หรือหมูกรอบ จะช่วยให้สมองดีได้
เมื่อวิทยาศาสตร์พบว่า “การเคี้ยวกร็อบๆ ช่วยสร้างเซลล์สมอง”
[5 mins read]
อิรัชชัยมาเสะ! นันเมะซะมะเดสซุกะ?
(ยินดีต้อนรับค่า! มากันกี่ท่านค่ะ)
ท่ามกลางบรรยากาศของร้านอิซะกะยะย่านกินซ่ายามค่ำคืน
ผู้คนมากมายเดินเข้าออก เป็นภาพที่คุ้นตาของร้านเหล้าหลังเลิกงาน
โอะมะตะเซะ อิตะชิมะชิตะ
(ขอโทษที่ให้รอค่า)
ไม่ทันไร บริกรสาวก็นำอาหารมาเสิร์ฟโต๊ะข้างๆ ด้วยรอยยิ้ม
กลิ่นไก่ทอดหอมที่มีผิวหนังตึงเปี๊ยะลอยมาแตะจมูก
ทันใดนั้น ไก่ทอดก็ถูกหยิบเข้าปากทันที
เสียงกัดหนังกรอบและน้ำมันที่ไหลทะลักออกมา
แย่งกันพุ่งเข้าประสาทสัมผัสทั้งห้าของผู้ทานอย่างไม่น้อยหน้ากัน
โซเระ โอะ ฮิโตทสี คุดาไซ!
(ขอแบบนั้นที่หนึ่ง!)
Image by Japan-Wireless
คุณ Takashi Ono นักวิจัยจากมหาวิทยาลัย Tokyo Medical and Dental
ค้นพบว่า “การเคี้ยวช่วยในเรื่องความจำและการเรียนรู้”
การเคี้ยวจะไปกระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง (Central Nervous System)
และช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อใบหน้าในเด็ก
คุณ Ono ได้ทำการทดลองในหนู
โดยให้หนูกลุ่มหนึ่งกินอาหารผงกับอีกกลุ่มกินปกติ
หนูที่กินอาหารผงมีเซลล์ประสาทน้อยกว่าใน Hippocampus
ซึ่งควบคุมเรื่องความทรงจำและการรับรู้
และเมื่อเอาหนูไปใส่ในกรงที่สามารถถูกไฟฟ้าช็อตได้ในบริเวณหนึ่ง
หนูที่กินอาหารผงมีโอกาสจะจำเหตุการณ์ที่เคยโดนช็อตไม่ได้
ทำให้โดนช็อตใหม่อีกรอบในวันถัดมา
และในงานวิจัยก่อนหน้านี้ก็พบว่า
“คนชรายิ่งมีฟันน้อยลงเท่าไร
จะยิ่งมีโอกาสมีปัญหาด้านระบบประสาทมากขึ้น”
คุณ Ono บอกว่า
“เราได้ผลสรุปว่าการเคี้ยวอาหารที่น้อยลง
ส่งผลให้ความทรงจำและความสามารถในการเรียนรู้
ลดลงเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงในสมองส่วน Hippocampus”
คุณ John S. Allan นักวิจัยระบบประสาท
จากมหาวิทยาลัย Southern California
ได้เขียนไว้ในหนังสือว่าทำไมมนุษย์เราชอบอะไรกรอบๆ
“บางทีหนึ่งในเหตุผลเป็นเพราะอาหารกรอบ
กระตุ้นการรับรส กลิ่น และเสียงในเวลาเดียวกัน”
และเมื่อชื่อเรียกสัมพันธ์กับเสียงซึ่งเป็นที่มาของชื่อ (หมูกรอบ)
“มันจะกระตุ้นให้สมองเราราวกับว่าเรากำลังประสบเหตุการณ์จริงๆ”
ซึ่งได้รับการยืนยันจากผลของการสแกนสมองผู้ร่วมทดลอง
ขณะที่ให้คิดถึงกิจกรรมต่างๆ ขณะที่นอนในเครื่องสแกน
อีกทั้งในอดีตบรรพบุรุษเรามีแหล่งอาหารกรอบ
จากแมลงและผักสดที่เป็นแหล่งโภชนาการชั้นดี
คุณ Allan จึงคาดว่าเป็นอีกสาเหตุที่การชอบอาหารกรอบ
ถูกส่งต่อมาสู่มนุษย์ในปัจจุบัน
คุณ Sandrine Thuret นักประสาทวิทยาศาสตร์ได้อธิบาย
ปรากฎการณ์การกิน “ของกรอบๆ” ใน TED Talk ว่า
มันช่วยสร้างเซลล์สมองที่เกิดใหม่ได้ในบริเวณ Hippocampus
