2 มิ.ย. 2020 เวลา 16:47 • ประวัติศาสตร์
ราชวงศ์ มังราย
ราชวงศ์ที่สืบทอดยาวนานที่สุดแห่งอุษาคเนย์
ราชวงศ์มังรายนับเนื่องจากพญามังรายมหาราช เมื่อขึ้นครองเมืองเชียงรายและอาณาจักรล้านนาแล้ว สร้างนครเชียงใหม่เป็นศูนย์กลางอาจจะเริ่มนับในปี พ.ศ.1835-1839 หรืออาจจะเก่ากว่านั้นหากจะเริ่มนับเมื่อพญามังรายมหาราชเริ่มขึ้นครองราชย์ในหิรัญนครเงินยางเชียงแสนในปี พ.ศ.1809
อย่างไรก็ตามราชวงศ์มังรายได้ปกครองเมืองในล้านนาเป็นเอกราชอยู่ในระยะเวลาหนึ่งได้มีกษัตริย์ที่ควรเชิดชูให้เป็นมหาราชาอยู่เช่นพระเจ้ากือนา พระเจ้าติโลกราช นอกจากล้านนาแล้วราชวงศ์มังรายยังมีอิทธิพลกับเชียงตุงโดยถือเป็นเมืองลูกหลวงและมีความสัมพันธ์แบบเครือญาติ ได้ส่งเชื้อพระวงศ์ไปปกครองเชียงตุง
ต่อมาเชียงตุงถูกปกครองโดยพม่าความสัมพันธ์เชียงตุงกับล้านนาจึงยุติลง และในที่สุดพม่าก็เข้าปกครองล้านนาได้และสิ้นสุดราชวงศ์มังรายในล้านนาเชียงใหม่เมื่อสิ้นพระเจ้าเมกุฏิ
แต่ราชวงศ์มังรายในเขมรัฐเชียงตุงยังสืบทอดต่อมา จนถึงยุคสมัยใหม่ เมื่อสยามและอังกฤษผู้ปกครองพม่าและถือว่ารัฐไทใหญ่ทั้งปวงและเชียงตุงเคยขึ้นกับพม่าจึงควรขึ้นกับอังกฤษด้วย หากแต่ความแน่นแฟ้นในสายเลือดเชียงตุงกับล้านนาซึ่งตกเป็นของสยามโดยสมบูรณ์ทำให้เกิดการระแวงของสองชาติ ในตอนนั้นแม้ไทใหญ่ทั้งปวงจะขึ้นกับอังกฤษยกเว้นเชียงตุงซึ่งปกครองโดยเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลง(ร่วมสมัยร.5)ที่พัฒนาเชียงตุงทุกด้านในเจริญทัดเทียมอารยประเทศ แต่เหตุเมื่อปลายรัชสมัยเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลงเมื่อเจ้าฟ้าสิริสุวรรณราช ยสสรพรหมลือผู้มีศักดิ์เป็นเจ้าฟ้าประสูติแต่มหาเทวี(พระธิดาเจ้าเมืองสิงค์)เป็นผู้มีสิทธิในบัลลังได้มาพบรักกับเจ้านางทิพวรรณ ณ ลำปาง พระนัดดาของเจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต เจ้าหลวงลำปางองค์ที่ 13 แม้ในช่วงแรกทางสยาม(ร.6)ไม่ทรงเห็นชอบด้วยเนื่องจากเกรงจะกระทบความสัมพันธ์กับอังกฤษแต่ต่อมาทั้งสองก็ได้แต่งงานกัน เป็นเหตุให้อังกฤษระแวงสยามจะแทรกแซงเชียงตุง เมื่อเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลงชราภาพ อังกฤษได้ชิงเข้าแทรกแซงก่อนเจ้าฟ้ากองไตซึ่งเป็นพระโอรสเกิดแต่พระสนมและเคยเป็นทหารในกองทัพอังกฤษขณะทรงไปศึกษาที่อังกฤษเป็นแกมเมืองหรืออุปราชและเป็นได้เสวยราชย์เป็นเจ้าหลวงต่อมา เจ้ากองไตครองราชย์ได้ไม่นานก็ถูกรอบยิงสวรรคต อังกฤษกล่าวหากับเจ้าฟ้าสิริสุวรรณราช ยสสรพรหมลือ ต้องต่อสู้กันในศาลอยู่นานซึ่งแน่นอนว่าชาวเชียงตุงทั้งมวลไม่ปักใจเชื่อ สุดท้ายอังกฤษไม่สามารถเอาผิดเจ้าฟ้าสิริสุวรรณราช ยสสรพรหมลือได้ เมื่อสงครามมหาเอเชียบูรพากองทัพสยาม(เข้าฝ่ายญี่ปุ่น)ได้เข้ายึดเชียงตุงและตั้งเจ้าฟ้าสิริสุวรรณราช ยสสรพรหมลือเป็นเจ้าหลวงเชียงตุงอยู่3ปี ก็ต้องคืนให้อังกฤษเนื่องจากญี่ปุ่นแพ้สงคราม เจ้าฟ้าสิริสุวรรณราช ยสสรพรหมลืออพยพเข้ามาอาศัยที่เชียงใหม่ ได้เป็นต้นสกุล "ณ เชียงตุง"
ทางเมืองเชียงตุงเองเจ้าจายหลวงพระโอรสในเจ้ากองไตขึ้นเป็นเจ้าหลวงในพระชนมายุเพียง30ชันษา ถือเป็นผู้นำหนุ่มไฟแรง เมื่อพม่าและไทยใหญ่ได้เอกราชจากอังกฤษเจ้าจายหลวงได้ทำข้อตกลงยอมสละราชสมบัติ แต่ไม่นานนายพลเนวิน ได้ปฏิวัติและจับเจ้าจายหลวงขังถึง6ปี และเมื่อปล่อยตัวออกมาก็กักบริเวณในย่างกุ้ง เจ้าจายหลวงไม่ได้กลับเชียงตุงอีกเลยจนสวรรคตในปีพศ.2540 ได้ทำพิธีบรมศพที่ย่างกุ้งและเชิญพระอัฐิกลับคือสู่หลวงเชียงตุง นับเป็นกษัตริย์ราชวงศ์"มังราย"องค์สุดท้ายที่มีสถานะเป็นกษัตริย์ และประวัติศาสตร์อันซ้ำรอยทั้ง"มังรายเชียงใหม่"และ"มังราย เชียงตุง" ล้วนสิ้นสุดลงเพราะพม่า ปัจจุบันเจ้าอุ่นเมิง(อุ่นเมือง) ณ เชียงตุง เป็นผู้อ้างสิทธิในบัลลังเจ้าหลวงเชียงตุงองค์ปัจจุบัน
หากนับตั้งแต่ พ.ศ.1809ที่พญามังรายครองราชย์ จนถึง พ.ศ.2540 ที่เจ้าจายหลวงสวรรคต ก็นับได้ถึง731ปีโดยประมาณ ซึ่งหากนับผู้ครองหิรัญนครเงินยาง ในราชวงศ์ลวจักรราชก่อนหน้าพญามังรายอีกถึง24พระองค์ ก็คงนับได้ว่าเป็นเชื้อสายที่ต่อเนื่องเป็นเจ้ามานานที่สุด
ข้อมูลตกหล่นผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้
ขอถวายความอาลัยแด่เจ้าหลวงทุกพระองค์
@สามหลัง
ติดตามสาระดีๆมากมาย
ได้ที่เพจ #รัตนาธิเบศร์เล่าขานประวัติศาสตร์ RATTANATIBATE CULTURE, HISTORY,SOCIETY&SCIENCE @rattanaHisandSo หรือที่
โฆษณา