จุดกำเนิดของมันแกว
มันแกวเป็นพืชที่มีลักษณะต้นเป็นเถาเลื้อย มีใบประกอบด้วย 3 ใบย่อย มีดอกสีขาวหรือชมพูเป็นช่อ เมล็ดมีรูปร่างเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัสแบนเป็นสีเหลือง สีน้ำตาล หรือสีแดง รากแก้วมีลักษณะเป็นหัวไว้เก็บอาหาร สามารถนำมากินได้ โดยต้นมันแกว 1 ต้นมีเพียงหัวเดียว เนื้อของมันแกวมีสีขาวรสหวาน และมีรสของแป้ง เปลือกของหัวมีสีน้ำตาล
มันแกวเป็นพืชกลุ่มไหน ญาติใกล้ชิดของมันแกวคืออะไร และมันแกวมีจุดกำเนิดมาจากไหน วันนี้เราจะมาหาคำตอบกันครับ
มันแกวมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า [Pachyrhizus erosus] ถึงแม้เวลาเรามองมันแกวเราอาจจะนึกถึงพืชหัวอื่นๆ เช่น มัน แครอท หรือหัวไช้เท้า แต่มันแกวไม่ได้เป็นญาติใกล้ชิดกับพืชเหล่านี้ จริงๆ แล้วมันแกวเป็นพืชวงศ์ถั่ว (Family Fabaceae) ชนิดหนึ่ง และมันแกวจัดอยู่ในกลุ่มที่ใกล้ชิดกันกับถั่วเหลือง [Glycine max] แต่ต่างจากถั่วเหลืองคือ มันแกวนั้นถูกนำมาใช้เป็นอาหารแค่ส่วนหัว ในขณะที่บางส่วนของมันแกวนั้นมีพิษ เช่น ในเมล็ดแก่ของมันแกวมีสาร Rotenone ที่เป็นสารที่ใช้เป็นยาฆ่าแมลง และเป็นยาเบื่อปลาได้ ถ้ามนุษย์กินเข้าไปจะทำให้เกิดอาการระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง ถ้าได้รับพิษในปริมาณมาก อาการจะรุนแรงขึ้น โดยจะมีผลต่อระบบการหายใจ คือ หยุดหายใจ ชัก และอาจถึงแก่ชีวิตได้
หัวของมันแกว (ที่มา By Eric in SF - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4324665)
พืชในสกุลมันแกวมีจุดกำเนิดในอเมริกากลางในบริเวณประเทศเม็กซิโกในปัจจุบัน และน่าจะมีการแพร่กระจายไปในอารยธรรมต่างๆ ในทวีปอเมริกา เนื่องจากมีการพบมันแกวในแหล่งโบราณคดีในประเทศเปรูที่มีอายุประมาณ 3,000 ปีก่อน และมันแกวถูกเพาะปลูกในอารยธรรมหลักๆ ในอเมริกากลางและอเมริกาใต้ เช่น ในชาวแอซเทค หรือในชาวมายา
คล้ายๆ กันกับพืชชนิดอื่นๆ ที่มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลาง มันแกวถูกนำมาเข้ามาในทวีปเอเชียโดยนักเดินเรือชาวสเปนในศตวรรษที่ 16 โดยผ่านเรือที่เดินทางเชื่อมระหว่างประเทศเม็กซิโกกับประเทศฟิลิปปินส์ในปัจจุบัน (Acapulco-Manila route) โดยมันแกวถูกนำเข้ามาในประเทศฟิลิปปินส์ก่อน และถูกนำไปแพร่กระจายต่อตามชายฝั่งของจีนและเวียดนาม จากนั้นมันแกวจึงแพร่กระจายเข้าสู่ประเทศอื่นๆ ในบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งในประเทศไทยด้วย ทำให้ในบางครั้งคนไทยคิดว่า มันแกวเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศเวียดนาม หรือประเทศจีนมากกว่าที่จะเป็นพืชที่ถูกนำเข้ามาจากทวีปอเมริกา
สีเทาแสดงพื้นที่ที่เหมาะกับการปลูกมันแกว โดยมีอุณหภูมิเฉลี่ยที่ 23-28 องศาเซลเซียส และมีฝน 400-1200 มิลลิเมตรต่อปี (ที่มา Zanklan et al., 2018)
เอกสารอ้างอิง
1. Zanklan, A.S., Becker, H.C., Sørensen, M. et al. Genetic diversity in cultivated yam bean (Pachyrhizus spp.) evaluated through multivariate analysis of morphological and agronomic traits. Genet Resour Crop Evol 65, 811–843 (2018). https://doi.org/10.1007/s10722-017-0582-5
4. Sørensen, M. (1996). Yam Bean: Pachyrhizus DC.-Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 2 (Vol. 2). Bioversity International.
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
