Blockdit Logo (Mobile)
จีนจับใจ
•
13 ม.ค. 2021 เวลา 13:49 • ประวัติศาสตร์
(๑.)
คำว่า “醫生 อีเซิง Yi1sheng1" สำหรับที่ผู้รู้ภาษาจีนทุกท่าน จะทราบดีว่า
1
หมายถึง หมอ หรือ แพทย์
ซึ่งถือเป็นวิชาชีพที่มีเกียรติและมีความสำคัญในการรักษาผู้ป่วยมาแต่โบราณ
ที่มาของตัวอักษร “อี” นี้ มีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมการรักษาโรคของจีนมาแต่ยุคสมัยโบราณ
โดยก่อนที่จะมีการใช้ตัวอักษร 醫 ได้มีการใช้ตัวอักษร 毉 อ่านออกเสียงว่า "อี" เช่นกัน มาก่อน
(ปัจจุบันตัวอักษรนี้เลิกใช้ และแทบไม่มีคนรู้จักกันแล้ว)
เพราะในสมัยโบราณไม่มีหมอ
มีแต่ “อู” 巫 หรือ “พ่อมดหมอผี”
พ่อมดหมอผี ถือว่ามีฐานะทางสังคมสูง
ตัวอักษร 巫 มีคนหรือ เหริน 人 อยู่ในนั้นสองคน เป็นคนที่สามารถทำให้ชายและหญิงอยู่ด้วยกัน สร้างความสมดุลทางหยินและหยาง ให้อยู่ในสังคมโบราณได้
จึงได้รับการเรียกขานว่า “อูซือ” 巫师
ดังนั้น คำว่า “หมอ” ในสมัยโบราณ จึงมาจาก “พ่อมดหมอผี” ก่อนที่จะมาเป็น "หมอ" ที่รักษาโรค
(๒.)
สำหรับด้านบน มีตัวอักษรสามตัว คือ ฟาง 匚 fang1 สื่อ矢 shi3 และ ซู 殳 shu1
ตามความหมายของ 匚 ในที่นี้ให้ความหมายถึง การนวดให้ตรงอยู่กับที่ 推拿
 
แพทย์จีนเชื่อว่าโรคภัยไข้เจ็บที่เกิดขึ้นนั้น มีสาเหตุมาจากการที่อวัยวะที่แขวนห้อยตรงอยู่กับกระดูกสันหลัง เกิดการบิดเบี้ยวไม่สมดุล เพราะการใช้ชีวิตประจำที่ผิดปกติ ธรรมชาติของมนุษย์ หรือเกิดจากโรคาพยาธิ ทำให้ร่างกายแปรปรวนมีปัญหา
矢 หมายถึง แผ่นหินบาง ๆ ในสมัยก่อนยังไม่มีมีด จึงฝนแผ่นหินให้แหลมคม ใช้ในสำหรับผ่าแผล
殳 หมายถึง การฝังเข็ม ในอดีตใช้ไม้ไผ่ฝนเหลาจนแหลมคม ต่อมาจึงมีเข็ม
ดังนั้น หมอแต่เดิมมา ก็ได้ใช้สิ่งเหล่านี้ ในการรักษาคนไข้
(๓.)
ครั้นเมื่อเกิดวัฒนธรรมเหล้าขึ้น 酒 จิ่ว Jiu3
ตัวอักษรโหย่ว 酉 You3 จึงเข้ามาแทนที่ “อู” 巫
เพราะในอดีต เหล้าเป็นตัวทำละลายยา เหล้าถูกใช้เป็นยาชา เหล้าได้รับการยกย่องว่า เป็นยาขนานเอกในการใช้รักษาโรคได้ 百药之王
ดังนั้น คำว่า “อี” จึงเปลี่ยนมาเป็น 醫 จนถึงปัจจุบัน
(๔.)
นอกจากนี้ ชาวจีนยังมีสุภาษิตสอนใจที่เกี่ยวกับวิชาชีพแพทย์ ที่สำคัญน่าสนใจ เช่น
*上醫醫国 ซ่างอีอีกว๋อ -- หมอชั้นหนึ่งรักษาชาติ
(เช่น ดร.ซุนจงซาน บิดาแห่งชาติจีน ที่ศึกษาจบวิชาแพทย์ แต่มาเป็นผู้นำการเคลื่อนไหวล้มราชวงศ์ชิง หรือหลู่ชวิ่น ที่เปลี่ยนใจการเรียกหมอมาเรียนวรรณศิลป์ เพื่อรักษาอาการป่วยของประเทศชาติ)
* 中醫醫人 จงอีอีเหริน -- หมอชั้นกลางรักษาคน
(เพื่อให้หายจากโรค เรียนรู้อาการ และไม่กลับมาเป็นโรคอี่ก)
* 下醫醫病 เซี่ยอีอีปิ้ง -- หมอชั้นสามรักษาโรค จากคนไข้ที่ป่วยแล้ว
(๕.)
สุภาษิตที่สอง
*上醫听声 ซ่างอีทิงเซิง -- หมอชั้นหนึ่งฟังเสียง
(แพทย์จีนที่มากความสามารถ เมื่อฟังเสียงคนไข้ ก็สามารถอ่านออกว่า คนไข้ป่วยเป็นโรคอะไรได้อย่างน่าทึ่ง)
* 中醫看色 จงอีคั่นเซ่อ -- หมอชั้นกลางดูสี (จากสีหน้า ฝ่ามือ เป็นต้น)
* 下醫诊脉 เซี่ยอีเจินไม่ -- หมอชั้นสามจับชีพจร (หรือหมอแหมะ ที่เราพบเห็นทั่วไปในภาพยนตร์จีน)
1
(๖.)
และประโยคที่สาม สำคัญที่สุดของแพทย์แผนปัจจุบัน คือ
* 上醫醫末病 ซ่างอีอีม่อปิ้ง -- หมอชั้นหนึ่งสอนการดูแลสุขภาพ Predictive Care ซึ่งเป็นกระแสการส่งเสริมสุขภาพในปัจจุบัน โดยเฉพาะการรับประทานอาหารตามฤดูกาลให้เป็นยา การออกกำลังกาย การดูแลอารมณ์ให้แจ่มใสอยู่เสมอ การพักผ่อนที่เพียงพอ ฯลฯ...
* 中醫醫欲病 จงอีอีอวิ้ปิ้ง -- หมอชั้นกลางสอนการป้องกันโรค Preventive Care เช่น การรับวัคซีนป้องกันโรค การตรวจสุขภาพ หรือสังเกตอาการก่อนจะป่วยเป็นโรค
* 下醫醫已病 เซี่ยอีอีอี้ปิ้ง -- หมอชั้นสามรักษาโรค Curative Care คือ การรักษาคนไข้ที่ป่วยเป็นโรคแล้ว ซึ่งถือเป็นหมอทั่วไป
ขอฝากตัวอักษร “醫 หมอ” และปรัชญาข้อคิดสำหรับ "หมอ" ในวัฒนธรรมจีน ให้กับอาจารย์หมอ และเพื่อน ๆ ทุกท่านด้วยครับ...
เรียบเรียงโดย
ปริวัฒน์ จันทร
โฆษณา