ทำไมญี่ปุ่นถึงโจมตี Pearl Harbour
วันนี้เมื่อ 79 ปีที่แล้ว เป็นวันที่ญี่ปุ่นส่งฝูงบินเข้าถล่ม Pearl Harbour ของสหรัฐอเมริกา ทำให้อเมริกาเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่สองอย่างเป็นทางการ
(Source: northeastern.edu)
ทำไมญี่ปุ่นถึงกล้าประกาศสงครามกับอเมริกา ผู้นำญี่ปุ่นสมัยนั้นสติดีหรือเปล่า สงครามกับอเมริกาคือการฆ่าตัวตายชัดๆ เพราะ.....
1. อเมริกามีทรัพยากรเยอะกว่ามาก สามารถผลิตอาวุธได้มากกว่าญี่ปุ่น ทั้งในแง่จำนวนและประสิทธิภาพ
2. การทำสงครามสองด้านมีแต่ความเสี่ยง ญี่ปุ่นวุ่นวายกับสงครามในเอเชียอยู่แล้ว แถมยังเสี่ยงจะปะทะกับรัสเซียศัตรูเก่าอีก ทำไมไปแกว่งเท้าหาเสี้ยนเพิ่ม
3. ด้วยปัจจัยทางภูมิศาสตร์ ญี่ปุ่นไม่สามารถโจมตี mainland ของอเมริกาได้ทั้งหมด แต่อเมริกาสามารถยิงถล่มญี่ปุ่นได้ทั้งประเทศ
ประเด็นที่ยกมาพูดด้านบนก็จริงทั้งหมด แต่ถ้าเรามองภาพใหญ่ มองเป้าหมายของสงครามและยุทธศาสตร์โดยรวมของญี่ปุ่น จะเห็นว่าการโจมตี Pearl Harbour ผ่านการคิดไตร่ตรองมาดีแล้ว
ผู้นำญี่ปุ่นไม่ได้บ้า แต่เลือกใช้ high-risk methods เพื่อ high gains....และเมื่อกล้าที่จะเสี่ยงญี่ปุ่นก็ต้องยอมรับผลที่ตามมา
เป้าหมายในการทำสงคราม (กับอเมริกา) ในเอเชีย-แปซิฟิคของญี่ปุ่น มีอยู่หลักๆสองส่วน....
ส่วนแรกคือการเสริมสร้างความมั่นคงของประเทศ ญี่ปุ่นต้องการลดการพึ่งพาน้ำมัน เหล็ก แร่ และทรัพยากรอื่นๆที่ใช้ในอุตสาหกรรมจากอเมริกา เพื่อไม่ให้อเมริกาใช้อำนาจทางเศรษฐกิจ (economic leverage) กดดันญี่ปุ่นได้อีกต่อไป จึงบุกยึดดินแดนในเอเชีย-แปซิฟิคที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ นอกจากเรื่องทรัพยากรแล้ว การขยายดินแดนเป็นการหาตลาดสำหรับสินค้าญี่ปุ่น และหาที่ตั้งถิ่นฐานใหม่สำหรับประชากรญี่ปุ่นที่มีจำนวนมาก
ส่วนที่สองคือเรื่องเกียรติยศของชาติ (national glory) ญี่ปุ่นเชื่อว่าชาติของตนเหนือกว่าเอเชียชาติอื่น และต้องการมีศักดิ์ศรีเท่าเทียมกับชาติมหาอำนาจตะวันตก แต่ชาติตะวันตกก็ปฎิบัติต่อญี่ปุ่นเหมือนกับประชาชนชั้นสองทั้งๆที่ญี่ปุ่นมีส่วนร่วมในการช่วยให้ฝ่ายสัมพันธมิตรชนะสงครามโลกครั้งแรก ทำให้ญี่ปุ่นไม่พอใจอย่างมาก
มาถึงสงครามโลกครั้งที่สอง ญี่ปุ่นอ้างว่าการบุกยึดชาติเอเชียที่อ่อนแอกว่าคือการนำความศิวิไลซ์ไปให้...ข้ออ้างเดียวกับชาติตะวันตกตอนล่าอาณานิคมเป๊ะๆ แต่ชาติตะวันตกกลับออกมาโวยวาย โชว์กำลังทหารและตัดการส่งออกไปยังญี่ปุ่นเพื่อข่มขู่ ยิ่งทำให้ญี่ปุ่นแค้นหนักเข้าไปอีก
สรุปสั้นๆคือ ญี่ปุ่นต้องการเปลี่ยน status quo ของเอเชีย ทำให้ตัวเองกลายเป็น hegemon หรือเจ้าพ่อใหญ่ของภูมิภาค ในขณะที่อเมริกาและเดอะแกงค์ฝรั่งต้องการรักษา status quo ไว้เพื่อไม่ให้ตัวเองเสียผลประโยชน์
ซึ่งแน่นอนว่าการแย่งอำนาจในลักษณะนี้ต้องจบลงด้วยการใช้อาวุธ
ญี่ปุ่นที่ในระยะยาวไม่สามารถต่อกรกับอเมริกาได้ ต้องชิงโจมตีก่อนและสร้างความเสียหายให้ได้มากที่สุด เพื่อทำลายขวัญกำลังใจของชาวอเมริกัน และบีบบังคับให้อเมริกาเจรจาสงบศึก ยอมทำตามข้อเรียกร้องของญี่ปุ่น
ปัจจัยที่จะทำให้ญี่ปุ่นประสบความสำเร็จมีอยู่ 4 ข้อ...
