21 Grams
เมื่อมนุษย์พยายามชั่งน้ำหนักวิญญาณ
สิ่งมีชีวิตแตกต่างจากสิ่งไม่มีชีวิตอย่างไร?
นักคิดยุคโบราณ นักปรัชญาหลายสำนัก และ กลุ่มความเชื่อจำนวนมาก เชื่อว่า สิ่งมีชีวิตนั้นมีวิญญาณอยู่ ทำให้เกิดสภาพจิตใจ ความมุ่งหมาย อารมณ์ ฯลฯ ในขณะที่สสารไร้ชีวิตนั้นไม่มีวิญญาณ
แม้ว่าแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณจะมีอยู่ในอารยธรรมทั่วโลก แต่คุณสมบัติของวิญญาณในแต่ละความเชื่อกลับมีความแตกต่างกันอย่างมาก อีกทั้งยังไม่มีใครทราบถึงกลไกการเชื่อมต่อระหว่างวิญญาณ (ที่ไม่ใช่สสาร) กับ ร่างกาย(ที่เป็นสสาร) ทำให้การมีอยู่ของวิญญาณไม่ใช่สิ่งที่โลกวิทยาศาสตร์ยอมรับ
ในปี ค.ศ. 1907 หนังสือพิมพ์นิวยอกร์กไทม์ตีพิมพ์ผลการทดลองของ Duncan Macdougall แพทย์ผู้ชั่งน้ำหนักวิญญาณได้ 21 กรัม! เขาเชื่อว่า หากในร่างกายสิ่งมีชีวิตมีวิญญาณอยู่ ดังนั้นหลังจากสิ่งมีชีวิตตายไป วิญญาณที่ออกไปจากร่าง ย่อมส่งผลให้น้ำหนักของร่างกายลดลง
เขาจึงต้องนำผู้ป่วยใกล้ตายมาชั่งน้ำหนัก โดยเลือกผู้ป่วยที่อาการในวาระสุดท้ายไม่ส่งผลต่อเครื่องชั่ง เช่น การชักเกร็ง หรือ ไออย่างรุนแรง จากสถานพยาบาล Cullis Consumptives Home ที่รับแต่ผู้ป่วยอาการหนักรักษาไม่หาย
ในรายงาน คุณหมอDuncan Macdougall ทำการขออนุญาตผู้ป่วยไว้จำนวน 6 คน แล้วจึงทำการทดลองด้วยการสร้างเตียงแบบพิเศษที่ชั่งน้ำหนักผู้ป่วยที่นอนบนนั้นได้อย่างละเอียด จากนั้นทำการสังเกตผู้ป่วยหนักตั้งแต่ก่อนตาย และหลังตาย อย่างละเอียด แล้วพบว่าขณะที่ผู้ป่วยคนแรกที่กำลังจะตายนั้น น้ำหนักโดยรวมลดลง 21 กรัม ซึ่งนั่นเป็นที่มาของผลการทดลองอันลือลั่นของเขา ในปี ค.ศ. 2003 ภาพยนตร์เรื่อง 21 Grams* ที่เนื้อหาบางส่วนอิงกับการทดลองนี้ออกฉายยิ่งทำให้ผู้คนสนใจจนหลายๆคนเชื่อว่ามันเป็นข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์ไปแล้ว
โปสเตอร์หนัง 21 Grams
ก่อนจะตัดสินใจเชื่อหรือไม่ เรามาดูผลการทดลองกับผู้ป่วยคนอื่นๆกัน
การทดลองกับผู้ป่วยคนที่ 2 กับคนที่ 3 นั้น เกิดปัญหาบางอย่างทำให้ไม่สามารถวัดผลได้ ส่วนคนที่ 4เขาพบว่าน้ำหนักลดลงหลังจากเสียชีวิต แล้วค้างอยู่ที่ค่านั้น คนที่ 5 น้ำหนักลงลดหลังจากเสียชีวิต แล้วสักพัก น้ำหนักที่วัดได้กลับเพิ่มขึ้นมาอีก และคนที่ 6 น้ำหนักลงหลังจากเสียชีวิต แล้วเพิ่มกลับขึ้นมา แล้วลดลงอีกรอบ!
