• รูปแบบการปกครองของอารยธรรมกรีกโบราณ
(Types of Ancient Greek Government)
** ปล. เนื้อหาของบทความนี้ จะเกี่ยวข้องกับนครรัฐเอเธนส์ (Athens) ซึ่งเป็นนครรัฐสำคัญของอารยธรรมกรีกเท่านั้น ไม่ได้ครอบคลุมการปกครองในนครรัฐอื่น ซึ่งจะมีรายละเอียดปลีกย่อยแตกต่างกันไป
1) ระบอบราชาธิปไตย (Monarchy : 2,000-800 ปีก่อนคริสตกาล)
ในยุคสมัยแรกของอารยธรรมกรีก นครรัฐส่วนใหญ่จะปกครองภายใต้ระบอบกษัตริย์
ราชาธิปไตย คือระบอบการปกครองที่มีกษัตริย์เป็นผู้ปกครองสูงสุด ถือได้ว่าเป็นระบอบการปกครองแบบแรก และมีความเก่าแก่มากที่สุดของอารยธรรมกรีก รวมไปถึงในประวัติศาสตร์โลก ซึ่งในช่วงนั้น แต่ละนครรัฐของกรีก (โพลิส Polis) ก็ล้วนปกครองแบบราชาธิปไตยทั้งสิ้น
โดยคำว่า "Monarchy" มีที่มาจากคำว่า "Monos" ที่แปลว่า หนึ่ง กับ "Arkhein" ที่แปลว่า ปกครอง ดังนั้นคำว่า "Monarchy" จึงมีความหมายตรง ๆ ว่า การปกครองโดยคน ๆ เดียว
ในระบอบราชาธิปไตย กษัตริย์จะเป็นผู้ที่มีอำนาจสูงสุดในการปกครองแต่เพียงผู้เดียว กษัตริย์มีหน้าที่หลายอย่าง อาทิ การออกและบัญญัติกฎหมาย ,พิพากษาในคดีความต่าง ๆ และเป็นผู้นำในทางศาสนาและพิธีกรรม นอกจากนี้กษัตริย์ยังสามารถถ่ายทอดตำแหน่งผ่านทางสายเลือดจากรุ่นสู่รุ่น
จนกระทั่งในช่วง 800 ปีก่อนคริสตกาล อำนาจของกษัตริย์ก็เริ่มเสื่อมถอย ก่อนที่จะตกไปอยู่กับกลุ่มขุนนางและพวกชนชั้นสูง หรือที่เรียกว่า "พวกอภิสิทธิ์ชน" (Aristocrat) จนนำไปสู่ระบอบการปกครองแบบใหม่
2) ระบอบคณาธิปไตย (Oligarchy : 800-650 ปีก่อนคริสตกาล)
ส่วนใหญ่กลุ่มคณาธิปไตย จะเป็นบุคคลในชนชั้น อภิสิทธิ์ชน ซึ่งเป็นพวกชนชั้นสูงรวมไปถึงขุนนาง
คณาธิปไตย เป็นรูปแบบการปกครอง ที่มีกลุ่มคนหรือคณะใดคณะหนึ่ง มีอำนาจในการปกครองแบบเบ็ดเสร็จ โดยมาจากคำว่า "Oligos" ที่แปลว่า ส่วนน้อย กับคำว่า "Arkhein" ที่แปลว่า ปกครอง ดังนั้นคณาธิปไตย จึงแปลว่า การปกครองโดยคนส่วนน้อย
ส่วนใหญ่กลุ่มคณะที่มีอำนาจนี้ จะเป็นกลุ่มอภิสิทธิ์ชน ซึ่งเป็นขุนนาง ชนชั้นสูง รวมไปถึงเศรษฐี ซึ่งกลุ่มคณาธิปไตยเหล่านี้ ก็ล้วนกอบโกยหาผลประโยชน์ ให้กับพวกพ้องและคณะของตนเท่านั้น โดยไม่ใส่ใจกับประชาชนที่อยู่ภายใต้การปกครองของพวกเขา
ท้ายที่สุด ระบอบคณาธิปไตยก็ล่มสลายลง อันเนื่องมาจากการแย่งชิงอำนาจกันเองภายในกลุ่มอภิสิทธิ์ชน รวมไปถึงการต่อต้านของประชาชน ที่ถูกคณาธิปไตยกดขี่มานาน ท้ายที่สุดระบอบการปกครองแบบใหม่ ก็เกิดขึ้นมาอีกครั้ง
3) ระบอบทรราชย์ (Tyranny : 650-500 ปีก่อนคริสตกาล)