1. ญี่ปุ่นมองว่าทหารอเมริกันไม่มี fighting spirit สู้จนตัวตายเหมือนทหารญี่ปุ่น
2. ประชาชนอเมริกันส่วนใหญ่แอนตี้สงคราม
3. แม้จะมีทรัพยากรและความสามารถในการผลิตอาวุธ แต่อเมริกาไม่ได้เตรียมพร้อมรับมือสงครามเหมือนชาติในยุโรป เพราะอเมริกาอยู่ห่างไกลจากชาวบ้าน ไม่ได้ล้อมรอบไปด้วยศัตรู
4. อเมริกาประเมินค่ากำลังทหารและเทคโนโลยีของญี่ปุ่นต่ำไป
แล้วทำไมญี่ปุ่นถึงเลือก Pearl Harbour เป็นเป้าหมายทั้งที่เสี่ยงมาก
กองเรือมหึมาของญี่ปุ่นที่ง่ายต่อการพบเห็นต้องใช้เวลามากกว่าสิบวันกว่าจะเดินทางไปถึงจุดหมาย ถ้าไปจ๊ะเอ๋กับเรืออเมริกันเข้ากลางทางแผนการโจมตีก็จะพังทันที
ปัญหาอีกอย่างคือ Pearl Harbour เป็นอ่าวน้ำตื้น ไม่เหมาะสมกับการใช้ตอร์ปิโด (ยิงลงไปก็มีแต่จะติดพื้นทรายและไม่ระเบิด)
แต่กองทัพเรือญี่ปุ่นภายใต้การนำของจอมพลเรือ อิโซโรกุ ยามาโมโตะ (Isoroku Yamamoto) ก็พร้อมที่จะเสี่ยง เพราะ.....
1. กองเรือแปซิฟิคของอเมริกา (U.S. Pacific Fleet) รวมกันอยู่ที่ Pearl Harbour....การโจมตี Pearl Harbour คือการตัดกำลังรบหลักของอเมริกา
อิโซโรกุ ยามาโมโตะ ผู้ไม่เห็นด้วยกับการทำสงครามกับอเมริกา แต่ในที่สุดก็เป็นผู้วางแผนการโจมตี Pearl Harbour และการรบที่ Midway (Source: Wikipedia)
2. การทำลายกองทัพเรือเป็นการโจมตีเชิงสัญลักษณ์ ตามที่ Alfred Thayer Mahan นักยุทธศาสตร์ทางเรือเคยกล่าวไว้ว่า "ชาติใดครองทะเลก็จะครองโลก" โดยให้เหตุผลว่ากองทัพเรือที่แข็งแกร่งย่อมนำมาถึงการค้าขายทางทะเลที่มั่นคง (กองทัพเรือปกป้องคุ้มครองเรือพาณิชย์และเส้นทางขนส่งสินค้า เช่นเดียวกัน....การค้าขายที่เจริญก็เกื้อหนุนกองทัพให้เข้มแข็งขึ้น)
มหาอำนาจทั้งอังกฤษในยุคอาณานิคม อเมริกา และจีนในปัจจุบันล้วนขยายอำนาจจากการมีกองทัพเรือที่เกรียงไกร
เพราะฉะนั้นการบดขยี้กองทัพเรือที่เป็นความภูมิใจของชาวอเมริกัน จะทำให้อเมริกาเสียขวัญอย่างรุนแรง
ญี่ปุ่นหลบเลี่ยงการตรวจจับของอเมริกา โดยการส่งเรือบรรทุกเครื่องบินไปคนละเส้นทาง แล้วค่อยมารวมพลกันที่จุดนัดพบ
วันที่ 7 ธันวาคม 1941....ฝูงบินญี่ปุ่นบุกเข้าโจมตี Pearl Harbour ได้อย่างง่ายดายเพราะการป้องกันของฝ่ายอเมริกันอ่อนแอมาก เครื่องบินรบและเรือจอดเป็นเป้านิ่งให้นักบินญี่ปุ่นทิ้งระเบิดใส่ อากาศที่ดียิ่งทำให้นักบินญี่ปุ่นเห็นเป้าหมายชัดเจน
เรื่องตอร์ปิโดก็ไม่ใช่ปัญหา เพราะญี่ปุ่นพัฒนาตอร์ปิโด Type 91 สำหรับใช้ในน้ำตื้นโดยเฉพาะ
ญี่ปุ่นเสียทหารไป 130 นาย (เสียชีวิต 129 และถูกจับ 1) เสียเครื่องบิน 29 ลำจากทั้งหมด 353 ลำ และเสียเรือดำน้ำขนาดเล็กไป 5 ลำ แต่เรือบรรทุกเครื่องบิน เรือรบ และเรือพิฆาตที่เข้าร่วมภารกิจอยู่รอดครบทุกลำ
ฝ่ายอเมริกามีผู้เสียชีวิต 2,403 รายและบาดเจ็บ 1,178 ราย....อเมริกาเสียเครื่องบินไป 328 ลำ เรืออเมริกันถูกจมไป 3 ลำ (ในจำนวนนี้เป็นเรือรบ 2 ลำ) และเสียหายอีก 16 ลำ (ในนี้มีเรือรบ 6 ลำ)
