Blockdit Logo
Blockdit Logo (Mobile)
สำรวจ
ลงทุน
คำถาม
เข้าสู่ระบบ
มีบัญชีอยู่แล้ว?
เข้าสู่ระบบ
หรือ
ลงทะเบียน
เปิดบันทึกเรื่องเล่า "เครื่องเงิน"
•
ติดตาม
26 ม.ค. 2021 เวลา 16:39 • ศิลปะ & ออกแบบ
🔊 มาเรียนรู้เรื่องราวของเทศน์มหาชาติ ทั้ง 13 กัณฑ์ กันแบบง่ายๆ ผ่านชิ้นงานสวยๆ
🔨 จากงานสลักดุนของชาวบ้านชุมชนวัวลาย จ.เชียงใหม่
👉 ไปเรียนรู้กันเลยค่ะ....
รูปชิ้นงานจากวิทยานิพนธ์ของผู้เขียนเองค่ะ งานสลักดุนของชาวบ้านวัวลาย เรื่องราวของ 13 กัณฑ์เทศน์มหาชาติ (ขอบคุณน้องนางแบบนะคะ ขออนุญาตนำรูปด้านหลังลงสื่อ🤗)
13 กัณฑ์เทศน์มหาชาติ จัดวางแบบเรียงตามลำดับให้เเล้วนะคะ
👉 ก่อนอื่นต้องมาทำความรู้จักกับประเพณีที่สำคัญกันก่อน
🌼ประเพณีสืบชะตาประจำปีของชาวล้านนา หรือประเพณีเทศน์มหาชาติแบบล้านนา🌼
ประเพณีนี้จะจัดกันในช่วงเทศกาลปีใหม่เมือง หรือเทศกาลสงกรานต์ของทุกปี เป็นการสืบชะตาคนในชุมชน
รูปจิตรกรรมฝาผนัง ที่เกี่ยวข้องกับประเพณีการสวดกัณฑ์เทศน์มหาชาติ ในเรื่องขุนช้างขุนแผน (รูปจากเว็บไซต์หน่อแก้ว พระพุทธศาสนา)
การสวดตามแบบของล้านนา จะมีการจัดเรียงลำดับการสวดตามปีนักษัตร หรือตามราศีเกิด
รูปปีเกิดตามคติล้านนา
ประเพณีนี้เป็นประเพณีที่เราชาวล้านนา เชื่อกันว่าจะช่วยต่ออายุ หรือทำให้ชีวิตยืนยาว เป็นการเริ่มต้นชีวิตใหม่ในปีใหม่ที่ดี ผู้ที่เข้าพิธีสืบชะตาชีวิตจะมีความสุข ความเจริญ และช่วยขจัดภัยอันตรายต่างๆ ที่จะบังเกิดขึ้นให้แคล้วคลาดปลอดภัย
👉 ไปเรียนรู้เรื่องราวของเทศน์มหาชาติ ทั้ง 13 กัณฑ์ กันเถอะ....
เริ่มจากการลงลายเส้น ของลายทั้ง 13 กัณฑ์เทศน์ กันก่อน
🔨 ไปเคาะๆตอกๆ กันต่อค่ะ
นี่ไงเรียบร้อยแล้ว ลวดลายทั้ง 13 กัณฑ์เทศน์ ผ่านงานสลักดุน ของชาวบ้านวัวลาย
📍 แต่ละกัณฑ์เทศน์ มีอะไรบ้าง มาตามกันต่อค่ะ
กัณฑ์ที่ 1 : กัณฑ์ทศพร : ปีชวดหรือปีหนู พรรณนาตอนที่พระนางผุสดีขอพรจากพระอินทร์10ประการ ก่อนที่จะจุติในโลกมนุษย์เป็นมารดาของพระเวสสันดร
กัณฑ์ที่ 2 : กัณฑ์หิมพานต์ : ปีฉลูหรือปีวัว พรรณนาถึงจุติปฏิสนธิของพระเวสสันดร จนถึงทรงได้อภิเษกสมรสกับพระนางมัทรี จนกระทั่งถูกเนรเทศออกจากเมืองเข้าสู่ป่า พรรณนาถึงป่าหิมพานต์
กัณฑ์ที่ 3 : ทานกัณฑ์ : ปีขาลหรือปีเสือ พรรณนาสัตตสดกมหาทาน พระเวสสันดรสั่งเมืองและให้ทานรถเทียมด้วยม้าแก่ผู้ที่มาทูลขอ
กัณฑ์ที่ 4 : กัณฑ์วนปเวศน์ : ปีเถาะหรือปีกระต่าย พรรณนาถึงสี่กษัตริย์เสด็จถึงนครมาตุลราช พระยาเจตราฐ เจ้าเมืองทูลขอให้ครองสมบัติพระเวสสันดรไม่ทรงรับ
กัณฑ์ที่ 5 : กัณฑ์ชูชก : ปีมะโรงหรืองูใหญ่ พรรณนาถึงพราหมณ์ชูชกขอทานจนได้นางอมิตตดาลูกสาวเพื่อนเป็นเมีย เมียต้องการคนรับใช้ให้พราหมณ์ชูชกไปขอกัณหาและชาลีมาเป็นคนใช้ พราหมณ์จึงออกเดินทางไปสู่เขาวงแ เจอพรานเจตบุตรผู้รักษาทางเข้าป่าหิมพานต์
