คำราชาศัพท์ คำโบราณ ในภาษาเจ๊ะเห
เนื่องจากภาษาเจ๊ะเห มีที่มาที่ไปจากภาษาไทยโบราณ เพราะฉะนั้นคำศัพท์ต่างๆ หลายคำจึงเป็นคำในภาษาไทยโบราณ และเป็นคำไทยที่เป็นคำราชาศัพท์ โดยปกติจะใช้กับพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ พระสงฆ์เท่านั้น แต่ในภาษาเจ๊ะเห มีการใช้คำเหล่านี้ในชีวิตประจำวันตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย มาดูกันค่ะว่า มีคำศัพท์ไหนบ้าง
กางเกง = แหน็บเพลา
คำแรกคือคำว่า "กางเกง" ในภาษาเจ๊ะเห เราจะเรียกกางเกงว่า "แหน็บเพลา" หรือ "แหน็ดเพลา" ซึ่งหมายถึง "สนับเพลา"
สนับเพลา
"สนับเพลา" เป็นคำราชาศัพท์ หมายถึง เครื่องทรงของพระมหากษัตริย์ ซึ่งเป็นกางเกงชั้นในที่มีขายาวประมาณครึ่งแข้ง แล้วนุ่งผ้าโจงกระเบนทับ อย่างที่เรามักจะเห็นกันในละครจักรๆ วงศ์ๆ นั่นแหละค่ะ และสนับเพลาก็ยังใช้เรียกเครื่องแต่งกายของโนราด้วยค่ะ
คำต่อไปคือคำว่า "ร่ม" ในภาษาเจ๊ะเหจะเรียกว่า "กลด"
กลดนั้นคือร่มขนาดใหญ่ ขอบร่มมีระบาย คันยาวกว่าก้านร่ม ใช้ถือกั้นเจ้านาย หรือพระภิกษุที่ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ และยังหมายถึงร่มด้ามยาวที่ใช้สำหรับกันแดดเวลาพระมหาษัตริย์เสด็จพระราชดำเนินอีกด้วย
กลดในการแสดงโขน
โอ้ว!!! เป็นคำชั้นสูงจริงๆ ค่ะ แต่คนบ้านเราเรียกร่มทั่วๆ ไปว่ากลด อย่างตอนสมัยเด็กๆ ตูนเคยได้ยินคุณยายเรียกร่มว่ากลดเหมือนกันค่ะ
เช่น ปือหยามเที่ยงแดดแรง คลุมกลดไปด้วย เดี่ยวจิไม่บ๋ายน่านนนนน
แปลว่า เวลาเที่ยงแดดแรง ให้กางร่มออกไปด้วย เดี๋ยวจะไม่สบาย
คลุมกลด หมายถึง กางร่ม
บานกลด หมายถึงอากัปกิริยาของการกางร่มที่หุบอยู่ ให้บานออก
คลุมกลด (กางร่ม) / เดินคลุมกลด (เดินกางร่ม)
บานกลด (กงร่มที่หุบอยู่ให้บานออก)
อีกคำหนึ่งคือคำว่า "นั่งขัดสมาธิ" ในภาษาเจ๊ะเหเรียกว่า "นั่งแพนงเชิง" หรือ "นั่งแพงเชิง"
นั่งแพนงเชิง / นั่งแพงเชิง
คำว่าอาบน้ำ ในภาษาเจ๊ะเห เรียกว่า สรงน้ำ
คำว่าเดิน ในภาษาเจ๊ะเห เรียกว่า ยาตรา
คำว่าประสูติ ใช้กับการเกิดทั้งคนและสัตว์เลยค่ะ
คำว่าบิดามารดา ใช้เรียกพ่อกับแม่ ทุกวันนี้ในจังหวัดนราธิวาสก็ยังมีผู้ใช้ภาษาเจ๊ะเหบางคนเรียกพ่อแม่ว่า บิดามารดา อยู่ค่ะ
จะเห็นได้ว่าคำเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นคำไทยโบราณและคำราชาศัพท์ทั้งสิ้น คนเฒ่าคนแก่ที่มีอายุ 80-90 ปี ในบ้านเราก็ยังมีการใช้อยู่ แต่เดี๋ยวนี้ก็เริ่มเปลี่ยนมาเป็นคำไทยในสมัยปัจจุบันแล้ว เช่น สนับเพลาก็ใช้กางเกง กลดก็ใช้ร่ม สรงน้ำก็ใช้อาบน้ำ ประสูติก็ใช้เกิด ยาตราก็ใช้เดิน เป็นต้น
นี่ก็คือเอกลักษณ์และเสน่ห์อย่างหนึ่งของภาษาเจ๊ะเห ภาษาเดียวที่ซ่อนอยู่ในพื้นที่ปลายด้ามขวาน และเป็นภาษาที่มีรากเหง้ามาจากคำในภาษาไทยโบราณ ตั้งแต่สมัยสุโขทัย ใครอยากชมคลิปเต็มๆ เชิญที่ลิงก์นี้เลยนะคะ https://www.youtube.com/watch?v=SrJPiuPrVDI&t=42s
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