ซึ่งถือว่าเป็นการลบล้างความเชื้อดั้งเดิมที่ว่า
“สมองจะหยุดสร้างเซลล์ใหม่ตั้งแต่เรายังเป็นเด็ก”
ในอดีตนั้น นักวิทยาศาสตร์พบว่าเด็กอายุประมาณ 13 ปี
แทบจะไม่มีการสร้างเซลล์สมองขึ้นมาเพิ่มอีกแล้ว
นิวรอนเกิดใหม่ (สีเขียว) ใน Hippocampus (จากซ้ายไปขวา ) ตอนแรกเกิด อายุ 13 ปี และอายุ 35 ปี | Images by Arturo Alvarez-Buylla lab
ถือว่าเป็นงานวิจัยที่อาจจะเรียกได้ว่าพลิกประวัติศาสตร์เลยค่ะ
เป็นรากฐานให้นักวิจัยในการรักษา “โรคที่มาจากความเสื่อมของสมอง”
ทั้ง อัลไซเมอร์ พาร์กินสัน และอื่นๆ อีกมากมาย
ปรากฎการณ์พลิกโลกนี้มีชื่อ “Neurogenesis”
คุณ Thuret ยังบอกถึงพฤติกรรมที่ช่วยให้เซลล์สมองสร้างใหม่
เช่น การเรียนรู้ การออกกำลังกาย การนอนให้เพียงพอ
การอดอาหารเป็นช่วง (Intermittent Fasting)
การทาน Flavonoids ที่มีในช็อคโกแลตและบลูเบอร์รี่
การทาน Omega-3 ที่มีในแซลมอน
ไปถึงการมีเพศสัมพันธุ์
ภาพแสดงถึงการเกิดใหม่ของเซลล์สมองใน Hippocampus ของหนู | Image from TED Talk
ไม่เพียงแค่ในหนูทดลองเท่านั้น
แต่ยังพบใน Songbird (นกสกุลเดียวกับนกกระจอก)
และลิงอีกด้วยค่ะ
โอะมาตะเซะ อิตะชิมะชิตะ คาราอาเกะเดสซุ
(ขอโทษที่ให้รอค่ะ ไก่ทอดได้แล้วค่ะ)
ดูเหมือนอาหารจะมาแล้วล่ะ
นิชชาคิดว่า เราพักตรงนี้สักหน่อย
เนื้อหาต่อจากนี้จะเป็นเรื่องราวดราม่า
ที่ทำลายงานวิจัยและการค้นพบ Neurogenesis ร่วม 20 ปีที่ผ่านมาเสียสิ้น
พักเดี๋๋ยวเดียวค่ะ
โอไคเคะ โอเนะไกชิมัสซุ
(เก็บเงินด้วยค่ะ)
ระหว่างที่รอเก็บเงิน ซึ่งอาจจะใช้เวลาสักนิด
นิชชาจะเล่าให้ฟังว่าเกิดอะไรขึ้นค่ะ
เมื่อวันที่ 7 มีนาคม ปี 2018
Nature วารสารวิชาการที่ดังที่สุดในโลกฉบับหนึ่ง ตีพิมพ์งานวิจัย
“ไม่พบ Neurogenesis ในสมองผู้ใหญ่ในระดับที่วัดผลได้”
งานวิจัยนำโดยคุณ Arturo Alvarez-Buylla
และนักวิทยาศาสตร์กว่า 20 ชีวิตจากทั่วโลก
ทั้งที่งานวิจัยเมื่อ 5 ปีก่อนหน้า หรือปี 2013
พึ่งจะลงรายละเอียดถึงขั้นบอกได้ว่า
มีเซลล์สมองเกิดใหม่วันล่ะ 1,400 เซลล์ในผู้ใหญ่
คุณ Alvarez-Buylla เป็นลูกศิษย์ของ Fernando Nottebohm
ผู้ค้นพบ Neurogenesis ในผู้ใหญ่เป็นคนแรกๆ ของโลก
หลังจากที่ออกจากทีมของคุณ Nottebohm
คุณ Alvarez-Buylla ก็เริ่มงานวิจัยของตัวเอง
เขาพบ Neurogenesis ในประสาทรับกลิ่นของหนูทดลองตลอดอายุขัย
แต่ไม่พบใน “สมองรับกลิ่น” ของคน
เขาจึงย้ายไปสนใจ “สมองส่วนหน้า” ซึ่งควบคุมตรรกะในมนุษย์
ก็ไม่พบ Neurogenesis เช่นกัน
เขาจึงย้ายไปที่ “Hippocampus” ซึ่งเป็นส่วนที่มีงานวิจัยยืนยันมากมาย
เขาและทีมศึกษาสมองของมนุษย์ผู้ใหญ่ 17 คน
ที่บริจาคร่างกายเพื่องานวิจัยซึ่งถูกรักษาสภาพอย่างดีที่สุด
และก็ไม่พบร่องรอยการเกิดใหม่ของเซลล์สมองเช่นกัน
