✍ ยุคแห่งการเริ่มต้นชุมชนเครื่องเงินบ้านวัวลาย : ช่วงยุคสมัยราชวงศ์มังราย
#ย้อนตำนานต้นกำเนิดชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงิน "บ้านวัวลาย" (ตอนที่ 2)
จุดเริ่มต้นของการทำเครื่องเงินในเมืองเชียงใหม่ เราได้ทำการแบ่งออกเป็น 2 ช่วงเวลา คือ ช่วงยุคสมัยราชวงศ์มังราย และช่วงยุคพระเจ้ากาวิละฟื้นเมือง
📜 ช่วงยุคสมัยราชวงศ์มังราย
การทำเครื่องเงินของเมืองเชียงใหม่นั้น กล่าวได้ว่ามีการเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่สมัยพญามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 12 เมษายน พ.ศ.1839 ช่วงนั้นทรงมีพระชนมายุได้ 58 ชันษา พญามังรายทรงเป็นกษัตริย์ที่มีพระปรีชาสามารถมาก ทรงเป็นนักรบ นักปกครอง และนักพัฒนา พระองค์ได้ส่งเสริมให้ประชาชนมีอาชีพที่หลากหลายนอกเหนือจากอาชีพเกษตรกรรม โดยที่พระองค์ได้ทรงสร้างสัมพันธ์อันดีกับหัวเมืองอื่น เพื่อที่จะนำไปสู่การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมความรู้ และด้วยเหตุนี้จึงนำไปสู่การเจรจาขอช่างฝีมือจากอาณาจักรพุกามหรือพม่า ช่างฝีมือที่ได้ทำการเจรจาขอนั้นได้ทำการเดินทางมายังเมืองเชียงใหม่ และทำการฝึกอาชีพให้กับชาวบ้าน โดยช่างฝีมือเหล่านั้นประกอบไปด้วย ช่างเงิน ช่างทอง ช่างฆ้อง ช่างต้อง ช่างแต้ม ช่างเขิน เป็นต้น พบหลักฐานปรากฏจากตำนานราชวงศ์เมืองเชียงใหม่ ที่กล่าวไว้ว่า....
"...ดังเจ้าอังวะพุกามนั้นก็เสงปองโฟ่จากันแล...คันแสงปองกันแล้ว ยังช่างหล่อ ช่างตี ช่างฆ้อง ผู้ทรงสราด(ฉลาด) ทั้งหลายมาก็เลือกเอาผู้อันช่างหล่อ ช่างตีทั้งหลาย ช่างตีฆ้อง ๒ หัว ทังลูกสิถ (ศิษย์) ลูกน้องทังมวล ๕๐๐ ทังเครื่องพร้อมแล้ว จักยื่นถวายท้าวล้านนา..."
ด้วยพระปรีชาสามารถในการปกครองของพญามังราย จึงทำให้เมืองเชียงใหม่มีความเจริญรุ่งเรือง ทั้งด้านการเมือง การปกครอง ศิลปะ และวัฒนธรรม มีช่างหัตถกรรมพื้นบ้านที่ได้รับการฝึกฝน และในปัจจุบันก็ยังคงมีการทำที่สืบเนื่องนับตั้งแต่นั้นมา
**เสริมเล็กๆ (ก่อนหน้าที่พญามังรายจะทำการเจรจาขอช่างฝีมือจากอาณาจักรพุกาม)....
ในปี 1600-1830 ช่วงนั้นเป็นช่วงที่กรุงหงสาวดีกำลังตกอยู่ภายใต้อำนาจของพุกาม อาณาจักรสุธรรมวดี หรือเมืองสะเทิม (อาณาจักรมอญโบราณ) ก็ได้ถูกทำลายลง เนื่องจากการยกทัพมาตีของพระเจ้าอนิรุทธ์ กษัตริย์พม่าแห่งพุกาม ซึ่งตอนนั้นได้ทำการกวาดต้อนผู้คน ทรัพย์สมบัติ พระสงฆ์ พระไตรปิฎก รวมทั้งกษัตริย์มอญ (พระเจ้ามนูหะ) และช่างฝีมือชาวมอญที่มีความรู้ความสามารถในเชิงช่างชั้นสูงทุกแขนงไปด้วย "พงศาวดารมอญ" ได้ทำการบันทึกเหตุการณ์ครั้งนั้นว่า "เมืองสะเทิมที่ยิ่งใหญ่เหลือแต่ซากและเงียบสงบจับใจ"
จากการศึกษาและคำบอกเล่าจากชาวบ้าน จึงกล่าวได้ว่า..ช่างฝีมือที่ถูกส่งมาจากอาณาจักรพุกามแท้จริงแล้วคือชาวมอญ และในยุคต่อมายังมีชาวลัวะ ชาวไทเขิน และลาว ที่มาอยู่อาศัยร่วมกัน มีการแลกเปลี่ยนถ่ายเทศิลปะวัฒนธรรมกัน จึงทำให้รูปแบบของเครื่องเงินในชุมชนเครื่องเงินบ้านวัวลายมีความผสมผสานหลากหลาย ซึ่งจะเล่าในตอนต่อๆไปนะคะ 🤗
📜ช่วงยุคสมัยพระเจ้ากาวิละฟื้นเมือง : ติดตามตอนต่อไปในโพสหน้านะคะ
เนื้อหาในบทความ ได้นำมาจากเรื่องราวในการทำวิทยานิพนธ์ของผู้เขียนเอง คือวิทยานิพนธ์เรื่องอัตลักษณ์ชุมชนวัวลาย จังหวัดเชียงใหม่ สู่เครื่องประดับร่วมสมัย ปีการศึกษา 2563 ภาควิชาออกแบบเครื่องประดับ มหาวิทยาลัยศิลปากร
จากบทความ มอญ โดย : สุดารา สุจฉายา
- 14
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
