13 ก.ค. 2020 เวลา 06:13 • การเกษตร
พันธุ์โกโก้ที่เหล่าโกโก้ควรรู้
ลักษณะของโกโก้แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม
กลุ่มที่ 1ก็คือกลุ่มชูใบเลี้ยงซึ่งการเกิดตาเจริญเติบโตอยู่ต่ำกว่าจุดคาคบ ซึ่งปลูกมากในอเมริกาใต้
กลุ่มที่ 2 เป็นกลุ่มที่ไม่ชูใบเลี้ยงในขณะนอกการเจริญเติบโตจุดที่เจริญเติบโตอยู่เหนือจุดคาคบ  โกโก้กลุ่มนี้กระปุกในประเทศบราซิล,โคลัมเบีย ลักษณะผลใหญ่เป็นรูปไข่ เปลือกหนาเกิดตามกิ่ง
พันธุ์โกโก้ ในปัจจุบันแบ่งเป็น 3 กลุ่มสายพันธุ์
1.คริโอลโล่ criollo
2.ฟอรัสเทอร์โร่ forastero
3.ทรีนิตาริโอ trinitario
1.คริโอลโล่ criollo  โกโก้พันธุ์นี้ผลค่อนข้างใหญ่สีแดงคือสีเขียว เมื่อสุกเป็นสีเหลือง เปลือกบางนิ่มขนยาวแหลม ผิวขรุขระเป็นร่องลึก เมล็ดกลมค่อนข้างใหญ่ สีเมล็ดสีขาวหรือสีชมพูหรือสีม่วงอ่อน จำนวนเมล็ดต่อฝัก 20-40 เมล็ด มีกลิ่นหอมรสชาติดี เป็นพันธุ์ที่ใช้ในอุตสาหกรรมช็อกโกแลตที่มีคุณภาพสูง ในกลุ่มนี้กูไม่กว้างเพราะการเจริญเติบโตไม่ค่อยดี ผลผลิตค่อนข้างต่ำอ่อนแอ และมักถูกโรคแมลงรบกวนได้ง่าย
ปัจจุบันที่พบเห็นได้แก่
Maxico criollo, Nicaraguan criollo, Colombian criollo or Pentagona
2.ฟอรัสเทอร์โร่ forastero แบ่งย่อยเป็น 2 กลุ่มคือ
2.1 เวสอัพริกันอมีโลนาโด West African Amelonado
โกโก้พันธุ์นี้มีสีเขียวเมื่อสุกสีเหลือง  ขนยาวเปลือกหนา ก้นผลมน ลักษณะเมล็ดแบน เนื้อเมล็ดมีสีแดงเข้มหรือสีม่วงเข้ม เป็นพันธุ์ที่สามารถผสมตัวเองได้ ผลผลิตสูง ทนทานต่อการรบกวนของโรคและแมลง ได้ดีกว่าพันธุ์ criollo แต่ไม่ทนต่อโรคยอดแห้งและกิ่งแห้ง
2.2 อัพเปอร์อเมซอน Upper Amazon โกโก้พันธุ์นี้มีผลสีเขียว และเมื่อสุขจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ขนาดผลจะคล้ายกับ West African Amelonado แต่เมล็ดมีขนาดเล็กกว่า เนื้อเมล็ดมีสีม่วงเข้ม การเจริญเติบโตดีกว่า ให้ผลผลิตที่สูงกว่า แข็งแรงทนทานต่อการรบกวนของโรค และมันแรงบางชนิด สายพันธุ์นี้ไม่สามารถผสมตัวเองได้ ตัวอย่างสายพันธุ์เช่น Pa, Na, Sca, IMC และ Pound
3.ทรีนิตาริโอ trinitario เป็นสายพันธุ์ที่เข้าใจว่าเกิดจากการผสมกันระหว่าง Criollo กับ Forastero ในกลุ่ม  Amelonado ลักษณะผลใหญ่ มีสีเขียวหรือสีแกมแดง ก้นแหลม ผิวขรุขระ ล่องหนลึก เมล็ดมีขนาดใหญ่ เมล็ดมีสีม่วงเข้มจนถึงสีขาว โกโก้ในกลุ่มนี้มีทั้งผสมเองได้และผสมข้ามพันธุ์  สายพันธุ์ที่จัดในกลุ่มนี้เช่น
EET, GC ,MOQ ,ICS ,UIT , UF
ปัจจุบันสายพันธุ์โกโก้ที่ผลิตขึ้นมาเพื่อใช้ปลูกในเชิงการค้าส่วนมากแล้วจะเป็นลูกผสมแทบทั้งสิ้นยกตัวอย่างเช่น
1.Upper Amazon + Upper Amazon
2.Upper Amazon + Trinitario
3.Upper Amazon + Amelonado
4.Amelonado + Trinitario
ทั้งนี้เนื่องจากโกโก้ลูกผสมนั้นได้รับการปรับปรุงคุณภาพในด้านต่างๆให้ดีขึ้นกว่าพันธุ์พ่อพันธุ์แม่ที่มีอยู่เดิม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเจริญเติบโต การให้ผลผลิต คุณภาพและขนาดเล็ก ความทนทานต่อโรคและแมลง