กัณฑ์ที่ 6 : กัณฑ์จุลพน : ปีมะเส็งหรือปีงูเล็ก พรานเจตบุตรถูกชูชกหลอกจึงบอกทางไปสู่เขาวงกต
กัณฑ์ที่ 7 : กัณฑ์มหาพน : ปีมะเมียหรือปีม้า พรรณนาถึงพราหมณ์ชูชกพบอจุตฤาษี ก็ชี้ทางไปสู่เขาวงกตพรรณนาถึงป่าเขาลำเนาไพร
กัณฑ์ที่ 8 : กัณฑ์กุมาร : ปีมะแมหรือปีแพะ ชูชกไปถึงเขาวงกตเพื่อขอกัณหาชาลี สองกุมารลงไปหลบในสระน้ำ พระเวสสันดรเรียกขึ้นมามอบให้พราหมณ์ชูชก ชูชกทุบตีฉุดกระชากลากสองกุมารไป
กัณฑ์ที่ 9 : กัณฑ์มัทรี : ปีวอกหรือปีลิง พระนางมัทรีกลับจากหาผลไม้ในป่าพบสัตว์สามตัวนอนขวางทางจึงไม่พบลูกทั้งสอง พอทราบความจริงก็เป็นลมสลบไป
กัณฑ์ที่ 10 : กัณฑ์สักกบรรพ์ : ปีระกาหรือปีไก่ พระอินทร์แปลงกายมาทูลขอพระนางมัทรีจากพระเวสสันดรแล้วคืนให้ พระเวสสันดรทูลขอพร 8 ประการจากพระอินทร์
กัณฑ์ที่ 11 : กัณฑ์มหาราช : ปีจอหรือปีหมา พราหมณ์ชูชกพา 2 กุมารหลงทางเข้าสู่เมืองสีพี พระเจ้าสัญชัยทรงไถ่กุมารคืนด้วยสิ่งของอย่างละ 100 พราหมณ์ชูชกรับประทานอาหารจนตายพระเจ้าสัญชัยเตรียมไปรับพระเวสสันดรและพระนางมัทรี
กัณฑ์ที่ 12 : กัณฑ์ฉกษัตริย์ : ปีกุนหรือปีหมู (ล้านนาเป็นรูปช้าง) พรรณนาถึงหกกษัตริย์พบกัน เกิดความยินดีจนเศร้าโศกสลบไป พระอินทร์บันดาลฝนโบกขรพรรณตกลงมาประพรมจนฟื้นคืนสติทั้งหมด
กัณฑ์ที่ 13 : กัณฑ์นครกัณฑ์ : รวมทุกปีเกิด
(ขณะเทศน์จะมีการโปรยข้าวตอกข้าวสาร สมมติว่าพระอินทร์ได้บันดาลฝนแก้ว “รัตนธารา”)
🌼 กัณฑ์ที่ 13 คือกัณฑ์สุดท้าย ถือเป็นกัณฑ์ชัยมงคลพรรณนา ถึงพระเวสสันดร พระนางมัทรี ลาจากเพศพรตฤาษีนิวัติคืนสู่พระนครครองเมืองสีพี พระอินทร์บันดาลห่าฝนสัตตรตนะธาราตกลงทั้งภูมิมณฑลโปรดให้ประชาชีทำบุญทำทานตลอดพระชนมชีพ
เย่!!🎉🎉 จบกันไปเรียบร้อยกับเรื่องราวของ 13 กัณฑ์เทศน์มหาชาติ
🔊 ปีนี้ถ้าไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงในเรื่องโควิด ก็เตรียมตัวแต่งชุดงามๆ ถือข้าวตอกดอกไม้ ทำบุญเข้าวัด ไปร่วมประเพณีสืบชะตาที่สำคัญครั้งนี้กันนะคะ เพื่อความปังปุริเย่ของชีวิต 🎊
เนื้อหาในบทความ ได้นำมาจากเรื่องราวในการทำวิทยานิพนธ์ของผู้เขียนเอง คือวิทยานิพนธ์เรื่องอัตลักษณ์ชุมชนวัวลาย จังหวัดเชียงใหม่ สู่เครื่องประดับร่วมสมัย ปีการศึกษา 2563 ภาควิชาออกแบบเครื่องประดับ มหาวิทยาลัยศิลปากร
สุดท้ายนี้กราบสวัสดี และขอบพระคุณที่กดเข้ามาอ่านติดตามกันนะคะ 🙏 🤗
บันทึก
15
23
3
15
23
3
โฆษณา
ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
© 2025 Blockdit
เกี่ยวกับ
ช่วยเหลือ
คำถามที่พบบ่อย
นโยบายการโฆษณาและบูสต์โพสต์
นโยบายความเป็นส่วนตัว
แนวทางการใช้แบรนด์ Blockdit
Blockdit เพื่อธุรกิจ
ไทย