[ลงทุนแมน] โกโก้ พืชความหวังใหม่ ของเกษตรกรไทย 60,000 - 80,000 ตัน คือปริมาณเมล็ดโกโก้แห้งที่ประเทศไทยต้องนำเข้าในแต่ละปี ซึ่งคิดเป็นมูลค่ากว่า 1,700 ล้านบาท

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

ลงทุนแมน

ยืนยันแล้ว

•

1 ม.ค. 2021 เวลา 02:40 • ธุรกิจ

โกโก้ พืชความหวังใหม่ ของเกษตรกรไทย

60,000 - 80,000 ตัน คือปริมาณเมล็ดโกโก้แห้งที่ประเทศไทยต้องนำเข้าในแต่ละปี ซึ่งคิดเป็นมูลค่ากว่า 1,700 ล้านบาท

การนำเข้าเมล็ดโกโก้เหล่านี้ ก็เพื่อนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์จากโกโก้ ทั้งอาหาร ขนมหวาน ยาใช้ภายนอก และเครื่องสำอาง

เนื่องด้วยกำลังการผลิตเมล็ดโกโก้แห้งในประเทศไทย ปี 2562 มีอยู่เพียง 125 ตัน

ช่องว่างระหว่างกำลังการผลิตและความต้องการที่ห่างกันมาก จึงเป็นโอกาสที่ดีสำหรับเกษตรกรไทย ในการที่จะกระจายผลผลิตทางการเกษตรออกไปจากพืชเศรษฐกิจเดิมๆ

การปลูกโกโก้จะเป็นความหวังใหม่ของเกษตรกรไทยได้อย่างไร?

ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกับประวัติของต้นโกโก้กันสักนิด

ต้นโกโก้เป็นพืชพื้นเมืองของแถบอเมริกากลาง โดยเฉพาะประเทศเม็กซิโก

สิ่งที่เป็นผลผลิตสำคัญของต้นโกโก้ก็คือ เมล็ดที่มีรสหวาน และอุดมไปด้วยสาร Theobromine ช่วยกระตุ้นระบบประสาท และทำให้สมองตื่นตัว

https://medthai.com/

ในศตวรรษที่ 14 ชนพื้นเมืองของจักรวรรดิแอซเท็กมีการใช้เมล็ดโกโก้แทนเงินตราเนื่องจากเป็นสิ่งหายาก ในขณะที่ชนชั้นสูงจะนำเมล็ดมาต้มเป็นเครื่องดื่มบำรุงกำลัง เรียกว่า ช็อกโกแลต

จนเมื่อชาวสเปนเดินทางมาค้นพบทวีปอเมริกา โกโก้จึงเริ่มแพร่หลายเข้าสู่ทวีปยุโรป จนเมื่อได้รับความนิยมมากขึ้น ชาวยุโรปได้นำต้นโกโก้ไปปลูกตามอาณานิคมเขตร้อนของตัวเองในทวีปแอฟริกา

ชาวฝรั่งเศสนำมาปลูกในอาณานิคมโกตดิวัวร์ ชาวอังกฤษนำมาปลูกในกานา

ส่วนทางฝั่งทวีปเอเชีย มีชาวดัตช์นำมาปลูกในอาณานิคมดัตช์อีสต์อินดีส์

ตามธรรมชาติของโกโก้ที่ต้องการแสงแดด และน้ำอย่างสม่ำเสมอ จึงเจริญเติบโตได้ดีในเขตร้อนชื้น อาณานิคมเหล่านี้ตั้งอยู่แถบเส้นศูนย์สูตรพอดี จึงมีสภาพแวดล้อมเหมาะสมตามที่โกโก้ต้องการ ซึ่งส่งผลมาถึงยุคปัจจุบัน

ประเทศที่ให้ผลผลิตโกโก้มากที่สุดในโลก 3 อันดับแรก

ล้วนได้อานิสงส์จากการริเริ่มของอดีตเจ้าอาณานิคม

อันดับ 1 ไอวอรีโคสต์ หรือโกตดิวัวร์ ให้ผลผลิต 2,034,000 ตัน

อันดับ 2 กานา ให้ผลผลิต 883,652 ตัน

อันดับ 3 อินโดนีเซีย หรืออดีตดัตช์อีสต์อินดีส์ ให้ผลผลิต 659,776 ตัน

สำหรับในประเทศไทย มีการนำต้นโกโก้เข้ามาปลูกเป็นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 5

ต่อมามีการตั้งศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร และมีการพัฒนาจนได้โกโก้ “พันธุ์ลูกผสมชุมพร 1”

และกรมวิชาการเกษตรได้สนับสนุนให้มีการปลูกเป็นวงกว้าง ตั้งแต่ปี 2537

แต่อย่างไรก็ตาม ตลอดเวลาที่ผ่านมา การปลูกโกโก้ในไทยกลับไม่ได้รับความนิยมเท่าที่ควร เนื่องจากปัจจัยหลายประการ ทั้งคุณภาพผลผลิตที่ยังไม่ดีพอ ราคาต่อกิโลกรัมที่ไม่สูงนัก