จะเห็นได้จากรายงานต่างๆเช่น
👉1955 ลูกผสมของพวก Upper Amazon ด้วยกันเองจะมีความแข็งแรงกว่าพวก  Upper Amazon แท้ๆ
👉1978 ลูกผสมเดียวกันจะให้ผลผลิตต่างกัน เมื่อปลูกในพื้นที่ต่างกัน
👉1985 Upper Amazon บางสภาพแวดล้อมมักจะเจริญเติบโตทางด้านทรงพุ่ม มากกว่า การให้ผลผลิต และบางครั้งไม่สามารถให้ผลผลิตสูงดังเช่นเคยเนื่องจากปัญหาการผสมข้ามระหว่างต้น ไม่สามารถทำได้สมบูรณ์ ซึ่งมักจะพบเห็นในแปลงปลูกขนาดใหญ่ที่ปลูกลูกผสมเพียงสายพันธุ์เดียว
👉1985 รายงานว่าลูกผสมของพวก PA 7 ปกติแล้วจะให้ผลผลิตสูง แต่มีข้อยกเว้นเมื่อผสมกับ Amelonado ด้วย PA7 เป็นพันธุ์ที่สามารถผสมกับพันธุ์อื่นๆได้ดี และมีความเด่นในด้านการต้านทานโรคต่างๆ
👉1991 ขนาดเมล็ด เปลือกหุ้มเมล็ด เปอร์เซ็นต์ไขมัน กินและเนยโกโก้ ก็เกี่ยวข้องนี้ล้วนขึ้นกับพันธุ์กรรมทั้งสิ้น
🎉🎉ดังนั้นการปลูกโกโก้ให้ประสบผลสำเร็จให้ได้มีผลผลิตสูง องค์ประกอบสำคัญอันดับแรกคือ สายพันธุ์ปลูกจะต้องเป็นสายพันธุ์ที่มีคุณสมบัติการให้ผลผลิตสูง ไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ที่รับจากการปรับปรุงพันธุ์ หรือการคัดเลือกต้นพันธุ์ที่ให้ผลผลิตสูงแล้ว นำมาขยายพันธุ์ต่อ ด้วยวิธีการ เสียบยอดหรือติดตา และเท่าที่ตลาดเป็นที่นิยมเชิงการค้าคือ
1.ลูกผสม hybrid ส่วนใหญ่แล้วจะได้จากการผสมพันธุ์แล้วเพาะเมล็ด เพื่อเป็นต้นกล้าต่อไป ลูกผสมส่วนใหญ่มักจะเป็นพันธุ์ปลูก ที่มีคุณสมบัติดีเกือบทุกด้าน เนื่องจากพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ผ่านกระบวนการคัดเลือกมาก่อน ที่จะทำให้การผลิตลูกผสม ลูกผสมที่ใช้เป็นพันธุ์ปลูกในขณะนี้มีด้วยกันหลายแบบคือ
1.1 ลูกผสม single c r o s s e s คือลูกผสมที่ผสมมาจากพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่ผ่านการคัดเลือกคุณภาพคุณสมบัติด้านต่างๆมาแล้ว
1.2 ลูกผสม three-way crosses คือลูกผสมที่เกิดจากการผสมระหว่างลูกผสมที่ดีมาผสมกับพันธุ์แท้ที่มีลักษณะดีตามต้องการเช่นการต้านทานโรค
1.3 ลูกผสม Double Crosses คือลูกผสมที่เกิดจากการผสมระหว่างลูกผสม 1 กลับลูกผสมอีก 1 คู่ เพื่อประโยชน์ในการปรับคุณภาพทั้งในด้านความแข็งแรงหรือเพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ต่อไป
2.สายพันธุ์แท้ สายพันธุ์แท้หรือสายพันธุ์ต่างๆที่ผ่านการคัดเลือกรู้ศึกษาคุณสมบัติโดยเฉพาะการให้ผลผลิตให้คุณภาพเมล็ดการต้านทานต่อโรคการใช้สายพันธุ์แท้นิยมปลูกอย่างกว้างขวางโดยเฉพาะในประเทศมาเลเซียที่มีปัญหาเรื่องโรคกิ่งแห้งอย่างรุนแรงพันธุ์แท้ที่ใช้เป็นพันธุ์ปลูกส่วนมากจะเป็นพวก Trinitario ได้แก่ ICS95
❤️❤️❤️สำหรับการผลิตเมล็ดพันธุ์โกโก้ลูกผสมเพื่อเป็นการค้านั้นมีด้วยกัน 3 ลักษณะคือ
1.hand Pollinated Seed เป็นเมล็ดที่ได้จากการผสมพันธุ์ด้วยมือ ซึ่งนับว่าเป็นวิธีการที่ได้สายพันธุ์ถูกต้องตรงตามพันธุ์มากที่สุด ในการค้นคว้าวิจัยนิยมใช้เมล็ดจากวิธีดังกล่าวนี้
