เรื่องเล่าอายุแสนปีของกระจุกดาวหญิงสาว
การค้นหาตำแหน่งของกระจุกดาวไพลอาดีส(Pleiades) โดยใช้กลุ่มดาวนายพราน(Orion)
ในท้องฟ้าซีกโลกเหนือในเดือนธันวาคม มีกระจุกดาวที่สวยงามแห่งหนึ่งที่เรียกว่า
ไพลอาดีส(Pleiades) หรือเจ็ดดรุณี(seven sisters) เมื่อพิจารณาให้ดีแล้ว คุณจะนับดาวได้แค่หกดวง ดังนั้นแล้ว ทำไมเราจึงยังบอกว่ามีอยู่เจ็ดล่ะ หมายเหตุ ในเมือง
ไทยเรียก ไพลอาดีสว่า กระจุกดาวลูกไก่
หลากหลายอารยธรรมรอบโลกก็เรียกไพลอาดีสว่า เจ็ดดรุณี และยังบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพวกนางที่คล้ายๆ กันด้วย หลังจากศึกษาการเคลื่อนที่ของดาวอย่างใกล้ชิด เชื่อว่าเรื่องราวเหล่านี้อาจจะย้อนกลับไปได้ถึงหนึ่งแสนปี สู่ช่วงเวลาเมื่อกลุ่มดาวมี
ลักษณะที่แตกต่างจากนี้เล็กน้อย
ในปกรณัมกรีกโบราณ ไพลอาดีสเป็นบุตรีทั้งเจ็ดของยักษ์ไททัน แอตลาส(Atlas)
ซึ่งถูกบังคับให้แบกท้องฟ้าไว้ชั่วกัปชั่วกัลป์ ดังนั้นจึงไม่สามารถป้องกันลูกสาวทั้ง
หมดได้ เพื่อที่จะปกป้องไม่ให้หญิงสาวทั้งเจ็ดถูกข่มเหงโดยนายพราน โอไรออน
(Orion) เทพซุสจึงเปลี่ยนพวกนางให้กลายเป็นดาว แต่เรื่องราวบอกว่าหนึ่งในพี่น้องนั้น ตกหลุมรักมนุษย์คนหนึ่งและหนีไปซ่อนตัว จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมเราจึงเห็นดาวเพียงหกดวงเท่านั้น
ไพลอาดีส หรือกระจุกดาวดรุณีทั้งเจ็ด แต่เมื่อมองด้วยตาเปล่าจะสังเกตเห็นดาวเพียงหกดวงเท่านั้น
เรื่องราวใกล้เคียงกันนี้ยังพบในกลุ่มชนพื้นเมืองอะบอริจินทั่วออสเตรเลีย ในอารย-
ธรรมอะบอริจินออสเตรเลียหลายเผ่า ไพลอาดีสเป็นกลุ่มของเด็กผู้หญิง และมักจะ
เกี่ยวข้องกับพิธีและเรื่องราวของหญิงสาวศักดิ์สิทธิ์ ไพลอาดีสยังมีความสำคัญใน
ฐานะส่วนหนึ่งของปฏิทินและดาราศาสตร์ชาวอะบอริจิน และสำหรับหลายกลุ่มเผ่า
การปรากฏขึ้นครั้งแรกของไพลอาดีสตอนรุ่งเช้า เป็นการเริ่มต้นของฤดูหนาว
ไม่ไกลจากดรุณีทั้งเจ็ดบนท้องฟ้า ก็คือกลุ่มดาวนายพราน ซึ่งในออสเตรเลีย มักจะ
ถูกเรียกว่า จานรองแก้ว(saucepan) ในปกรณัมกรีก โอไรออนเป็นนายพราน กลุ่ม
ดาวนี้ยังเป็นนายพราน หรือกลุ่มชายฉกรรจ์ ในวัฒนธรรมอะบอริจินด้วย Daisy Bates นักเขียนและนักมานุษยวิทยา ได้รายงานว่าผู้คนในออสเตรเลียตอนกลาง เรียกกลุ่มดาวนายพรานว่า นักล่าหญิงสาว และโดยจำเพาะว่าเป็นหญิงสาวทั้งเจ็ด เรื่องราว
ของอะบอริจินบอกว่า เด็กผู้ชายหรือ ผู้ชาย จากกลุ่มดาวนายพราน กำลังตามล่า
ดรุณีทั้งเจ็ด และหนึ่งในเจ็ดนั้นก็เสียชีวิต หรือกำลังซ่อนตัว หรือมีอายุน้อยเกินไป
หรือถูกพรากไป ดังนั้น อีกครั้งที่เห็นได้แค่เพียงหกดวง
สำหรับเรื่องราวของดรุณีที่หายไปคล้ายๆ กันนี้ยังพบได้ในอารยธรรมยุโรป, อาฟริกา, เอเชีย, อินโดนีเซีย, ชนพื้นเมืองอเมริกัน และอะบอริจินออสเตรเลีย หลากหลาย
อารยธรรมบอกว่ากระจุกแห่งนี้มีดาว 7 ดวง แต่เห็นได้เพียง 6 ดวง แต่ก็มีเรื่องเล่า
เพื่ออธิบายว่าเพราะเหตุใดจึงมองไม่เห็นดวงที่เจ็ด
