8 ส.ค. 2020 เวลา 10:00 • ปรัชญา
วิธีเอาชนะความทุกข์ด้วยตัวเอง ในทุกๆ เรื่อง
สวัสดีครับคุณผู้ชมคุณผู้ฟังทุกท่าน ที่ติดตามรับชมภูริฟิล์ม ชาแนลครับ คลิบนี้นะครับ ผมจะมาพูดคุยในเรื่องของ วิธีเอาชนะความทุกข์ ในทุกๆ เรื่อง ด้วยตัวเอง ซึ่งในเรื่องนี้ครูบาอาจารย์ท่านกลาวว่า เหตุที่เรานั้น มีความทุกข์อย่างมาก ก็เนื่องมาจากความไม่รู้ หรืออวิชชานั่นเอง ซึ่งการไม่รู้ ก็คือบ่อเกิดแห่งความทุกข์ ไม่ว่าจะเป็น การไม่รู้เหตุแห่งทุกข์ การไม่รู้วิธีดับทุกข์ หรือไม่รู้ว่าทำไมจิตของเราจึงเกิดทุกข์ หรือไม่รู้สิ่งต่างๆ ในการดำเนินชีวิตประจำวัน อย่างเช่น เราทำงานอย่างไม่รู้ จึงทำให้การงานผิดพลาด ทำไม่ได้ แล้วก็โดนไล่ออกในที่สุด หรือใช้เงินอย่างไม่รู้ เราจึงเอาแต่ใช้จ่ายออกไป จนไม่มีเงินเหลือเก็บ หรือพูดอย่างไม่รู้ จึงพูดพล่อยๆ จนไม่เข้าหูคน หรือพูดโดยไม่ยั้งคิด ตอนที่เรามีความโกรธมากๆ จนทำให้เกิดเรื่องขึ้นมา ท่านว่าแบบนี้ก็คือ ความไม่รู้นั่นเอง ที่ทำให้เรานั้น เกิดความทุกข์ตามมาสารพัดเรื่อง และการไม่รู้อีกแบบหนึ่ง หากเราไม่ปรับตัวเอง ก็จะไม่มีทาง พ้นจากความทุกข์ไปได้ นั่นก็คือ ความไม่รู้จักธรรมชาติแห่งชีวิต หรือ การไม่รู้เท่าทันว่า ชีวิตเป็นอย่างไร ซึ่งธรรมชาติของชีวิตมนุษย์เรา ในทางพุทธศาสนานั้น ท่านว่า มีดังต่อไปนี้ครับ
1. เราต้องเข้าใจว่า ชีวิตคือสิ่งที่ไม่แน่นอน เป็นสิ่งที่เลื่อนไหลไปได้ตลอด ซึ่งไม่มีความแน่นอนใดๆ ในชีวิต อย่างเช่น วันนี้เราอาจจะเจอเรื่องที่ดี แต่เราก็ไม่สามารถ ที่จะเจอเรื่องที่ดีแบบนี้ตลอดไป เพราะในวันพรุ่งนี้ มันอาจจะต่างจากวันนี้ โดยสิ้นเชิงก็ได้ แต่มนุษย์เรากลับลืม หรือไม่รู้เท่าทันธรรมชาติในตัวนี้ หรือบางคนเองก็อาจจะรู้ แต่ไม่อยากที่ยอมรับมัน ดังนั้น จึงเกิดความยึดมั่นถือมั่น และหวังให้ชีวิตเป็นไป อย่างที่มันเคยเป็น แต่พอชีวิตเกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้น เมื่อไม่ได้เตรียมใจยอมรับ หรือรับไม่ได้ สิ่งเหล่านี้เอง ที่ทำให้เราเกิดความทุกข์ขึ้นมา โดยเฉพาะ ความแก่ชรา หรือความเหี่ยวย่นของผิวหนัง ซึ่งจริงๆ แล้วสิ่งเหล่านี้ มันคือความไม่แน่นอนของร่างกาย ที่มันจะต้องเกิดกับทุกคนอย่างแน่นอน ตามธรรมชาติที่มันมีอยู่แล้ว แต่พอเรามีหนังเหี่ยวย่น หรือแก่ชราขึ้นมา เรากลับรู้สึกไม่พอใจ สุดท้ายจึงเกิดความทุกข์ และบางคนเอง ก็พยายามไปดึง หรือหน้าทำศัลยกรรม จนหมดเงินหมดทอง เพื่อให้ได้ ในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ นั่นก็คือ การพยายาม ทำให้ความไม่แน่นอน กลายเป็นความแน่นอน สิ่งเหล่านี้นี่เอง ที่ทำให้หลายๆ คนนั้น เกิดความทุกข์อย่างมาก