ปฏิบัติการ Pearl Harbour สร้างความเสียหายให้อเมริกาอย่างมาก ทำให้ญี่ปุ่นปฎิบัติการยึดดินแดนในเอเชีย-แปซิฟิคได้สะดวกขึ้น
แผนที่ปี 1942 แสดงให้เห็นถึงดินแดนที่ถูกครอบครองโดยจักรวรรดิญี่ปุ่น (Source: Encyclopedia Britannica)
แต่ Pearl Harbour ไม่ได้เป็น strategic victory เพราะ....
1. ญี่ปุ่นโชคร้ายที่เรือบรรทุกเครื่องบินทั้งสามลำของ U.S. Pacific Fleet (Enterprise, Lexington, Saratoga) ไม่ได้จอดอยู่ที่ Pearl Harbour ตอนที่ญี่ปุ่นเข้าโจมตี อันนี้เรียกว่าพลาดสุดๆ เพราะเรือบรรทุกเครื่องบินเป็นหัวใจสำคัญของยุทธนาวีในแปซิฟิค
2. ญี่ปุ่นมุ่งโจมตีเรือและเครื่องบินของอเมริกา แต่ไม่ได้สนใจคลังน้ำมันและอู่ต่อเรือ ทำให้กองทัพเรือของอเมริกาสามารถฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว เรือหลายลำที่ถูกโจมตีจนหมดสภาพที่ Pearl Harbour ฟื้นคืนชีพมาประจันหน้ากับญี่ปุ่นอีกครั้งที่ Midway ภายในเวลาแค่ 6 เดือนเท่านั้น
3. ญี่ปุ่นประเมินความอึดของอเมริกาต่ำไป แทนที่คนอเมริกันจะหมดกำลังใจ กลับมีความมุ่งมั่นที่จะล้างแค้น
ชาวอเมริกันส่วนใหญ่มองว่าญี่ปุ่นหน้าไหว้หลังหลอก เป็นพวกเชื่อไม่ได้ เพราะฉากหน้าทำเป็นเจรจาสันติภาพกับอเมริกา แต่ฉากหลังกลับวางแผนลอบกัด....ซึ่งนี่ก็ทำให้ชาวอเมริกันเชื้อสายญี่ปุ่นมากกว่าแสนคนถูกจับกุมและกักขังไว้ในค่ายกักกัน ตั้งแต่ปี 1942 ถึง 1945
US Propaganda Poster (Source: The International Museum of World War II)
การเหยียดเชื้อชาติญี่ปุ่นอย่างรุนแรง ก็เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้อเมริกาตัดสินใจทิ้งระเบิดนิวเคลียร์ที่ฮิโรชิม่าและนางาซากิ เป็นการปิดฉากสงครามโลกครั้งที่สอง
Reference List:
Census Bureau. “Remembering Pearl Harbor: A Pearl Harbor Fact Sheet”. Accessed December 6, 2020. https://www.census.gov/history/pdf/pearl-harbor-fact-sheet-1.pdf.
Chun, Cody. “Aesthetics, Ethics, and Narratives of Race in the Bombings of Hiroshima and Nagasaki”. Race & Pedagogy Journal 2, no. 1 (2016). Available online at https://soundideas.pugetsound.edu/rpj/vol2/iss1/5.
History. “Japanese Internment Camps”. Last modified February 21, 2020. https://www.history.com/topics/world-war-ii/japanese-american-relocation.
Netflix. Greatest Events of WWII in Colour. 2019. https://www.netflix.com/th-en/title/80989924.
Record, Jeffrey. Japan’s Decision for War in 1941: Some Enduring Lessons. Pennsylvania: Strategic Studies Institute, 2009.
- 14
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
