6 ส.ค. 2020 เวลา 00:00 • การศึกษา
เคยไหมเวลาต้องไปเจอใครสักคนเป็นครั้งแรก เราจะคอยเตือนตัวเองว่า first impression จะต้องดีนะ ‘the first impression’ หรือ ‘anchoring effect’ เป็น ‘อคติทางความคิด (cognitive bias)’ ที่สำคัญหนึ่งตัวที่คอยตัดสินความประทับใจแรกของการเจอกันของเรา
1
สมมติเราเจอใครสักคนแล้วประทับใจมาก เราจะจำภาพประทับใจของเขาในการเจอกันครั้งแรกไปอีกนาน ถึงแม้ว่าในอนาคตเขาจะไม่ได้ทำให้เราประทับใจได้อีกแล้ว แต่ว่าการปักใจเชื่อของเราจะทำให้เรายังคิดอยู่ว่าเขาจะยังคงเป็นแบบนั้นอยู่
2
หรือลองคิดถึงผู้ใหญ่ในครอบครัวของเรา ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ปู่ย่าตายาย เขาเหล่านั้นยังคงมองเห็นเราเป็นเด็กตัวเล็ก ๆ อยู่ถึงแม้ตอนนี้เราจะโตเป็นผู้ใหญ่ขนาดไหนก็ตาม
สองตัวอย่างข้างบนแสดงถึงอคติทางความคิดที่ชื่อ anchoring effect ได้เป็นอย่างดี เพราะเรามักจะปักใจเชื่อและจำภาพแรกที่เราตัดสินเหตุการณ์ต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดีเสมอ และจะคิดว่ามันจะต้องเป็นแบบนั้นไปตลอด
มีการทดลองหนึ่งโดยแบ่งเด็กนักเรียนออกเป็นสองกลุ่ม ให้ทำโจทย์เลขภายใน 5 วินาที
กลุ่มแรก : 1x2x3x4x5x6x7x8
กลุ่มหลัง : 8x7x6x5x4x3x2x1
คำตอบของกลุ่มแรกเฉลี่ยอยู่ที่ 512 คำตอบของกลุ่มหลังอยู่ที่ 2250
ที่คำตอบต่างกันแบบนี้นั่นก็เพราะว่า anchoring effect กำลังทำหน้าที่กับเด็กทั้งสองกลุ่ม กลุ่มแรกเห็นว่าเลขเริ่มต้นด้วย 1x2x3… ทำให้คิดว่าเลขมันน่าจะไปไม่เกินห้าร้อยหรอกมั้ง ในขณะที่อีกกลุ่มเริ่มที่ 8x7x6… ก็เลยคิดว่ามันอาจจะต้องมากขึ้นกว่าเด็กกลุ่มแรกแน่เลย
การทดลองนี้ทำให้เราเห็นได้ว่าคนเรามักจะให้ความสำคัญกับสิ่งที่เราเห็นสิ่งแรกมากกว่าสิ่งที่จะตามมาทีหลังเสมอ คำถามก็คือว่าแล้วทำไมเราจะต้องสนใจ anchoring effect มากขนาดนั้นด้วย ก็เป็นเพราะว่าความประทับใจแรกของเราไม่ว่าจะเป็นกับคน งาน สถานที่ มันมักจะไม่ตรงกับความประทับใจในระยะยาวของเราเสมอไป เราจะใช้เวลาตัดสินใจความประทับใจแรกเพียงชั่วครู่เท่านั้น
หวังว่าในครั้งหน้าถ้าต้องเจอกับเหตุการณ์ใดเป็นครั้งแรก เราจะใช้เวลาในการพิจารณาและตัดสินใจก่อนจะให้ anchoring effect กำหนดว่าเขาเป็นคนแบบไหน แล้วเราก็ยอมปักใจเชื่อว่าเขาเป็นคนแบบนั้นไปตลอดนะ
สรุปจากหนังสือ : ทุกพฤติกรรมมีความเสี่ยง โปรดอย่าลำเอียงก่อนตัดสินใจ
ฟังเวอรชั่นพอดแคสต์ได้ที่
รอบสมอง EP02 : the first impression สำคัญกว่าที่คิด
โฆษณา