2. เราต้องเข้าใจว่า ชีวิตนี้ย่อมเป็นไปตามกรรม ท่านว่า ทุกๆ การกระทำ จะมีแรงปฏิกิริยาสะท้อนกลับ ต่อการกระทำเหล่านั้นเสมอ ซึ่งหลักที่ว่านี้ ก็สอดคล้อง กับกฎแห่งกรรม ของพระพุทธศาสนา ที่ว่า สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม เมื่อใครทำดีย่อมจะได้ดี เมื่อใครทำไม่ดี ก็ย่อมได้รับผล จากสิ่งไม่ดีเช่นกัน ซึ่งเป็นธรรมชาติ อีกประการหนึ่งของชีวิต แต่คนหลายๆ คน ก็ชอบเผลอ ไปทำในสิ่งที่ไม่ดีลงไป แล้วก็มาโอดครวญ ในยามที่ต้องได้รับผล แห่งการทำสิ่งไม่ดีเหล่านั้น หรือบางครั้ง เราทำความดีก็จริง แต่ความดีเหล่านั้น มันอาจจะยัง ไม่เกิดขึ้นกับเราในทันที สิ่งเหล่านี้ ก็จะกลายเป็นบ่อเกิด แห่งความทุกข์ หรือความท้อแท้ และหมดกำลังใจได้เช่นกัน
3. เราต้องเข้าใจว่า มนุษย์เกิดมา ไม่ได้อยู่เหนือกฎแห่งธรรมชาติ และเราเองก็มีสัญชาตญาณ ซึ่งสัญชาตญาณตัวนี้ ก็คือ กลไกของจิต และร่างกายมนุษย์เรา หน้าที่หลักของมันก็คือ การดูแล และควบคุมสั่งการ ให้เรานั้นสามารถ มีชีวิตรอดไปได้นานที่สุด และสัญชาตญาณของมนุษย์นี้ ก็ไม่ต่างจากสัตว์ทั่วไป โดยเฉพาะสัญชาตญาณ ในการเอาตัวรอด หรือการตอบสนองต่อภัยคุกคาม อย่างเช่น ถ้าหากมีคนมาด่าว่าเรา และหากเราตอบสนอง โดยสัญชาตญาณล้วนๆ โดยปราศจากสติ หรือการยั้งคิด เราเองก็อาจจะด่ากลับไป หรือไม่ก็ ทำในสิ่งที่รุนแรงมากกว่านั้น หรือเมื่อมีคนทำให้เราเจ็บปวด เราเอง ก็อาจจะโต้ตอบกลับไป ด้วยความเจ็บปวดเช่นเดียวกัน ดังนั้นจุดสำคัญ ที่จะช่วยให้เราหลุดพ้น จากความทุกข์ไปได้ ก็คือ การเข้าใจธรรมชาติทั้งหมดของชีวิต คือ รู้ว่ามันมีความไม่แน่นอน ที่เกิดขึ้นกับเราได้เสมอ และรู้ว่าการกระทำของเรานั่นเอง ที่จะส่งผลกระทบต่ออนาคตของเราด้วย ดังคำที่ว่า สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม ซึ่งหากเราดำเนินชีวิตโดยที่ ไม่ทำให้ตัวเองนั้น รู้ความจริงเหล่านี้ เราก็ย่อมจะต้องวนเวียนอยู่กับ ความทุกข์อย่างไม่เข้าใจ และไม่จบสิ้น โดยไม่อาจจะหาทางออกได้เลย ครับ