และสิ่งสำคัญที่สุดก็คือ ยังไม่มีตลาดรองรับที่เพียงพอ เกษตรกรถูกบริษัทหลอกให้นำพันธุ์มาปลูก และถูกปล่อยปละละเลย ไม่มีการรับซื้อผลผลิตตามตกลง

โกโก้จึงมีการปลูกอย่างจำกัดมาก ในจังหวัดที่มีภูมิอากาศเอื้ออำนวย มีฝนตกชุก เช่น ในเขตจังหวัดจันทบุรี และนครศรีธรรมราช

แต่อย่างไรก็ตาม ในปี 2560 ก็ได้มีการส่งเสริมและพัฒนาระบบเกษตรพันธสัญญา ควบคุมโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีการออกเป็นกฎหมายให้เกษตรกรสามารถฟ้องร้องเอาผิดแก่บริษัทได้ กรณีที่ผิดสัญญาไม่รับซื้อผลผลิต

เมื่อรวมกับการสนับสนุนของกระทรวงเกษตรฯ ที่ส่งเสริมให้ปลูกโกโก้แทนสวนยางพาราที่มีอายุมากกว่า 25 ปีและให้น้ำยางน้อย จึงมีการขยายพื้นที่เพาะปลูกโกโก้มากขึ้นในแถบภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

โดยในปี 2562 ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกโกโก้ 1,547 ไร่

จังหวัดที่มีพื้นที่ปลูกโกโก้มากที่สุดในประเทศไทย 3 อันดับแรก ได้แก่

อันดับ 1 จังหวัดเชียงราย มีพื้นที่ปลูก 270 ไร่

อันดับ 2 จังหวัดพิษณุโลก มีพื้นที่ปลูก 252 ไร่

อันดับ 3 จังหวัดจันทบุรี มีพื้นที่ปลูก 166 ไร่

ข้อดีของการปลูกโกโก้ก็คือ ปลูกได้ง่าย มีโรคจากแมลงน้อย ระยะเวลาให้ผลผลิตอยู่ที่ประมาณ 2 ปี มีอายุยืนให้เก็บเกี่ยวผลผลิตได้ถึง 60 ปี สามารถขึ้นใต้ร่มเงาต้นไม้อื่นๆ จึงสามารถปลูกแซมกับต้นไม้ชนิดอื่นๆ ได้ ไม่ว่าจะเป็น ลำไย ทุเรียน หรือยางพารา

ในส่วนของตลาดรองรับ ขณะนี้ก็เริ่มมีหลายกิจการของคนไทยที่นำโกโก้ไทยมาใช้ในการแปรรูป เช่น บริษัท โกโก้ไทย 2017, PARADAi Crafted Chocolate & Cafe และ Kad Kokoa

รวมไปถึงการส่งออกไปยังต่างประเทศ เพื่อใช้เป็นส่วนประกอบของยาใช้ภายนอก และเครื่องสำอาง โดยจุดหมายปลายทางยอดนิยมของโกโก้ไทยก็คือ ประเทศญี่ปุ่น และฝรั่งเศส

พื้นที่ปลูกโกโก้ส่วนใหญ่ในประเทศไทยเป็นพื้นที่เพาะปลูกใหม่ จึงยังไม่ถึงเวลาให้ผลผลิต

ทำให้ผลผลิตในประเทศไทยปี 2562 จึงมีเพียง 125 ตัน เท่านั้น ซึ่งนับว่ามีน้อยมาก เมื่อเทียบกับความต้องการทั้งใน และต่างประเทศที่มีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ

ช่องว่างนี้จึงเป็นโอกาสสำคัญสำหรับเกษตรกรที่ต้องการกระจายผลผลิตจากพืชเศรษฐกิจเดิมๆ

และหาโอกาสสร้างแหล่งรายได้ใหม่

แต่อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับสินค้าเกษตร ก็คือ การมีตลาดรองรับที่เพียงพอ

โดยเฉพาะสินค้าอย่างโกโก้ การแปรรูปผลิตภัณฑ์จากต้นน้ำสู่ปลายน้ำมีความสำคัญอย่างมาก

มีหลายประเทศที่ประสบความสำเร็จในการต่อยอดผลิตภัณฑ์จากโกโก้

ตัวอย่างที่น่าสนใจที่สุดคือ ประเทศเบลเยียม

เบลเยียมเป็นประเทศเขตหนาว ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของทวีปยุโรป มีการปลูกโกโก้ในประเทศน้อย จึงต้องนำเข้าโกโก้เป็นจำนวนมาก คิดเป็นมูลค่าสูงถึง 21,570 ล้านบาท ซึ่งสูงกว่ามูลค่าการนำเข้าโกโก้ของไทยกว่า 12 เท่า

โกโก้ที่เบลเยียมนำเข้ามา จะถูกแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ทั้งอาหาร ขนมหวาน เครื่องสำอาง

โดยเฉพาะขนมหวานอย่างช็อกโกแลต