วิวัฒนาการของโรค ตอนที่ 1 : สุขภาพและความเจ็บป่วยยุคก่อนประวัติศาสตร์
5 ล้านปีก่อนในทวีปแอฟริกาบรรพบุรุษมนุษย์ได้แยกสายออกจากบรรพบุรุษของลิงชิมแพนซีซึ่งเป็นญาติใกล้ชิดที่สุด กว่า 150,000-200,000 ปีก่อนที่มนุษย์ปัจจุบัน (Homo sapiens) ได้ถือกำเนิดขึ้นมาในทวีปแอฟริกา และเดินทางไปทั่วทวีปต่างๆบนโลก จนถึงช่วงเวลาราว 10,000 ปีก่อนที่มนุษย์ปลี่ยนวิถีชีวิตจากการล่าสัตว์เก็บของป่ามาสู่การตั้งรกรากและทำการเกษตรอย่างจริงจัง
ถ้าเปรียบเทียบนับแต่กำเนิดมนุษย์สมัยใหม่จนถึงปัจจุบันเป็น 1 ชั่วโมง การดำรงชีวิตด้วยการเกษตรเป็นเพียงแค่ 1 นาทีครึ่งสุดท้ายซึ่งนับได้ว่าเป็นหนึ่งในจุดเปลี่ยนที่สำคัญที่สุดจุดหนึ่งของ “โลก” และ “โรค”
มนุษย์สายพันธุ์ต่างๆ เริ่มต้นดำรงชีวิต ลักษณะใกล้เคียง วานร ญาติร่วมสายวิวัฒนาการ และพัฒนาสู่สังคมล่าสัตว์ เก็บของป่าในลักษณะกลุ่มเล็กๆ ไม่เกินราวๆ 100 คน ด้วยปริมาณและความหนาแน่นของประชากรที่น้อยนี้ ทำให้การระบาดของโรคติดต่อเกิดขึ้นได้ยาก ซึ่งเกิดจากปัจจัยหลักคือ การย้ายถิ่นฐานบ่อยจึงทำให้เกิดการปนเปื้อนสิ่งปฏิกูลในระบบนิเวศน์บริเวณที่อาศัยที่ต่ำจึงไม่ดึงดูดแมลงที่เป็นพาหะ และการไม่มีปศุสัตว์ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการแพร่เชื้อโรค
โรคที่เกิดขึ้นในยุคสมัยนี้จึงเกิดจากสาเหตุสำคัญได้แก่ 1. การติดเชื้อจากการสัมผัสสัตว์ป่าโดยตรง ผ่านการกินและการสัมผัส 2. โรคที่เกิดจากปรสิตที่วิวัฒนาการร่วมกับมนุษย์ดั้งเดิม เช่น พยาธิต่างๆ แบคทีเรีย ซึ่งก่อให้เกิดโรคเช่น คุดทะราด(yaws), ซิฟิลิส(syphylis), โรคเหงาหลับ(sleeping sickness), บาดทะยัก(tetanus), พยาธิใบไม้ในเลือด (schistosomias), ฉี่หนู(leptospirosis), และอาจจะรวมถึง รากสาดใหญ่(typhus), มาลาเรีย(malaria) และ ไข้เหลือง(yellow fever)
โดยทั่วไปผู้คนมักเข้าใจว่าการเกษตรนำมาสู่การแก้ปัญหาความอดอยากและการขาดสารอาหารที่เกิดในมนุษย์ในยุคโบราณ แต่จากหลักฐานโบราณคดีพบว่าเคลือบฟันของมนุษย์ยุคเกษตรกรรม เจริญไม่เต็มที่มาก
เท่ามนุษย์ยุคล่าสัตว์เก็บของป่า ส่วนสูงเฉลี่ยของมนุษย์ยุคเกษตรในพื้นที่กรีซและตุรกีช่วงปลายยุคน้ำแข็ง (ราว 14,000 ปีก่อน) ซึ่งเป็น 1 ในพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดในโลกยุคนั้น ที่น้อยกว่ามนุษย์ยุคก่อนอย่างมีนัยสำคัญ
รูปแบบการใช้ชีวิตที่ร่อนเร่ทำให้ได้รับสารอาหารที่หลากหลายจากพืชและสัตว์ป่านานาชนิด ต่างจากชีวิตการเกษตรซึ่งกินพืชกสิกรรมเพียงไม่กี่ชนิด จึงได้เห็นโรคที่เกิดขึ้นตั้งแต่ยุคการเกษตรจนถึงปัจจุบัน เช่น โรคลักปิดลักเปิด (ขาดวิตามินซี) ซึ่งมนุษย์เป็น 1 ในสัตว์ไม่กี่ชนิดที่ไม่สามารถผลิตด้วยตนเอง(เป็นสิ่งที่ขาดหายไปในการวิวัฒนาการ) โลหิตจาง(ขาดธาตุเหล็ก)
สำหรับใครที่อ่านมาถึงตรงนี้ขอบคุณมากนะครับ ถ้ามีโอกาสจะเขียนในหัวข้อต่อๆไปครับ ^^
เพจประวัติศาสตร์และการแพทย์
#ประวัติศาสตร์ #สุขภาพ #โรค
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
