✍ ยุคแห่งความรุ่งเรือง : ชุมชนเครื่องเงินบ้านวัวลาย
#ย้อนตำนานต้นกำเนิดชุมชนหัตถกรรมเครื่องเงิน "บ้านวัวลาย" จังหวัดเชียงใหม่ (ตอนที่ 4)
📜 ชุมชนวัวลายในช่วงยุคแห่งความรุ่งเรือง
รูปการเสด็จเยี่ยมเยือนชุมชนวัวลาย
📜 "ชุมชนบ้านวัวลาย" นับได้ว่าเป็นชุมชนที่ถือเป็นแหล่งสะสมวัฒนธรรมที่เก่าแก่ เพราะมีเอกลักษณ์ที่เป็นแบบแผนในการดำรงชีวิต และชาวบ้านก็ได้มีการยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันเรื่อยมา ดั่งเช่น ภูมิปัญญาดั่งเดิมในอาชีพช่างเงินที่มีการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษมาหลายชั่วอายุคน และยังยึดถือกันเป็นอาชีพที่สร้างความภาคภูมิใจแก่ชาวบ้านวัวลายมาจนถึงทุกวันนี้ ดั่งคำพังเพยที่กล่าวว่า
“หมื่นสารเงินปอ ใส่ล้อลากเล่น”
“ผัวตีเมียต้อง มีครัวหย้องเตมตัว
สันป่าลานเป็นหลัว ศรีสุพรรณเปนเหล้า
หมื่นสารเปนเจ้า เปนเงิน เปนคำ"
คำพังเพยข้างต้นนี้ ได้สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ และความรุ่งเรืองในวัฒนธรรมด้านต่างๆ ของชุมชนวัวลายจากอดีตจนถึงทุกวันนี้
โดยความรุ่งเรืองของชุมชนวัวลาย ได้มีจุดเริ่มต้นขึ้นมาพร้อมกันกับประวัติศาสตร์การท่องเที่ยวของจังหวัดเชียงใหม่ ในช่วงปี พ.ศ. 2459 มีการสร้างทางรถไฟสายเหนือขึ้นจากกรุงเทพมหานคร ถึงจังหวัดลำปาง และในปี พ.ศ. 2464 ได้มีการสร้างทางรถไฟสายเหนือจากกรุงเทพถึงเชียงใหม่สำเร็จ จากเหตุการณ์สำคัญนี้ได้เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้มีผู้คนจากกรุงเทพฯ และจังหวัดอื่นๆ เดินทางเข้ามาสู่จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดอื่นๆทางภาคเหนือ ชุมชนวัวลายได้กลายเป็นจุดท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งในจังหวัดเชียงใหม่ ที่มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ เดินทางมาเยือนเป็นอย่างมาก
สิ่งที่ชาวบ้านในชุมชนวัวลาย ถือเป็นเกียรติประวัติ และเป็นความภาคภูมิใจที่สุดของชาวบ้านวัวลาย คือ การได้มีโอกาสรับเสด็จพระมหากษัตริย์ไทย และพระบรมวงศานุวงศ์ ในบรมราชจักรีวงศ์หลายพระองค์จากอดีตจนมาถึงปัจจุบัน โดยในหนังสือ “วัดหมื่นสาร” เมื่อปี พ.ศ. 2528 ได้มีบันทึกของพระครูโอภาสคณาภิบาล (ครูบาปั๋น) กล่าวไว้ว่า
"เกียรติประวัติอันน่าภาคภูมิใจเป็นที่สุดเท่าที่ทราบมา เมื่อได้มีโอกาศรับเสด็จเจ้านายทั้งบรมราชจักรีวงศ์ และเจ้านายฝ่ายเหนืออยู่เป็นประจำ เพราะได้เสด็จมาดูการทำเครื่องเงิน และทรงซื้อเครื่องเงินบ้านวัวลาย ดังเช่น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 ขณะดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีนาถ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี และเจ้านายพระองค์อื่นๆ ล้วนแต่ได้เสด็จมาบ้านวัวลายทั้งนั้น นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันสูงยิ่ง และเป็นเกียรติอันน่าภาคภูมิใจของชาวบ้านวัวลายตลอดมา
รูปการเสด็จเยี่ยมเยือนชุมชนวัวลาย
📜 นอกจากความรุ่งเรืองด้านการผลิต และการค้าขายแล้ว ชุมชนวัวลายยังมี ความรุ่งเรืองในด้านอื่นๆ ซึ่งแบ่งได้ตามภูมิปัญญา ความสามารถ และอัตลักษณ์ที่มีอยู่ภายในชุมชน โดยประกอบไปด้วยความรุ่งเรืองทางด้านนาฏศิลป์และดนตรี ความสามารถทางด้านงานประณีตศิลป์ และภูมิปัญญาในการคิดค้นสมุนไพรรักษาโรค
ความรุ่งเรืองทางด้านนาฏศิลป์ (คณะช่างฟ้อนวัดหมื่นสารบ้านวัวลาย มีชื่อเสียงเลื่องลือว่าฟ้อนงาม ช่างฟ้อนหน้าตาสะสวย)
ความรุ่งเรืองทางด้านประณีตศิลป์ (ชาวบ้านมักช่วยกันทำบายศรี และประดิษฐ์ดอกไม้ ใบตอง ตัดช่อ ตุงต่างๆ ซึ่งฝีมือการทำบายศรีของชาวบ้าน มีความชำนาญจนได้รับการยอมรับใน จ.เชียงใหม่)
ความรุ่งเรืองทางด้านภูมิปัญญา คิดค้นสมุนไพรรักษาโรค
ความรุ่งเรืองทางด้านดนตรี (คณะช่างซอ บ้านวัวลายที่มีชื่อเสียงในอดีต)
✍ ชาวบ้านชุมชนวัวลาย จากอดีตจนถึงปัจจุบัน กล่าวได้ว่าเป็นผู้มีศิลปะในสายเลือดสืบทอดมาแต่โบราณ และที่แห่งนี้นับได้ว่า เป็นแหล่งสะสมทางวัฒนธรรมที่เก่าแก่ เป็นมรดกและความภาคภูมิใจ ให้กับคนรุ่นหลังสืบต่อไป
เนื้อหาในบทความ ได้นำมาจากเรื่องราวในการทำวิทยานิพนธ์ของผู้เขียนเอง คือวิทยานิพนธ์เรื่องอัตลักษณ์ชุมชนวัวลาย จังหวัดเชียงใหม่ สู่เครื่องประดับร่วมสมัย ปีการศึกษา 2563 ภาควิชาออกแบบเครื่องประดับ มหาวิทยาลัยศิลปากร
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