แต่เขากลับพบ Neurogenesis เกิดขึ้นในสมองของเด็ก 19 คน
คุณ Fred Gage นักวิจัยจากสถาบัน Salk โต้กลับว่า
“สิ่งที่พวกเขากำลังทำมันไม่ใช่การหา Neurogenesis ในผู้ใหญ่”
โดยให้เหตุผลว่า
การมองหาโปรตีนพิเศษที่เกิดจากเซลล์ประสาทเกิดใหม่
มันเป็นได้ยากเกิ้น เพราะว่ามันอาจจะสลายหายไปแล้วตอนตายไงล่ะ
ทีมวิจัยจึงสวนกลับว่า
พวกเขาวิเคราะห์สมอง 2 ก้อน ที่ใช้น้ำยาดองอย่างดีเพื่อป้องกันไว้แล้ว
อีกทั้ง
พวกเขายังวิเคราะห์ตัวอย่างจาก 22 ผู้ป่วย “ที่ยังมีชีวิต”
ซึ่งได้มาจากการผ่าตัดสมองรักษาโรคลมชักอย่างรุนแรง
เป็นผู้ใหญ่ 12 คน เด็ก 7 คน และทารก 3 คน
และก็ไม่พบ Neurogenesis ในผู้ใหญ่เหมือนเดิม
ขณะที่พบในทารก
เพราะงั้นจะมาโทษพวกเขาว่าใช้เทคนิคไม่เหมาะสมได้ยังไง
แต่ต้องบอกว่ามันไม่มีอะไรให้เจอตั้งแต่แรก
คุณ Gage ก็ยังไม่ยอมแพ้
เขาบอกว่า Neurogenesis มันมีแต่มันอาจโดนผลกระทบ
จากการใช้ชีวิต ทั้งความเครียด การออกกำลังกาย และอื่นๆ
เพราะงั้นต้องรู้ด้วยว่า คนพวกนั้นก่อนตายมีสภาพเป็นยังไง
คุณ Nottebohm ก็ออกโรงมาปกป้องลูกศิษย์
“ถึงผลลัพธ์จะออกมาเป็นลบในบางสถานการณ์
แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า
จะเกิดผลลัพธ์แบบอื่นไม่ได้ในอีกสถานการณ์
...อีกอย่างงานวิจัยก่อนหน้านี้ก็ไม่เคยพูดถึง
ว่ามีสภาพยังไงก่อนตาย จู่ๆ มาเรียกร้องข้อมูลแบบนี้
เมื่อผลออกมาตรงข้าม ดูจะ 2 มาตรฐานไปนะ”
คุณ Gage เองก็ยังไม่ยอมแพ้
เขาบอกว่าวิธีการของเขาใช้ในการตรวจหา
Neurogenesis ในปี 1998 นั้นให้ผลเป็นบวก
โดยใช้สารเคมี BrdU ซึ่งจะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของ
DNA ที่เกิดใหม่ และเขาพบสารนี้ใน Hippocampus
ซึ่งบ่งบอกว่ามันมีการเกิดใหม่จริงๆ
ขณะเดียวกันงานวิจัยที่น่าเชื่อถืออีกอันใช้ประโยชน์จาก
“การทดลองระเบิดนิวเคลียร์ในช่วงสงครามเย็น”
ดูจะยืนยันอย่างหนักแน่นว่ามีการเกิดใหม่ของเซลล์สมอง
โดยดูจากอะตอมของ Carbon-14 ซึ่งแผ่กัมมันตภาพรังสีแบบอ่อน
เพราะการทดลองนิวเคลียร์จำนวนมหาศาลในช่วงสงครามเย็น
ส่งผลให้อากาศของโลกเต็มไปด้วยกัมมันตภาพรังสี
พืชดูดเข้าไป แล้วสัตว์ก็กินพืช และคนก็กินทั้งพืชและสัตว์
จึงเป็นสาเหตุที่สารพวกนี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย
และ Carbon-14 นี้เราสามารถตรวจสอบอายุขัยของมันได้
คุณ Jonas Frisén จากสถาบัน Karolinska จึงทำวิจัยดู
แล้วสรุปว่า Hippocampus สร้างเซลล์ใหม่ 1,400 เซลล์ต่อวัน
ขณะเดียวกันหลายทีมวิจัยก็ลองใช้วิธีการของ Alvarez-Buylla
เพื่อหาเซลล์สมองเกิดใหม่ดูบ้าง ก็พบเซลล์เกิดใหม่
(จากซ้ายไปขวา) Arturo Alvarez-Buylla, Fred Gage, Fernando Nottebohm, Jonas Frisén, Sandrine Thuret
