15 ม.ค. 2021 เวลา 13:16 • ปรัชญา
ปลาหลีฮื้อกระโดดผ่านประตูมังกร
(๑.)
ปลาหลีฮื้อ 鲤鱼 (เป็นการออกสำเนียงในภาษาแต้จิ๋ว) หรือหลี่อวิ๋ อยู่ในตระกูลปลาคราฟทที่พวกเรารู้จักกันดี
6
สำนวนปลาหลีฮื้อกระโดดผ่านประตูมังกร 鲤鱼跳龙门 (หลี่อวิ๋เที่ยวหลงเหมิน) เป็นคำกล่าวของที่ชาวจีนรู้จักกันดี ตำนานเรื่องนี้ เล่าขานกันมาว่า
(๒.)
นานมาแล้ว ปลาหลีฮื้ออยู่ทางตอนใต้ของแม่น้ำหวงเหอ (เหลือง) ได้ยินมาว่า ทัศนียภาพของประตูมังกรนั้นงดงามนัก ด้วยความใคร่อยากรู้ จึงพากันว่ายทวนน้ำจากเมิ่งจิน 孟津 ผ่านแม่น้ำลั่วเหอและอีเหอ จนมาถึงประตูมังกร (禹门口) ซึ่งสูงชันมาก ไม่อาจว่ายข้ามไปได้ ปลาหลีฮื้อส่วนใหญ่ก็ว่ายออกันอยู่บริเวณหน้าประตูมังกร ครุ่นคิดไม่ออกว่า จะข้ามประตูมังกรนี้ไปได้อย่างไร กระทั่งมีปลาหลีฮื้อสีแดงตัวใหญ่ตัวหนึ่ง กล่าวกับพรรคพวกด้วยความมุ่งมั่นว่า
“เราต้องมุ่งมั่นฟันฝ่าไปได้สิ อย่าได้ท้อถอย
ข้าจะเริ่มกระโดดก่อน คอยดูนะ”
ในขณะที่ปลาหลีฮื้อตัวอื่นไม่กล้า ปลาหลีฮื้อสีแดงตัวนี้ ก็กระโดดผ่านประตูมังกรอันสูงชันขึ้นไปได้
ในเวลาที่ปลาทั้งหลายรู้สึกหมดหวัง จะพากันว่ายน้ำกลับเมิ่งจินถิ่นฐานเดิม ก็มีเสียงดังกังวานลงมาจากประตูมังกรว่า
“พวกเราไม่ต้องกลัว ข้าคือปลาหลีฮื้อสีแดง ข้าสามารถกระโดดข้ามประตูมังกรได้ บัดนี้ ข้าได้กลายเป็นมังกรแล้ว พวกเราจงอย่าได้ละความพยายาม ผู้ใดที่กล้าฟันผ่าจะสามารถเป็นมังกรแบบข้าได้”
บรรดาปลาหลีฮื้อ เมื่อได้ยินอย่างนั้น ก็บังเกิดความฮึกเหิม พากันกระโดดหมายข้ามประตูมังกรอันสูงชัน หลายตัวกระโดดไม่พ้น หล่นลงมาหัวกระแทกหินจนเป็นแผล จนเป็นสาเหตุให้ปลาหลีฮื้อบางตัวมีปานดำที่หัว มาจนถึงทุกวันนี้
(๓.)
ดังนั้น ชาวจีนจึงนับถือปลาหลีฮื้อเป็นสัตว์มงคล เป็นสัญลักษณ์ของความเพียรพยายาม ที่สามารถว่ายทวนน้ำ กระโดดผ่านประตูมังกร ก็จะกลายเป็นมังกรทะยานขึ้นฟากฟ้า เป็นคติสอนใจบุตรหลานว่า หากมีความเพียรพยายามแล้ว ไม่ว่าอะไรก็สามารถเป็นไปได้
นอกจากนี้ คนจีนยังนิยมให้ปลาหลีฮื้อ (เป็นรูปภาพวาด หรือ รูปแกะสลัก) แทนคำอวยพร ขอให้ประสบความสำเร็จในชีวิต มีเหลือกินเหลือใช้ไม่ขาดมือ รวมทั้ง ยังนำมาแกะสลักบนผนัง ประดับกระเบื้องเคลือบติดบนหลังคา หรือวาดเป็นภาพจิตรกรรมฝาผนังตามสถานที่สำคัญต่าง ๆ และยังมีคติความเชื่อเพื่อป้องกันอัคคีภัยสถานที่ได้อีกด้วย
ภาพบน — ลวดลายกระเบื้องเคลือบรูปปลาหลีฮื้อเล่นมุกกับมังกร อันงดงามอ่อนช้อยและสมบูรณ์ในองค์ประกอบ บนหลังคาศาลเจ้าเทียนโฮ่วกง 天后宫 บูชาเจ้าแม่มาโจ๊ว เทพีผู้พิทักษ์แห่งท้องทะเลและการเดินเรือ เมืองฉวนโจว 泉州 มณฑลฝูเจี้ยน
ภาพที่สอง (ล่างซ้าย) — ภาพศิลาจีนสลักเรื่องปลาหลี่ฮื้อกระโดดข้ามประตูมังกรที่บริเวณเขามอ วัดโพธิ์ (วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม) ท่าเตียน ที่ยังคงเห็นลวดลายสวยงามชัดเจน
ภาพที่สาม (ล่างขวา) เครื่องตกแต่งบ้านสิริมงคล รูปปลาหลี่ฮื้อกระโดดข้ามประตูมังกร หนึ่งในเครื่องตกแต่งบ้านนิยมในหมู่ชาวจีนทั้งแผ่นดินใหญ่ ฮ่องกง ไต้หวัน และบ้านเรา
โฆษณา