ระบอบทรราชย์ คือรูปแบบการปกครองที่อำนาจทั้งหมดอยู่ในมือคน ๆ เดียว
ระบอบทรราชย์ เป็นรูปแบบการปกครองแบบหนึ่งของอารยธรรมกรีกโบราณ มีที่มาจากคำว่า "Tyranos" ที่แปลว่า ผู้ที่แข็งแกร่ง
เดิมทีคำว่า ทรราชย์ ไม่ได้มีความหมายในเชิงที่ไม่ดีและเลวร้ายเหมือนในปัจจุบัน โดยในช่วงเวลานั้น ทรราชย์จะหมายถึง บุคคลใดบุคคลหนึ่งที่ประชาชนให้การสนับสนุน ในการโค่นล้มอำนาจของคณาธิปไตย ก่อนที่บุคคลผู้นั้น จะกลายเป็นผู้มีอำนาจสูงสุดแต่เพียงผู้เดียว
ดังนั้นคำว่า "ทรราชย์" ในยุคสมัยกรีกโบราณ จึงมีความหมายในเชิง "วีรบุรุษ" มากกว่าที่จะเป็น "ผู้ร้าย" แบบในปัจจุบัน โดยตำแหน่งทรราชย์ อาจได้มาจากการคัดเลือก หรือถ่ายทอดผ่านทางสายเลือดได้
ผู้ที่เป็นทรราชย์ มีทั้งคนที่ดีมีความสามารถ และบางคนก็เป็นคนที่เลวและกดขี่ประชาชน ตัวอย่างเช่น โซลอน (Solon) หรือ ไพซิสตราตัส (Peisistratus) นักปฏิรูปคนสำคัญของนครรัฐเอเธนส์ ซึ่งทั้งสองคนก็เป็นทรราชย์เช่นกัน
โซลอน (ซ้าย) และไพซิสตราตัส (ขวา)
ท้ายที่สุด การปกครองที่กดขี่ประชาชนของทรราชย์ ก็นำไปสู่จุดจบของระบอบทรราชย์ จนนำไปสู่การปกครองที่ประชาชนทั้งปวง จะเป็นผู้มีอำนาจอย่างแท้จริง
4) ระบอบประชาธิปไตย (Democracy : 500 ปีก่อนคริสตกาล เป็นต้นมา)
ในระบอบประชาธิปไตย ประชาชนทุกคนจะมีสิทธิ์ในทางการเมือง
ระบอบประชาธิปไตย ถือกำเนิดขึ้นโดยนักปฏิรูปคนสำคัญของนครรัฐเอเธนส์นามว่า ไคลส์ธีนีส (Cleisthenes) ผู้ที่ได้รับสมญานามว่า "บิดาแห่งประชาธิปไตย" (Father of Democracy)
ไคลส์ธีนีส (570-508 ปีก่อนคริสตกาล) บิดาแห่งประชาธิปไตย
ประชาธิปไตยของกรีกในช่วงเวลานั้น ประชาชนทุกคนจะมีสิทธิ์ทางการเมือง มีส่วนร่วมในการปกครอง และมีอำนาจอธิปไตยสูงสุด (ยกเว้น สตรี เด็ก และคนจากนครรัฐอื่นที่ไม่ใช่เอเธนส์)
ประชาธิปไตยในตอนนั้นถูกเรียกว่า "ประชาธิปไตยโดยตรง" (Direct Democracy) คือ ประชาชนทุกคน สามารถเข้าร่วมกับการปกครองได้โดยตรง
ทว่าจำนวนของประชาชนที่มากจนเกิดไป ทำให้ประชาธิปไตยโดยตรง ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควรจะเป็น ดังนั้นจึงนำไปสู่การพัฒนาเป็น "ประชาธิปไตยแบบมีผู้แทน" (Representative Democracy) ที่ประชาชนจะทำการเลือกผู้แทนของตน เพื่อใช้อำนาจในการปกครองแทน ซึ่งประชาธิปไตยในรูปแบบนี้ ถือได้ว่าเป็นต้นแบบสำคัญของระบอบประชาธิปไตยในปัจจุบัน
• Reference
#HistofunDeluxe
- 16
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