แต่ทีมคุณ Alvarez-Buylla ก็ตอบโต้กลับไปว่า
สาร BrdU สามารถไปแปะกับเซลล์ใกล้ตายได้เช่นกัน
และสารอื่นที่ทีมอื่นใช้ก็อาจจะไปเจอเซลล์ Glia แทนที่จะเป็น Neuron
และ Carbon-14 ก็ซับซ้อนและง่ายต่อการปนเปื้อน
พวกคุณต้องวิเคราะห์ให้ดี ไม่งั้นคำตอบจะบิดเบือนได้
คุณ Gage คิดว่าวิธีการของทีม Alvarez-Buylla ดูจะจำกัดการนับมากเกินไป
คุณ Frisén ยืนยันว่าวิธีหาด้วยกัมตภาพรังสีแม่นยำกว่าการหา antibody
แบบที่ทีม Alvarez-Buylla ทำมาก
แต่ถึงจะมีข้อถกเถียงกันมากมายเป็นดราม่าเบาๆ
ทุกคนต่างเห็นพ้องกันว่า “พวกเขาต้องการเทคนิคที่ดีกว่านี้”
ในการตรวจหาเซลล์สมองเกิดใหม่ในผู้ใหญ่
สุดท้ายคุณ Alvarez-Buylla สรุปว่า
Neurogenesis ที่เกิดขึ้นใน Hippocampus ของผู้ใหญ่
ถ้าเกิด ก็เป็นปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นได้ยากมากๆ (Extremely rare)
ซึ่งทำให้เกิดคำถามที่ว่ามันมีส่วนช่วยในการซ่อมแซม
หรือการทำงานทั่วไปของสมองได้จริงหรือ
คุณ Frisén เองก็บอกว่า
1,400 เซลล์ที่เขาพบนั้นถือว่าน้อยมาก
ถ้าเทียบกับเซลล์สมองนับหมื่นล้านที่มี
ไฮ อะริงาโตะโกไซมัสซึ
(นี้ค่ะ ขอบคุณมากค่ะ)
บริกรหญิงนำเงินทอนใส่ถาดสีไม้โอ้คมาให้ถึงโต๊ะ
พร้อมกับเอ่ยคำขอบคุณด้วยรอยยิ้มและโค้งให้ทีหนึ่ง
ที่ญี่ปุ่นเองนั้นนิยมการกินอาหารที่มีสัมผัสกรุบกรอบอยู่หลายอย่างค่ะ
ตั้งแต่อาหารหนักอย่างทงคัตสึ เทมปุระ คาราอาเกะ
ไปจนถึงอาหารว่างอย่างโคโระเกะ และเมนชิ
ในประเทศไทยก็มีอาหารอย่างหมูกรอบ
ที่เอาไปทำเมนูอาหารได้เยอะแยะมากมาย
และแต่ล่ะอย่างก็อร่อยขึ้นทุกทีที่มีหมูกรอบ
แต่ถ้าจะให้กินทั้งหมดนี้
และต้องชั่งน้ำหนักว่าระหว่าง
“ไขมันอุดตันในเส้นเลือดกับเซลล์สมองที่มีมากขึ้น”
นิชชาขอไม่เลือกและทานอย่างพอดีจะดีกว่านะ ^^
Reference
Allen, J. S. (2012, May 27). Why Humans Are Crazy for Crispy. Retrieved from
Briggs, S. (2018, Mar 22). How to Improve Mood and Memory Through Brain Cell Growth. Retrieved from
Lerche, O. (2017 Jul, 12). Dementia linked to diet: Eating THIS kind of food could be key to preventing condition. Retrieved from
Yaeger, A. (2019, Oct 7). New Tools in the Works to Probe Adult Human Neurogenesis. Retrieved from
Yong, E. (2018, Mar 7). Do Adult Brains Make New Neurons? A Contentious New Study Says No. Retrieved from
Weiler, N. (2018 Mar, 7). Birth of New Neurons in the Human Hippocampus Ends in Childhood. Retrieved from https://www.ucsf.edu/news/2018/03/409986/birth-new-neurons-human-hippocampus-ends-childhood
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