กล่าวได้ว่าผลลัพธ์ที่ได้นั้นไม่แน่นนอน จนไม่สามารถหาข้อสรุปได้
อย่างไรก็ตาม Duncan Macdougall ไม่หยุดอยู่แค่นั้น เพราะเขาต้องการรู้ความจริง ต่อมาเขาจึงทำการทดลองในลักษณะเดียวกันนี้กับสุนัข 15 ตัว เพื่อทำการชั่งน้ำหนักวิญญาณสุนัข แม้ว่าเขาจะไม่ได้รายงานว่าทำอย่างไรให้สุนัขเสียชีวิต แต่หลายคนเชื่อกันว่าเขาใช้การวางยาพิษพวกมัน ผลลัพธ์ที่ได้ทำให้เขาพบกับความผิดหวังเพราะน้ำหนักสุนัขไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงเลย
การทดลองชั่งน้ำหนักวิญญาณของ Duncan Macdougall นั้น ไม่ได้รับการยอมรับทางวิทยาศาสตร์ด้วยเหตุผลมากมายได้แก่ ตั้งแต่เรื่องกลุ่มตัวอย่างที่มีจำนวนน้อยเกินไป จนถึงการควบคุมตัวแปรให้ได้มาตรฐาน ซึ่งเรื่องการควบคุมตัวแปรนี้สำคัญมากๆ น้ำหนักของผู้ป่วยหนักนั้น แม้จะยังมีชีวิตอยู่ก็อาจเปลี่ยนแปลงขึ้นลงได้ตลอดเวลาจากปัจจัยต่างๆ ทำให้ยากต่อการทำให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน**
คำถามคือ สมมติว่าถ้าวิญญาณไม่มีจริง ชีวิตคืออะไร ทำไมเราถึงรับรู้ถึงตัวตนของเราได้?
นักวิทยาศาสตร์ยังไม่สามารถตอบคำถามนี้ได้อย่างชัดเจน แต่ในแง่หนึ่ง ชีวิตอาจเป็นผลพวงมาจาก การอุบัติ (Emergence) ของระบบที่มีความซับซ้อนมากพอ
ยกตัวอย่างเช่น แก๊สไฮโดรเจนที่ติดไฟ และแก๊สออกซิเจน ที่ช่วยให้ไฟลุกอย่างรุนแรง แต่เมื่อนำมารวมกัน จนเกิดเป็นสารที่เรียกว่า น้ำ มันกลับมีคุณสมบัติช่วยในการดับไฟได้ อีกทั้งน้ำยังมีคุณสมบัติมากมายที่ซับซ้อนและแตกต่างไปจากแก๊สทั้งสองอย่างมาก
จะเห็นได้ว่าเราไม่สามารถคาดการณ์ คุณสมบัติของระบบรวม ด้วยการนำคุณสมบัติย่อยๆมาบวกกันตรงๆได้เสมอไป เพราะบางระบบนั้น ความซับซ้อนอาจก่อให้เกิดคุณสมบัติบางอย่าง อุบัติ (Emergence) ขึ้นมาได้
เม็ดทราย ไม่กี่เม็ด เคลื่อนไหวได้ไม่ซับซ้อนมาก แต่เมื่อรวมจนกลายเป็นทรายกองใหญ่ๆ หรือมากขึ้นจนกลายเป็นทะเลทราย จะเกิดรูปแบบที่ซับซ้อนขึ้นได้ ปลวกแต่ละตัว อาจทำอะไรได้ไม่มาก แต่ปลวกหนึ่งฝูงสามารถรวมกันจนก่อให้เกิดจอมปลวกที่ซับซ้อนได้ เช่นเดียวกับสังคมมนุษย์
ในมุมมองนี้ ชีวิตอาจเป็นคุณสมบัติที่เกิดขึ้นจากระบบเนื้อเยื่อที่มาประกอบกัน ไม่ได้มีวิญญาณเป็นแก่นสารใดๆภายใน ส่วนตัวตนของเราอาจเป็นเพียงลักษณาการที่เกิดขึ้นดั่งรอยบนผืนทรายที่เกิดขึ้นชั่วคราวจากแรงลม
ในอนาคต มนุษย์อาจจะพิสูจน์ได้ว่าวิญญาณมีจริง หรือ พิสูจน์ได้ว่ามันไม่มีจริง หรือแม้แต่พบว่าคำตอบเป็นอย่างอื่น แต่เชื่อเถิดว่าจะยังคงมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่ยังพิสูจน์ไม่ได้ และสิ่งที่เราทำได้ดีที่สุดคงเป็นการพยายามใช้ชีวิตให้ดีทุกลมหายใจ ท่ามกลางความลึกลับแห่งชีวิตเหมือนเดิม
*ภาพยนตร์เรื่องนี้กำกับโดย อาเลฆันโดร อิญญาร์ริตู (Alejandro González Iñárritu) ผู้กำกับเดียวกับเรื่อง Babel , Birdman , The Revenant
** ถึงขั้นมีการเสนอให้ทำการทดลองกับนักโทษประหารสุขภาพดี
- 16
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
