#ย้อนตำนานต้นกำเนิดชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงิน "บ้านวัวลาย" (ตอน1)
หากใครเคยได้มาเที่ยว จ.เชียงใหม่ หนึ่งไฮไลท์ที่พลาดไม่ได้เลยก็คือ การได้ไปเดินเล่นชิลๆ ชิมช้อปใช้ที่ถนนคนเดินวัวลายในช่วงเย็นวันเสาร์ และที่แห่งนี้แหละคือแหล่งต้นกำเนิดชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงินที่มีชื่อเสียงของจังหวัดเชียงใหม่
ถนนคนเดินวัวลาย ในคืนวันเสาร์
#บ้านวัวลาย คือชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงินที่มีชื่อเสียงในจังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่บนถนนวัวลาย ตำบลหายยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ชุมชนแห่งนี้มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน กล่าวได้เลยว่ามีกันมาตั้งแต่เริ่มก่อตั้งเมืองเชียงใหม่ ค้นพบหลักฐานปรากฏอยู่ในพงศาวดารโยนก และตำนานราชวงศ์ปกรณ์เชียงใหม่ โดยจุดเริ่มต้นของการทำเครื่องเงินในเมืองเชียงใหม่นั้น ได้เริ่มตั้งแต่ช่วงยุคสมัยราชวงศ์มังราย และสืบเนื่องต่อมาในช่วงยุคสมัยของพระเจ้ากาวิละที่มีการเริ่มเข้ามาฟื้นฟูเมืองเชียงใหม่ แต่วันนี้เราจะมาทำความรู้จักจุดเริ่มต้นจริงๆของชุมชนแห่งนี้ นั้นก็คือมาจากรัฐฉาน ประเทศพม่า ไปดูตามแผนที่กัน....
จุดเริ่มต้น #ชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงิน "บ้านวัวลาย"
ชุมชนวัวลายแต่เดิมนั้น อยู่ในแขวงเมืองปั่น รัฐฉาน ประเทศพม่า (รูปจากวิทยานิพนธ์ อัตลักษณ์ชุมชนวัวลายจังหวัดเชียงใหม่ สู่เครื่องประดับร่วมสมัย)
แผนที่รัฐฉาน ประเทศพม่า (รูปจากวิทยานิพนธ์ อัตลักษณ์ชุมชนวัวลายจังหวัดเชียงใหม่ สู่เครื่องประดับร่วมสมัย)
จากคำบอกเล่าที่สืบต่อกันมา ได้มีความเชื่อว่าชุมชนวัวลายในปัจจุบันนั้น เดิมทีแล้วคือชุมชนที่ถูกกวาดต้อนมาจากหมู่บ้านหนึ่งซึ่งมีชื่อว่า "หมู่บ้านงัวลาย" โดยหมู่บ้านนี้ตั้งอยู่ในแขวงเมืองปั่น แถบลุ่มแม่น้ำสาละวินฝั่งตะวันตก ซึ่งเมืองปั่นนี้เป็นหัวเมืองทางภาคใต้ของรัฐฉาน หรือเขตเมิงไต (ไทใหญ่) ประเทศพม่า มีเขตแดนทางตอนใต้และทางตะวันออก อยู่ติดกับเขตประเทศไทยในอำเภอเชียงดาว และอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ และในทางทิศเหนืออยู่ติดกับเขตรัฐเชียงตุง
และจากคำบอกเล่าของชาวบ้านที่อยู่ในเมืองปั่น ได้เล่าให้ฟังว่า เดิมทีเเล้วชาวบ้านเมืองปั่นได้เรียกชื่อเมืองนี้ว่า "ต๋องกายโวลาย" และในปัจจุบันก็ไม่ได้มีการทำเครื่องเงินเหมือนในอดีตที่ผ่านมา
การเคลื่อนย้ายผู้คนจากหมู่บ้านงัวลาย แขวงเมืองปั่น ให้มาอยู่ที่เมืองเชียงใหม่ในปัจจุบัน เริ่มต้นขึ้นมาจากการกวาดต้อนผู้คนเข้ามาอยู่ในเมืองเชียงใหม่ ในช่วงสมัยของพระเจ้ากาวิละ ซึ่งช่วงนั้นเป็นช่วงเวลาแห่งการฟื้นฟูเมืองที่เรียกว่า "เก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง" โดยพระเจ้ากาวิละได้โปรดให้ชาวบ้านที่มาจากหมู่บ้านงัวลาย ตั้งรกรากอยู่ในบริเวณวัดหมื่นสาร และใช้ชื่อตามหมู่บ้านเดิมคือ "บ้านงัวลาย" ผู้คนที่ถูกกวาดต้อนมาจากหมู่บ้านนี้ส่วนใหญ่แล้วเป็นช่างฝีมือที่มีความรู้ มีทักษะการทำเครื่องเงิน โดยมีชื่อเสียงในด้าน "งานสลักดุน" ส่วนมากก็ยังคงมีการสืบทอดองค์ความรู้นี้ต่อกันไปเรื่อยๆ และยังคงยึดเป็นอาชีพมาจนถึงปัจจุบัน
ชุมชน "บ้านวัวลาย" มีเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญเกิดขึ้นมากมาย จนทำให้ชุมชนแห่งนี้กลายเป็นชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงินที่มีชื่อเสียงของจังหวัดเชียงใหม่ มาติดตามเหตุการณ์ต่างๆเหล่านั้นได้ในตอนต่อไปนะคะ
เนื้อหาข้อมูลในบทความ ได้นำมาจากเรื่องราวในการทำวิทยานิพนธ์ของผู้เขียนเอง คือวิทยานิพนธ์ อัตลักษณ์ชุมชนวัวลาย จังหวัดเชียงใหม่ สู่เครื่องประดับร่วมสมัย ปีการศึกษา 2563 ภาควิชาออกแบบเครื่องประดับ มหาวิทยาลัยศิลปากร
- 13
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