2.Identified Hybrids Sees เป็นเมล็ดที่ได้จากพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ที่ทราบชื่ออยู่แล้วและคุณลักษณะต่างๆแปลงที่ผลิตเมล็ดประเภทนี้จะปลูกพ่อพันธุ์แม่พันธุ์เป็นคู่ในแต่ละแปลง แล้วปล่อยให้ผสมพันธุ์กันตามธรรมชาติ โดยทั้งพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ผสมตัวเองไม่ได้ต้องผสมข้ามเพียงอย่างเดียว ซึ่งที่ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร ใช้วิธีนี้ผลิตเมล็ดพันธุ์
3.Mixed Hybrids Seed เป็นเมล็ดพันธุ์ลูกผสมที่ได้จากการปลูกพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ตั้งแต่ 3 สายพันธุ์ขึ้นไปอยู่ในแปลงเดียวกัน เบอร์ทุกสายพันธุ์เป็นพวกผสมข้ามเพียงอย่างเดียว ซึ่งจะปล่อยให้ผสมพันธุ์คันตามธรรมชาติ
🕺งานวิจัยพันธุ์โกโก้ในประเทศไทย ดร.ผานิต2536รายงานว่า
ได้ดำเนินการค้นคว้าวิจัยพัฒนาพันธุ์โกโก้ที่ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพรโดยทำการเปรียบเทียบพันธุ์โกโก้ผสมจากประเทศมาเลเซีย จำนวน 14 สายพันธุ์เพื่อคัดเลือกหาพันธุ์ดีโดยเปรียบเทียบกับพันธุ์ที่เกษตรกรปลูกอยู่เดิม
ผลการทดลองตั้งแต่ปี 2524 ถึง 2536 พบว่าโกโก้ลูกผสม Parinari 7 + Nanay 32
(Pa6 x Na32)เป็นลูกผสมที่ดีทั้งในด้านการให้ผลผลิตและคุณภาพของเมล็ดเหมาะที่จะใช้เป็นพันธุ์กรุสำหรับเกษตรกร จึงได้มีการขึ้นทะเบียนรับรองสายพันธุ์พืช ตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518 ไม่ได้ตั้งชื่อดังกล่าวว่า
"โกโก้ลูกผสมชุมพร 1"
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ประจำพันธุ์ของโกโก้พันธุ์ลูกผสมชุมพร 1
📍ใบมีความกว้างเฉลี่ย 12.4 + - 1.9 cm ความยาวเฉลี่ย 34.1 บวกลบ 5 เซนติเมตร
📍ปลายใบแหลม
📍ดอกมีสีเขียวอ่อนๆ ขนาดเท่าหัวเข็มหมุด ก้านดอกมีสีเขียวยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร
📍ลักษณะผลป้อมไม่มีคอ
📍ก้นไม่แหลม
📍ผิวผลเรียบ ร่องผิวค่อนข้างตื้น
📍เมล็ดมีเนื้อเป็นสีม่วง
📍ขนาดเมล็ดไม่เกิน 110 เมล็ดต่อน้ำหนักแห้ง 100 กรัม
📍มีเปอร์เซ็นต์ไขมันสูงประมาณ 57.2 7%
ลักษณะการผสมเกสรเป็นพวกผสมข้าม จะเริ่มตกผลและเก็บเกี่ยวได้ในปีที่ 2 หลังจากการปลูก
ข้อดีของโกโก้ลูกผสมพันธุ์ชุมพร 1
1.ให้ผลผลิตเมล็ดโกโก้แห้งสูงสุดตลอดเวลา สูงกว่าพันธุ์ที่เกษตรกรปลูกประมาณ 31.4 เปอร์เซ็นต์ คือให้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 127.2 กิโลกรัมต่อไร่
2.มีความสม่ำเสมอในการให้ผลผลิต ตลอดเวลาการให้ผลผลิต
3.เมล็ดมีขนาดตรงตามมาตรฐานสากลคือไม่เกิน 110 เมล็ดต่อน้ำหนักเมล็ดแห้ง 100 กรัม
4.เปอร์เซ็นต์ไขมันสูงประมาณ 57.17 เปอร์เซ็นต์
5.มีความทนทานต่อโรคกิ่งแห้งค่อนข้างสูง
ทนทานต่อโรคผลเน่าดำปานกลาง
6.เป็นลูกผสมที่ให้ผลผลิตสูง
เครดิต : ดร.ผานิต
การพัฒนาโกโก้ในประเทศไทย
ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร
สำนักงานวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 7
กรมวิชาการเกษตร 2548
โฆษณา