ตองกง :พืชเศรษฐกิจของชุมชน
สวัสดีครับ เกษตรชายขอบ ได้นำสาระดีๆมาฝากท่านอีกแล้วครับ ที่สำคัญคือเป็นการแนะนำอาชีพ
การปลูกพืชเพื่อการใช้สอยในการแปรรูปเครื่องใช้ในครัวเรือนสร้างอาชีพแก่ชุมชนให้มีรายได้เสริม
ตองกง หรือ หญ้าตองกง ชื่อสามัญ Bamboo grass , Tiger grass9
ตองกง ชื่อวิทยาศาสตร์ Thyanolaealatifoia (Roxb. ex Hormen) Honda
(ชื่อพ้อง วิทยาศาสตร์Agrosits maxima(Roxb.,) Kuntze,Meilca latifolia Roxb. ex Hormen
จัดอยู่ในวงค์หญ้า (POACEAE หรือ GRAMINEAE)[1],[2],[3],[4]
สมุนไพรตองกง มีชื่ออื่นๆว่า หญ้าไม้กวาด หญ้ายูง(ยะลา) หญ้ากาบไผ่ใหญ่ (เลย) ,เลาเล้ง (สุโขทัย) ก๋ง ต้นก๋ง(คนเมือง ภาคเหนือ)ตองกง (ไทยใหญ่) เค่ยแม (กะเหรี่ยงเชี่ยงใหม่) ,เควยะหล่า(กะเหรี่ยฝแม่ฮ่องสอน) ,มิ้วฮูเมาะ(กระเปรี่ยงแดง),ต้าวฉึเจ๋(ม้ง),น่ำหยาว (เมี่ยน),ลำกง ลำกร่อล
(ลั้วะ),ตาร์ล (ขมุ) บ่งบิ๊ (ปะหล่อง)เป็นต้น.
ลักษณะของตองกง
ต้นตองกง จัดเป็นไม้ล้มลุกจำพวกหญ้ามีอายุหลายปีลำต้นกลมมีลักษณะคล้ายต้นไผ่ มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของลำต้นประมาณ 7.6 - 17.6 mm ลำต้นมีกอที่แข็งแรงมาก มีความสูงของต้นประมาณ 3-4 เมตรขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและส่วนของลำต้นหรือเหง้าที่มีอยู่ในดิน มีเขตการกระจายพันธุ์กว้าง โดยสามารถพบได้ทั่วไปในประเทศอินเดียจีนพม่ารวมไปถึงประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สำหรับในประเทศไทยสามารถพบได้ทั่วทุกภาค โดยขึ้นเป็นวัชพืชตามที่โล่งสองข้างทางตามไหล่เขาและตามชายป่าที่มีระดับความสูงจนถึงประมาณ 1800 เมตร
ใบตองกง
ใบมีลักษณะเป็นรูปใบหอกขนาดใหญ่ ค่อนข้างกว้างโดยมีความกว้างประมาณ 4-7 cm และความยาวประมาณ 30 ถึง 55 cm ไปใบแหลม โคนใบป้านส่วนขอบใบเป็นจักละเอียดเนื้อใบค่อนข้างหนาส่วนกาบใบเกลี้ยงยกเว้นบริเวณขอบตอนบนจะมีขนสั้นๆส่วนกลับไปตอนปลายจะเป็นก้านสั้นๆซึ่งเป็นสีแดงเข้มมีลิ้นใบที่ระหว่างรอยต่อด้านในของกาบใบและแผ่นใบเป็นเยื่อบางๆมีความยาวประมาณ 2 มิลลิเมตรและปลายตัด
ดอกต้นกง
ออกดอกเป็นช่อแบบกระจายและมีขนาดใหญ่ลายดอกโค้งลงมีความยาวประมาณ 50 เซนติเมตรช่อดอกย่อยมีก้านและมักอยู่เป็นคู่คู่เป็นกาบช่อย่อยมี 2 อันลักษณะคล้ายกันเป็นรูปไข่โดยอันบนจะยาวและบางกว่าอันล่างและในแต่ละข้อย่อยจะมีดอกย่อยอยู่ 2 ดอกและอาจมีถึง 3 ดอก แต่จะพบได้น้อยมากดอกล่างเป็นแบบไม่มีเพศมีแต่กราบร่างและมีขนใกล้ๆขอบส่วนดอกบนเป็นดอกแบบสมบูรณ์เพศกับล่างมีสันตามยาว 3 สันขอบทั้ง 2 ด้านบางใสและมีค่อนข้างแข็งส่วนกาบบนมีเส้นสันตามยาว 2 เส้นเนื้อบางและใสเกสรตัวผู้มี 2 อันส่วนเกสรปลายมีแยก 2 แฉกและเป็นขุยสามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี
ผลกง
ลักษณะของผลเป็นรูปไข่ผลเป็นสีน้ำตาลแดงมีความยาวประมาณ 0.6 มิลลิเมตร
สรรพคุณของตองกง
*รากตองกงนำมาต้มใช้อมกลั้วคอเมื่อมีไข้(ราก)
*ใบตองกงนำมาใช้กวาดแก้อาการไอของเด็กและผู้ใหญ่(ใบ)
1. นอกจากจะใช้เป็นยาสมุนไพรแล้วยังสามารถนำมาใช้ทำเป็นเครื่องจักสานและเครื่องมือใช้สอยต่างๆได้
2. ใช้ทำเป็นไม้กวาดตองกงใช้ก้านช่อดอกนำมาตากแห้งนำมามัดกับด้ามไม้ไผ่ใช้ทำเป็นไม้กวาดส่วนดอกนำมาถักยึดกับด้านไม้ใช้ทำเป็นไม้กวาด
3. ใบสามารถนำมาใช้ห่อขนมห่อข้าวต้มห่อข้าวเหนียวนึ่งได้
4. ใบนอกจากจะใช้ห่อขนมแล้วยังนำมาใช้ในพิธีสำคัญต่างๆอีกด้วยเช่นวิธีการผูกข้อมือ(กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน)
5. ในต่างประเทศอย่างอเมริกาแอฟริกาและยุโรปพบปลูกเป็นหญ้าประดับและนำไปใช้ประโยชน์อื่นๆ
6. ใบและยอดอ่อนใช้เป็นอาหารสำหรับสัตว์ตามธรรมชาติโดยการใช้แทะเล็ม ของโคกระบือช้างและสัตว์ป่าอื่นๆโดยใบและยอดนั้นมีคุณค่าทางโภชนาการดังนี้ เส้นใย 15.9 เปอร์เซ็นต์ไขมัน 2.7% เท่า 5.6 เปอร์เซ็นต์โปรตีน 10.9 เปอร์เซ็นต์ธาตุแคลเซียม 0.1% ธาตุฟอสฟอรัส 0.38 เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ และเทนนิน 1.01 เปอร์เซ็นต์
ข้อชี้แนะ ในปัจจุบันมีกฎหมายบังคับไม่ให้ชาวบ้านหรือเกษตรกรไปเก็บเอากงในเขตอุทยานป่าไม้หรือตามแหล่งธรรมชาติทั่วไปทางด้านกฎหมายนี้ได้ครอบคลุมไปถึงการเก็บของป่าทั่วไปฉนั้นจึงมีปัญหาในการที่จะนำเอาตองกงตามธรรมชาติมาใช้ในการทำวัสดุไม้กวาดหรือผลิตภัณฑ์อื่นๆ ฉะนั้นจึงขอแนะนำให้พี่น้องเกษตรกรนั้นที่มีที่ดินว่างเปล่าหรือเป็นที่รกร้างไม่สามารถทำการเกษตร อื่นๆได้ให้หันมาปลูกต้นตองกงใช้ทำเป็นผลิตภัณฑ์ไม้กวาดโดยวิธีการปลูกตองกงนั้น การปลูกต้องมีระยะห่าง 3 เมตรคูณ 3 เมตรโดยใช้หน่อจากตรงต้นแม่พันธุ์ขยายแยกออกประมาณเนือที่1ไร่จะปลูกได้ประมาณ 170 กว่ากอ 1ไร่สามารถเก็บเกี่ยวดอกตองกงในแต่ละปีได้ 1,000-1,500กิโลกรัมตกแต่งเด็ดดอกมัดรวมกันแล้วขาย ส่งตกกิโลกรัมละ25-30บาท มีรายได้ตกไร่ละราวๆ30,000-35,000 บาทต่อปี หลักการเก็บเกี่ยวแล้วให้ตัดชิดดินแล้วหว่านปุ๋ย 15-15-15 จะได้ผลผลิตตองกงเพิ่มอีก30-50% ในการปลูกตองกงขายนั้นเกษตรกรไม่ต้องมีค่าใช้จ่ายในการดูแลมากมายเพี่ยงแค่ทำแนวกันไฟและมีความรู้ในเชิงผลิตไม้กวาดแปรงทาสีจากตองกงเกษตรกรก็จะมีรายได้เพิ่มขึ้นอีกเกษตรกรยึสามารถยุดเป็นอาชีพได้อย่างมั่นคงมีงานทำในท้องถิ่นและยังเป็นการลดการนำเข้าตองกงจากต่างประเทศเช่นลาวและพม่าอีกด้วย ในปัจจุบันนั้นผลิตภัณฑ์จากตองกงเช่นไม้กวาดได้มีการส่งออกไปจำหน่ายในประเทศเช่นเกาหลี ญี่ปุ่นมาเลเซีย สิงคโปร และประเทศในตะวันออกกลาง ตองกงจึงเป็นวัตถุดิบที่มีความต้องการสูงเพิ่มขึ้นในอนาคต.
เกษตรชายขอบ (เรียบเรียง)
ไบโอกรีนเทคไทยแลนด์
- 28
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