กลุ่มดาวนายพราน(Orion) ในเรื่องราวของชนเผ่าอะบอริจินกลุ่ม Yolngu ในออสเตรเลียเหนือ ดาวสามดวงที่เข็มขัดนายพรานเป็นผู้ชายฉกรรจ์สามคนที่ออกไปตกปลาด้วยเรือแคนู และจับราชาปลาต้องสาปได้หรือคือ เนบิวลานายพราน(Orion Nebula)
ว่าแต่เพราะเหตุใด เรื่องเล่าของชนเผ่าอะบอริจินออสเตรเลียจึงคล้ายกับเรื่องของ
กรีกอย่างมาก นักมานุษยวิทยามักจะคิดว่าชาวยุโรปอาจจะนำเรื่องราวกรีกโบราณไปยังออสเตรเลีย ที่นั้นเรื่องราวเดิมถูกปรับเปลี่ยนโดยชนพื้นเมืองอะบอริจินให้สอด
คล้อง แต่เรื่องราวของอะบอริจินดูจะเก่าแก่กว่า การพบปะของสองอารยธรรมอย่าง
มากมาย และก็มีการพบปะระหว่างอารยธรรมอะบอริจินออสเตรเลียเกือบทั้งหมดกับส่วนที่เหลือของโลก น้อยมากในช่วงอย่างน้อย 5 หมื่นปี ดังนั้นแล้ว เพราะเหตุใด
เรื่องราวจึงเหมือนกันได้
Barnaby Norris และ Ray Norris ได้เสนอคำตอบในรายงานที่เผยแพร่โดย
Springer ต้นปีหน้าในหนังสือ Advancing Cultural Astronomy โดยบอกว่า มนุษย์ยุคใหม่ทั้งหมดนั้นสืบเชื้อสายมาจากมนุษย์ที่อาศัยในอาฟริกาก่อนที่พวกเขาจะเริ่ม
อพยพอันยาวนานสู่ที่ไกลสุดขอบโลกเมื่อราว 1 แสนปีก่อน แล้วเรื่องราวของเจ็ด
ดรุณีเหล่านี้จะเก่าแก่ขนาดนั้นได้หรือไม่ มนุษย์ทั้งหมดนำเรื่องราวเหล่านี้อพยพไปพร้อมกับพวกเขา สู่ออสเตรเลีย, ยุโรป และเอเชีย หรือไม่
จากการตรวจสอบด้วยดาวเทียมไกอา(Gaia) และกล้องอื่นๆ อย่างระมัดระวัง ได้
แสดงว่าดาวในไพลอาดีสนั้นกำลังเคลื่อนที่บนท้องฟ้าอย่างช้าๆ ดาวฤกษ์ดวงหนึ่ง
คือ ไพลโอเน(Pleione) ขณะนี้กำลังอยู่ใกล้กับดาวแอตลาสอย่างมาก จนดูพวกมัน
เหมือนเป็นดาวฤกษ์เดี่ยวเมื่อมองด้วยตาเปล่า แต่ถ้าเราใช้สิ่งที่เราทราบเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของดาว และย้อนเวลากลับไปเมื่อหนึ่งแสนปีก่อน ไพลโอเน ก็อยู่ห่างจาก
แอตลาสออกมาอีกเล็กน้อย และน่าจะเห็นได้ด้วยตาเปล่าอย่างง่ายดาย ดังนั้น เมื่อ
หนึ่งแสนปีก่อน ผู้คนเกือบทั้งหมดน่าจะเห็นดาวทั้งเจ็ดในไพลอาดีส
ตำแหน่งของดาวในไพลอาดีสในปัจจุบันและเมื่อหนึ่งแสนปีก่อน เมื่อหนึ่งแสนปีก่อน ดาวฤกษ์ดวงหนึ่งคือ ไพลโอเน ทางซ้าย อยู่ห่างจากแอตลาสออกมา ทำให้สังเกตเห็นมันได้ง่ายขึ้น
การเคลื่อนที่ของดาวช่วยอธิบายปริศนาสองประการคือ ความคล้ายคลึงระหว่างเรื่องราวของกรีกโบราณกับอะบอริจินเกี่ยวกับดาวเหล่านี้ และความจริงที่ว่า มีหลากหลายอารยธรรมที่เรียกกระจุกแห่งนี้ว่า เจ็ดดรุณี แม้ว่าเราจะเห็นดาวเพียงหกดวงในปัจจุบัน
เป็นไปได้หรือไม่ว่าเรื่องราวของเจ็ดดรุณีกับนายพรานโอไรออน จะเก่าแก่มากจนบรรพบุรุษในอาฟริกาของเรา เล่าเรื่องเหล่านี้ให้ลูกหลานฟังเมื่อหนึ่งแสนปีก่อน แล้วนี่จะเป็นเรื่องเล่าที่เก่าแก่ที่สุดบนโลกหรือไม่
แบบจำลองดาวแอตลาสกับไพลโอเน อย่างที่น่าจะเห็นเมื่อมองด้วยตาเปล่าในปัจจุบัน และเมื่อหนึ่งแสนปีก่อน
แหล่งข่าว phys.org : the world’s oldest story? Astronomers say global myths about “seven sisters” stars may reach back 100,000 years
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