ครูบาอาจารย์ท่านให้ข้อคิดเตือนสติว่า คนที่ความทุกข์ ชอบมาแวะเวียน และสิงสถิตอยู่ ในความคิด เป็นเวลานานๆ นั้น มักจะเป็นคนที่ มีลักษณะ 4 ประการ ดังต่อไปนี้
1. คนที่มีความทุกข์ มักจะเป็นคนที่ยึดมั่นถือมั่น เป็นคนที่มีความยึดติด ไม่ยอมรับกับความเปลี่ยนแปลง ที่อาจจะเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นการยึดถือในตัวตน ยึดว่าสิ่งเหล่านั้นเป็นของเรา หรืออันนั้น ควรจะเป็นของเรา หรือการที่ดำรงชีวิตปกติ มาระยะหนึ่ง แต่พอเกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้น ก็ไม่ยอมทำใจ กับสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไป ยังยึดติดอยู่กับสิ่งเดิมๆ แบบนี้ จึงทำให้ความทุกข์นั้นเกิดขึ้น
2. คนที่มีความทุกข์ มักจะเป็นคนที่เต็มไปด้วยความไม่รู้ หรือเป็นคนที่ไม่รู้ว่า ตัวเองนั้นเป็นคนเช่นไร มีลักษณะ ที่เป็นสื่อนำความทุกข์ มาสู่ใจ หรือไม่ หรือ ไม่รู้ว่า แนวทางการดับทุกข์ การเอาชนะความทุกข์นั้น ต้องทำอย่างไร หรือไม่รู้ แม้กระทั่งว่า ความทุกข์ ที่กำลังรบกวนจิตใจของตัวเองในตอนนี้ มันคือเรื่องอะไรกันแน่ แล้วก็ปล่อยให้ตัวเองนั้น ตกอยู่ในความไม่รู้แบบนี้ไปเรื่อยๆ จนความทุกข์สะสม และหมักหมม อย่างไม่มีที่สิ้นสุด
3. คนที่มีความทุกข์ มักจะเป็นคนที่ชอบคิดลบ ซึ่งบางคนเอง ก็เป็นคนที่คิดลบเอาไว้ก่อนเสมอ ไม่ว่าจะเกิดเรื่องอะไรก็ตาม ใจก็จะพาไปคิดลบ คิดในเชิงทำลายตนเอง อย่างเช่น ทำลายความมั่นใจ หรือทำลายคนอื่น อยากทำร้ายคนอื่นให้สาสม และชอบคิดว่า ปัญหาต่างๆ เป็นสิ่งที่แก้ไขไม่ได้ คิดว่าตัวเองนั้น ไม่เก่งพอ เมื่อเจอปัญหา ก็เห็นแต่ทางตัน แทนที่จะเป็นทางออก
4. คนที่มีความทุกข์ มักจะเป็นคนที่ไม่รู้จักคุมอารมณ์ เมื่อเกิดปัญหาขึ้นมาครั้งใด ก็ชอบอาละวาดก่อนทุกครั้ง หรือไม่ ก็จะชอบนั่งร้องไห้เสียใจ ปล่อยให้อารมณ์ครอบครองตัวเอง และขับไล่สติ ออกไปจนหมดสิ้น ทำให้ตัวเองนั้น นอกจากไม่สามารถ จะแก้ปัญหาตัวทุกข์ ที่เกิดขึ้นมาได้แล้ว ก็อาจจะทำให้เกิดปัญหาขึ้นมาอีก จากการกระทำ ที่ไม่เหมาะสมของตัวเอง ดังนั้น ท่านว่า เราต้องหมั่นสำรวจตัวเอง ให้ดีว่า เรามีลักษณะ 4 ประการเหล่านี้ เป็นสื่อนำความทุกข์ มาอยู่กับตัวเองหรือไม่ ครับ
ขออนุโมทนาบุญ และกราบขอบพระคุณครูบาอาจารย์ทุกท่าน ที่ให้คติธรรม และข้อคิดในการดำเนินชีวิต และขออนุโมทนาบุญกับทุกท่าน ที่มีส่วนร่วมในการจัดทำคลิบนี้ และรับชมคลิบนี้ สาธุครับ
โฆษณา