สวัสดีครับ วันนี้ต้นไม้นายเมฆ มีบทความเกี่ยวกับวัชพืชต่างถิ่นรุกรานรุนแรง มาให้เพื่อนๆ สมาชิกได้อ่านกันครับ
"ขี้ไก่ย่าน" พืชรุกราน ตัวจี๊ดไม่แพ้ใคร ในบรรดาวัชพืชที่มาจากต่างประเทศ
ชื่อสามัญ : American rope, Chinese creeper
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mikania micrantha Kunth
วงศ์ทานตะวัน : Asteraceae
ถิ่นกำเนิด : มาจากทวีปอเมริกาในเขตร้อน ปัจจุบันแพร่กระจายพันธุ์ตามธรรมชาติในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนของทวีปเอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้เลื้อยล้มลุก มีอายุหลายปี ยาวได้ถึง 20 ม. เลื้อยปกคลุมตามพื้นดินหรือเรือนยอดต้นไม้ใหญ่
กิ่ง ลำต้น และใบมีขนสั้นสีขาว ใบเดี่ยว เรียงตรงกันข้าม รูปหัวใจ (คล้ายใบตำลึง) ยาว 4-13 เซนติเมตร ขอบใบหยัก
ดอกออกเป็นช่อคล้ายรูปร่ม ดอกสีขาว-ขาวอมเขียว เมล็ดสีดำ ยาวเพียง 2 มิลลิเมตร ปลายมีพู่ขนสีขาวช่วยพยุงให้ลอยไปตามลมหรือติดไปกับขนสัตว์ได้ไกล
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ขี้ไก่ย่านเข้ามาสู่ประเทศไทยเมื่อไรไม่มีหลักฐาน แต่เมื่อประมาณ 20 ที่แล้ว (ปัจจุบัน 2564) ในภาคใต้พบการระบาดไปทั่วแล้วตามที่รกร้าง และชายป่าดงดิบ คาดว่าน่าจะเข้ามาทางประเทศมาเลเซีย
ประมาณ 10 ปีต่อมาก็พบว่ามีการระบาดหนักในภาคตะวันตก ตามชายป่าดงดิบและใกล้ริมห้วยในกลุ่มป่าแก่งกระจานและภาคเหนือตามสวนลำไยและสวนผลไม้ที่อยู่ใกล้ห้วยหรือหุบเขาที่มีความชุ่มชื้น
ปัจจุบันได้แพร่กระจายไปทั่วประเทศไทยรวมถึงประเทศเพื่อนบ้านตอนบนของไทยแล้ว ชอบขึ้นตามที่โล่งแจ้ง และในพื้นที่ที่มีความชื้นในอากาศสูง เช่น ตามชายป่าดงดิบ ริมน้ำ หรือในพื้นที่หุบเขา
ขึ้นได้ในพื้นที่ที่มีปริมาณน้ำฝนเกินกว่า 1,000 มิลลิเมตร/ปีขึ้นไป และที่ความสูงไม่เกิน 1,000 เมตรจากระดับน้ำทะเล
ประสิทธิภาพการรุกราน
มีการเจริญเติบโตที่รวดเร็วมาก ในช่วงฤดูฝนสามารถยืดยาวได้ถึง 2.5-9 เซนติเมตร/วัน มีการแตกกิ่งแผ่ออกจำนวนมากปกคลุมต้นไม้อื่นอย่างหนาแน่น ในฤดูแล้งเถาจะไม่แห้งเหี่ยว เพียงแต่ทิ้งใบแห้งมากขึ้น
ด้วยอายุเพียงผ่านฤดูฝนมาครั้งเดียวก็สามารถออกดอกติดผลได้แล้ว ต้นที่อายุประมาณ 2 ปีสามารถยืดยาวได้ 5-10 เมตร และผลิตเมล็ดได้ 100,000 – 200,000 เมล็ด/ต้น นอกจากนี้ยังสามารถขยายพันธุ์ด้วยกิ่งหรือต้นที่เลื้อยไปตามพื้นดินได้อีกด้วย
มีผลการวิจัยยืนยันว่าใบสดและใบแห้งของขี้ไก่ย่านสามารถปล่อยสารพิษต่อพืชข้างเคียง (allelopathy) ด้วยการระเหยและการชะล้างลงสู่ดินไปยับยั้งการงอกของเมล็ดและการเจริญเติบโตของพืชที่ขึ้นอยู่ใกล้เคียง แม้แต่วัชพืชจำพวกกกและหญ้าก็ยังได้รับผลกระทบไปด้วย
พรรณไม้ที่ถูกขี้ไก่ย่านปกคลุมจะถูกบดบังแสง ถูกแย่งน้ำและอาหารในดิน อีกทั้งยังถูกโจมตีด้วยการปล่อยสารเคมียับยั้งการเจริญเติบโต จนกระทั่งยืนต้นตาย แล้วกลายเป็นเชื้อเพลิงให้เกิดไฟป่าเข้าทำลายได้เป็นอย่างดี ดังนั้น ขี้ไก่ย่านจึงถือว่าเป็นวัชพืชที่ร้ายแรงมากต่อทั้งพืชเกษตรและพื้นที่ป่า
การใช้ประโยชน์
น้ำคั้นจากทั้งต้นใช้ฉีดพ่นควบคุมวัชพืชได้ หรืออาจจะสับให้ละเอียดแล้วผสมลงในดินบริเวณที่ไม่ต้องการให้วัชพืชขึ้น ทั้งต้นใช้เป็นอาหารสัตว์ได้ แต่ไม่ควรให้กินมากและกินทุกวันเพราะอาจเป็นพิษต่อตับได้
การควบคุม
หากพบมีการแพร่ระบาดให้ใช้วิธีตัด สาง แล้วถอน/ขุดให้ถึงราก แล้วนำมาเผาทำลาย โดยต้นกล้าที่เกิดขึ้นใหม่จากเมล็ดและกิ่งที่ตกค้างในดินให้ใช้วิธีถอนออกซ้ำ แล้วติดตามการกลับมางอกใหม่ต่อไปอีก 2-3 ปี
ข้อมูล : Forest Herbarium - BKF
ขี้ไก่ย่าน พืชต่างถิ่นรุกราน AlienSpecies
ขอบคุณที่ติดตามครับ
ต้นขี้ไก่ย่าน
ฝากติดตาม Facebook : ต้นไม้ตายเมฆด้วยนะครับ
ขอบคุณครับ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
