต่อต้านคนจีนบางกลุ่ม ดังคำพูดของจอมพลป. ที่เคยกล่าวไว้ว่า
"จะทำอะไรก็ตาม แต่ขออย่าง โรงเรียนจีนกับอั้งยี่ต้องไม่มี"
คำพูดนี้ถูกกล่าวในที่ประชุมคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2482 เพื่อประกาศให้เห็นว่ากลุ่มคนจีนอั้งยี่ที่เป็นกบฎต่อประเทศไทย จะต้องถูกกำจัดออกไป
โดยตัวการสำคัญในยุคนั้นคือ โรงเรียนจีน เพราะที่นี่อาจสอนความเชื่ออะไรบางอย่างที่รัฐไม่ต้องการ ดังนั้นรัฐบาลจึงจัดตั้งหน่วยงานภาครัฐที่คอยตรวจสอบโรงเรียนเอกชนซึ่งรวมไปถึงโรงเรียนจีนด้วย โดยมีชื่อว่า "กองโรงเรียนราษฎร์" (ปัจจุบันคือ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน)
ในสมัยนั้นที่หน่วยงานนี้จะมีเจ้าหน้าที่ตำรวจ คอยตรวจตราดูแลความสงบเรียบร้อยตามกฎเกณฑ์ที่ทางราชการกำหนด โดยเฉพาะการออกไปตรวจประเมินโรงเรียน
ซึ่งในแต่ละครั้งที่ตำรวจจากกองโรงเรียนราษฎร์ออกมาตรวจโรงเรียน จะสร้างความตื่นเต้นปนความระแวงให้กับเจ้าของโรงเรียนมากๆ เพราะถ้าผ่านการประเมิน ทุกก็อย่างก็โอเค เรียบร้อย เจ้าของโรงเรียนสบายใจได้ว่าจะไม่ถูกปิด
แต่ถ้าเมื่อไหร่ก็ตามที่ตำรวจมาตรวจแล้วไม่ผ่านการประเมินล่ะก็ หายนะจะมาเยือนเจ้าของโรงเรียนทันที
โดยตำรวจที่ได้ไปตรวจต้องเป็นคนเก่งหรือเป็นที่รักของเจ้านาย ถึงจะส่งไปโรงเรียนจีนได้
นั่นทำให้พวกโรงเรียนเหล่านี้ต้องคอยต้อนรับ ส่งน้ำชา บริการให้ดีที่สุดเพื่อให้การประเมินสามารถผ่านไปได้ด้วยดี และแน่นอนว่าเรื่องการต้อนรับดูแลแขก คนจีนถือเป็นที่หนึ่ง พวกเขาสามารถดูแลตำรวจจนเข้าขั้นการปรนนิบัติก็ไม่ผิด
เมื่อเป็นเช่นนี้ตำรวจที่ได้ออกไปตรวจโรงเรียนจีนจึงมักตรวจแล้วพูดกันว่า "เรียบร้อยโรงเรียนจีน"
และที่เรียบร้อยนั้น ไม่ใช่เพราะตรวจแล้วเรียบร้อยจริงๆ แต่มันเรียบร้อยเพราะมีการเอื้อผลประโยชน์นั่นเอง
อีกนัยหนึ่ง คำว่าเรียบร้อยโรงจีน ถูกนำมาใช้เป็นภาษาปากในเชิงว่า เสียท่า เสียประโยชน์ได้ด้วย
เพราะในสมัยนั้น นอกจากจะมีโรงเรียนจีนแล้ว ยังมีโรงเรียนฝรั่ง ซึ่งโรงเรียนฝรั่งไม่ต้องทำอะไรให้ยุ่งยากเพื่อให้อยู่รอดแบบโรงเรียนจีน
นั่นทำให้ความหมายของ เรียบร้อยเรียนจีน ในอีกแง่ คือ คนหนึ่งเคยทำอะไรด้วยความยุ่งยาก ในขณะที่อีกคนได้รับความสะดวกอย่างเต็มที่ ไม่ต้องทำอะไรเลย
ทำให้ผู้ที่พูดว่าเรียบร้อยโรงเรียนจีน จึงออกมาจากปากของคนที่เสียท่า เสียประโยชน์นั่นเอง
- 18
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
